De NOS zond een Russische documentaire uit over ‘de boerenfamilie’ Bjelov. Wie honderden Russische boerenfamilies heeft leren kennen via Gogol, Tsjechov, Raspoetin en anderen kijkt daar natuurlijk naar. Maar de immeraanwezigheid van televisie werkt slordigheid in de hand. Dus, lul die ik ben, ik moest nog effe dit en dat, om ten slotte midden in iets onvergetelijks te vallen. Een gesprek van drie middelbare mannen en dito vrouw, aan een tafel in een karige kamer. Hoewel, het was een monoloog, af en toe onderbroken door de tweede man ('Je mag me beledigen zoveel als je wilt, maar schreeuw er niet zo bij’) en korte protesten van de vrouw.
Hij schreeuwde overigens niet echt maar hield een toespraak op de toon van iemand die diep en heilig van iets overtuigd is. Ja, hij was dronken, maar het was de dronkenschap van de routinier die niet zozeer wartaal uitslaat alswel met geen stok van zijn apropos te brengen is. Mij dunkt dat bij een 'Brabantse boerenfamilie’ een ruzie draait om luiheid, onbetrouwbaarheid of verspilling, maar hier was het Russische en mondiale geschiedenis geblazen. Zijn broer (want later las ik dat het Geschwister waren) begreep niet dat hij was ingehaald door de geschiedenis en dat hij plaats moest maken voor nieuwe generaties die nieuwe horizonten ontdekten en dat de grote Russische bestemming niet middels zijn achterhaalde benepen en kleinburgerlijke mentaliteit bereikt kon worden. Enfin, ik bedenk maar wat, want op de video staat het niet, maar alles was Groot en Groots.
De zuster kwam er nog slechter van af: alle slechtheid van de menselijke soort was in haar hoerige leven belichaamd. In de volgende scene zitten de bijna oude mannen in hun saunaatje en duiken als jochies in de rivier. In de laatste scene scheldt de vrouw een broer verrot omdat die op klaarlichte dag lamlazerus thuiskomt, het laatste geld weg. Zijn verweer, niet gering, dat ze een vieze teef is die hij ooit de keel zal afsnijden, wat zegt hij, hier en nu zal hij dat doen. Zij huilt, hij valt in slaap en plat op de grond, snurkend. En dan, adembenemend, zet ze een accordeonmuziekje op, danst verbluffend licht en zingt erbij een traditionele en tegelijk absurde tekst. De tranen stromen over haar wangen en tegelijk lacht dit bijna bejaarde meisje.
Het leed van die ene vrouw lijkt door haar dans te staan voor het zware bestaan van een generatie, een volk. Verlangen, berusting, hoop en wanhoop, alles zit erin. 'Naar Moskou, naar Moskou.’ De Russische ziel bestaat en 'lijden’ is haar naam. Ik schrik er zelf van.