K. Michel, Willem van Toorn (beiden uit Nederland) en Predrac Dojcinovic (ex-Joegoslavie) stonden rechtop achter het katheder. Zij gaven een beschouwende toelichting op de gedichten die zij voorlazen, en het was alsof zij tijdens het voorlezen van de gedichten zelf nog steeds aan het beschouwen waren. Quincy Troupe en de voormalige Last Poet Kane vertelden niets tussendoor, ze lieten alleen de gedichten horen. En daarbij vertelden ze met hun hele lichaam, dat klankkast werd voor de stem.
Kane bracht zijn gedichten ten gehore in de zachte bedding van de muziek van zijn band. Lange muzikale lijnen werden er getrokken, en daarbinnen had Kane alle ruimte om zijn woorden neer te zetten. Hij liet zijn stem soms meedrijven op de muziek, om dan ineens de muziek te overstemmen. Kane improviseerde, de dichtregels gingen over in gedachten van de dichter die ter plekke opkwamen, terwijl de dichter over het podium dwaalde. Liefdevol sprak hij vrienden toe die hij in het publiek ontdekte, en gleed weer terug in het gezongen gedicht. Eigenlijk stond Quincy Troupe met zijn presentatie veel dichter bij Kanes verleden als voorvader van de rap. Troupe sprak in een hoog tempo, spuugde de woorden uit, kronkelend met zijn grote lichaam. Als een stoomtrein kwam hij op gang, hortend en stotend, soepel versnellend als hij eenmaal in een ritmisch spoor was terecht gekomen, en zwaar vertragend naar het einde van de strofen toe.
De actuele aanleiding voor het programma in De Balie vormde het recente plan van Troupe om een kunstfestival te organiseren op de grens van Californie en Mexico. Een festival waarin verschillende kunsten en culturen bijeen worden gebracht. Een festival met een politiek doel: het openen van ogen en oren van de bezoekers voor de rijkdom van de verschillende culturen die in Amerika naast elkaar, en veel te vaak langs elkaar heen leven. Het festival van Troupe heeft wel wat weg van het vermaarde kunstfestival dat theaterregisseur Peter Sellars een paar jaar geleden organiseerde in Los Angeles. Het ging om een bestaand festival dat voornamelijk kunst presenteerde die door een internationale culturele (en sociale) elite als vernieuwend werd geselecteerd. Sellars zorgde ervoor dat dit festival ophield kunst te importeren en dat het de blik naar binnen richtte: naar wat er zich afspeelt in de stad LA, naar de enorme diversiteit aan culturen die deze stad herbergt. Het festival van Troupe zal plaatsvinden in twee steden: San Diego en Tijuana. Deze steden liggen ieder aan een kant van de grens tussen Californie en Mexico, een grens die sinds een jaar of vijf de vorm heeft gekregen van een ijzeren gordijn. Een muur die een einde moet maken aan de stroom Mexicanen die in het rijke Californie hun brood verdienen met zwart werk.
Troupes festival is een reactie op een Californisch wetsvoorstel dat de Mexicaanse werkers moet verbieden om hun kinderen in Califonie naar school te sturen en om gebruik te maken van de Californische gezondheidszorg. Het voorstel is een duidelijk teken van de groeiende intolerantie tegenover ‘vreemdelingen’. Troupe wil de mensen in San Diego laten zien dat de mensen in de Mexicaanse buurstad Tijuana helemaal geen vreemdelingen zijn. De muur tussen de twee Amerikaanse landen zal op bijbelse wijze ineenstorten door het geluid van een trompet. En de stem van dichters zal de wet, die nu nog op papier staat, doen verkreukelen.
Rubriek
De stem van de dichter
Gedichten komen vaak niet los van het papier waarop ze zijn geschreven of gedrukt. Maar de dichtkunst heeft z'n wortels in de orale geschiedenis. De woorden hebben een stem nodig die ze leven inblaast. Dat is de opvatting van de Amerikaanse dichter en schrijver Quincy Troupe, die afgelopen zondag te gast was in De Balie. Troupe is in Nederland vooral bekend als redacteur en schrijver van biografieen van James Baldwin en Miles Davis. Hij werd door De Balie uitgenodigd als centrale figuur in de eerste aflevering van Jan van den Bergs Theater van de nieuwsberichten. Een onderdeel van dit programma, dat de hele dag duurde, was het optreden van een aantal dichters. Opvallend was het verschil tussen de blanke Europese dichters en de zwarte Amerikanen.
www.groene.nl/1995/10