Masi met bijna veertigduizend inwoners is de zwarte vlek op het welvarende schiereiland: smerig, uit zijn voegen barstend. Werkloosheid, alcoholisme, drugs – het bekende verhaal. Er is geen politiebureau en regelmatig nemen de inwoners zelf het initiatief en veroordeelt een volksgerecht vermeende moordenaars en drugsdealers tot een gruwelijke dood.

Andisiwe’s moeder verkocht vroeger brandhout bij het kruispunt bij Masi, maar kreeg een longontsteking en zit sindsdien thuis. Dat huis is een golfplaten onderkomen zonder stromend water, met één vertrek dat woonkamer, keuken én slaapkamer is. Pa vertrok met de noorderzon. Andisiwe kent hem alleen van foto’s.

Zoals Andisiwe zijn er miljoenen jonge zwarte Zuid-Afrikanen. Ze groeien op in een uitzichtloze omgeving, waar de kans op goed onderwijs omgekeerd evenredig is met de kans op ongewenste zwangerschap. De achterstand op de blanke jongeren, voor wie hoger onderwijs net zo gewoon is als een rijbewijs, lijkt onoverbrugbaar. Maar Andisiwe is een doorbijter. Ze vertelt over haar leven. Hoe ze goede resultaten haalde op Masiphumelele High School, hoe ze dankzij baantjes bij een bakker, een supermarkt en een bank (’s avonds) voor haar moeder en zus zorgde en hoe ze in 2015 een plek kreeg bij de Cape Peninsula University of Technology, waar ze boekhouden studeert en een bijbaantje heeft, dat 1,35 euro per uur betaalt.

Die plek heeft ze grotendeels te danken aan haar eigen doorzettingsvermogen (studeren deed ze in de bibliotheek van Masi, een plek waar ze zo trots op is dat ze me uitnodigt voor een bezoek) en aan de blanke vrijwilligersorganisatie Masicorp, die er indachtig haar slogan ‘Education is the route out of poverty’ voor heeft gezorgd dat enkele tientallen jongeren uit Masi nu naar de universiteit gaan. Masicorp helpt bij de voorbereidingen, accommodatie, de aanschaf van boeken en een laptop, en geeft de studenten een maandelijkse basisuitkering van duizend rand, zo’n zeventig euro. Ook zorgt Masicorp voor een mentor die helpt bij studie- of aanpassingsproblemen.

Andisiwe heeft niks op met alle studentenprotesten die de universiteiten al ruim een jaar teisteren. Ze wil gewoon studeren en dan een goede baan vinden zodat ze haar moeder en zus kan onderhouden, zegt ze. Dan komt de serveerster. Ik trakteer. Andisiwe bestelt de milkshake die ze zich normaal niet kan veroorloven.