Rome – En daar was hij: paus Franciscus in straalverbinding met de populaire semi-intellectuele talkshow Che tempo che fa (‘Wat een weertje’) op Rai Tre, van oudsher de ‘communistische’ zender van de Italiaanse publieke omroep. Gewoon zomaar ineens, was de suggestie, had de paus afgelopen zondagavond besloten om een toegankelijk en menselijk gesprek te houden met presentator Fabio Fazio (57), die bleek om de neus zag van de spanning. Maar het was natuurlijk helemaal niet gewoon zomaar ineens, daarvoor is de Argentijn Jorge Bergoglio (85) alias de paus een veel te goede schaker.

Niets was toevallig. Zo was gekozen voor een zeer pauselijke setting, iets waar ‘de paus van de armen’ Franciscus normaal een hekel aan heeft. Hij zat op een troonachtige zetel midden in een kille balzaal waarin verder niets stond, het effect was nogal absurdistisch Sorrentino-achtig. Hij keek streng de camera in, getooid in het wit en met kalotje op het hoofd, ook een keuze. Hier sprak niet de mens Bergoglio, maar de paus.

Na wat warming-up-vragen als ‘Hoe kunt u het gewicht van uw taak dragen?’ (antwoord: ‘Ik ben geen gewichtheffer, ik draag wat de mensen ook moeten dragen’), kwam de vraag waarom hij er zat. ‘Hoe ziet u de kerk van morgen?’ vroeg presentator Fazio. Bergoglio was er klaar voor: ‘De kerk heeft als missie om altijd op pelgrimstocht te zijn, altijd op zoek. Het ergste wat de huidige kerk kon overkomen is de mondaniteit waaraan we ten prooi zijn gevallen. Want uit mondaniteit komt clericalisme voort, en clericalisme leidt tot starheid. Onder die starheid zit de rot, dat is mijn grootste zorg. Dit gebeurt wanneer de doctrine het Evangelie gaat verdringen. Zonder het offer van Christus kan er geen kerk zijn. Dat is de pelgrimstocht waarover ik het had en dat is hoe ik de kerk van morgen zie.’

Vertaald voor leken: er komt een enorme dreun aan voor Italië, want het pedofilieschandaal binnen de r.-k.-kerk heeft nu alle westerse katholieke landen meegesleurd, behalve Italië, wat geen toeval is. Dat is de ‘mondaniteit’ en het ‘clericalisme’ waaruit de ‘rot’ voortkomt waar de paus het over had. Hij heeft voor dit zogenaamd onschuldige gesprek met een knuffelbare talkshowhost gekozen om duidelijk te maken dat de bijl ook in Italië zal vallen. Dat is ‘de pelgrimstocht’ waar zijn vele vijanden binnen de kerk voor klappertanden.