Barcelona – Het begon veelbelovend. De sociaal-democraat Pedro Sánchez had nog maar net de motie van wantrouwen gewonnen tegen zijn conservatieve rivaal Mariano Rajoy, en daar kwam de nieuwe premier van Spanje al met een frisse maatregel. Het reddingsschip Aquarius, met 629 vluchtelingen aan boord die voor de kust van Libië waren opgepikt, mocht in juni 2018 in Valencia aanmeren.

Daarmee kwam een einde aan weken van onzekerheid. Eerder weigerden Italië en Malta de schipbreukelingen toe te laten. Intussen keek de rest van Europa vol medeleven toe hoe de Aquarius ronddobberde op de Middellandse Zee zonder een vinger uit te steken. In de haven van Valencia werden de vluchtelingen opgewacht door een horde journalisten en 2300 tolks, maatschappelijk werkers en politieagenten. De VN prees de ‘menselijkheid en solidariteit’ van de Spaanse regering. Een maand later deed Sánchez het nog eens dunnetjes over. Het Catalaanse reddingsschip Open Arms mocht zestig vluchtelingen aan land zetten in Barcelona.

Het contrast met het strenge immigratiebeleid van de rechtse PP van Rajoy kon bijna niet groter zijn. Sommige leiders van die partij hadden de voorbije jaren blijk gegeven van racistische opvattingen. Zo won Xavier García Albiol de lokale verkiezingen in Badalona met de belofte dat hij deze voorstad van Barcelona zou schoonmaken. Niet van hondenpoep, maar van immigranten in het algemeen en Roma in het bijzonder. Het brein achter de succesvolle campagne van Albiol was Iván Redondo, communicatiespecialist en politiek adviseur.

Toen de camera’s eenmaal waren vertrokken, was het snel gedaan met de vip-behandeling voor de vluchtelingen van de Aquarius. Ze kregen een verblijfsvergunning van slechts 45 dagen en de ‘garantie’ dat ze politiek asiel konden aanvragen. Ngo’s hebben vastgesteld dat opvarenden in afwachting van het asielbesluit zonder papieren op straat worden gezet. Driekwart van de asielaanvragen wordt in Spanje afgewezen.

Pedro Sánchez spreekt al lang niet meer over een humanitaire aanpak van de immigratie. Voor de verkiezingen van zondag 10 november wil hij de centrum-rechtse kiezer paaien. En zo werd de Open Arms maandenlang aan de ketting gelegd, kunnen reddingsschepen nu boetes krijgen tot negenhonderdduizend euro, en is het scheermesdraad op de grenshekken van Ceuta en Melilla nog steeds niet verwijderd.

Sánchez lijkt een echte hedendaagse sociaal-democraat. Ingewijden zeggen echter dat zijn beleid bepaald wordt door polls en zijn communicatieadviseur. Zijn naam: Iván Redondo, de man die Badalona wilde schoonmaken.

Het aantal in 2019 getelde doden en vermisten op de Middellandse Zee was deze week, volgens het Missing Migrants Project (IOM): 1087