Edinburgh – Joanna Cherry was een van de fractieleden van de Scottish National Party (snp) in het Lagerhuis. Deskundig sprak deze advocate over justitie en binnenlandse zaken. En over Brexit vooral, waar ze dapper maar vergeefs tegen streed. Vorig week, echter, kreeg de 54-jarige te horen dat ze was ontslagen wegens transfobie. De katholieke Cherry is niet blij met zelfidentificatie van transseksuelen. Tevens heeft ze zich op het standpunt gesteld dat rechten voor transseksuelen niet ten koste mogen gaan van vrouwenrechten.

Ze verliet de front bench – de ploeg van woordvoerders op de verschillende beleidsterreinen – niet geruisloos. ‘De persverklaring waarin de herschikking van het team bekend werd gemaakt was een meesterlijk stukje stalinistisch revisionisme waarin mijn naam niet eens werd genoemd’, schreef ze in het dagblad The National. Ondertussen werd er een dertigjarige man gearresteerd die op sociale media ernstige bedreigingen had geuit aan de afgevaardigde van Zuidwest-Edinburgh.

Haar ware misdaad, vermoedt ze, was iets anders. Cherry is goed bevriend met Alex Salmond, de voormalige partijleider en de man die de snp groot heeft gemaakt. Tussen deze 66-jarige partijcoryfee en zijn opvolgster Nicola Sturgeon woedt een burgeroorlog. Salmond is een klein jaar geleden vrijgesproken van seksuele misdrijven die hij in zijn tijd als leider zou hebben begaan. Volgens hem waren de beschuldigingen een poging om hem kapot te maken, met Sturgeon, zijn voormalige leerling, als kwade genius.

Tussen de opportunist Salmond en de puritein Sturgeon bestaan grote verschillen, zowel op politiek als persoonlijk gebied. Wat onafhankelijkheid betreft is Salmond meer ‘gung-ho’, zoals de Britten dat noemen. Wat hem betreft komt er zo snel mogelijk een referendum en zien we wel wat er gebeurt, een beetje zoals Johnson indertijd het Brexit-referendum inging. Sturgeon is behoedzamer, al heeft ze onlangs laten weten dat haar regering desnoods zonder toestemming van Westminster de stembussen opent, de Catalaanse variant.

Er is nu een onderzoek gaande naar Sturgeons mogelijke betrokkenheid bij de vervolging. Heeft de partij onder haar auspiciën een halve ton uitgegeven om ambtenaren klaar te stomen die dienen te getuigen tegen Salmond? Heeft Sturgeon, die populair is bij met name jonge Schotten, in het parlement gelogen over een ontmoeting met Salmond voordat de zaak openbaar werd? Wanneer er voor zulke zaken bewijs is, kan het leiden tot haar val. Joanna Catherine Cherry was een van de namen op de lijst van mogelijke opvolgers.