Negen jaar later was hij geen spijtoptant, maar ook geen militant meer: ‘I was a teenage anarchist.’ Want bij Tom Gabel was politiek persoonlijk. En nu, in 2014, is Tom Gabel veranderd in Laura Jane Grace, en geldt: al het persoonlijke is politiek.

De afgelopen anderhalf jaar speelde Against Me! tijdens concerten veel nieuwe nummers, waarin Grace’s leven als transgender centraal stond, en die veel beloofden voor het album waarop ze uiteindelijk, na veel vertraging door bandwisselingen en heropnamen, terecht zouden komen. Nog geen half uur blijkt dat album nu te duren, dertig minuten voor tien nummers, en het is een werkelijk verpletterende plaat geworden. Schaamteloos eerlijk, soms op het pijnlijke af, over alle gevoelens die voorafgingen aan Gabels/Grace’s beslissing. Het treffendst is dat twee keer een soortgelijke zin langskomt: als Grace in het openingsnummer bezingt hoe ze een vrouw tussen vrouwen wilde zijn (‘You want them to see you like they see every other girl/ They just see a faggot’), en later, in Drinking with the Jocks, hoe ze krampachtig probeerde een man tussen de (naar lekkere wijven loerende en om mietjes lachende) mannen te spelen: ‘Wishing I was one of them.’

Het album staat vol met zinnen als scheermesjes. En daardoor is al dit particuliere drama en deze persoonlijke overwinning tegelijk zo universeel: er is weinig verbeeldingskracht voor nodig om je voor te stellen hoe iedere (seksuele) outcast, verschoppeling of onbegrepene zich kan inleven in deze woede (‘I don’t wanna feel that weak and insecure/ As if you were my fucking pimp, as if I was your fucking whore’), frustratie (‘Even if your love was unconditional, it still wouldn’t be enough to save me’) en uiteindelijk zelftrots (True Trans Soul Rebel). Vooral omdat Grace en haar drie bandleden die vormgeven in opzwepende, opwindende, compacte nummers, rauw maar toegankelijk, in de traditie van The Replacements met een vleugje Joan Jett and the Blackhearts. Of, recenter: als het venijnigere zusje van The Gaslight Anthem.

Vaak gestelde vraag nadat Tom Gabel in een prachtig interview in Rolling Stone zijn beslissing bekend had gemaakt: verandert zijn stem nu ook? Het antwoord: nee, die gelukkig niet. Dus heeft een van de krachtigste rockzangers nu plaatsgemaakt voor een van de krachtigste rockzangeressen. In de beginjaren van Against Me! wilde Tom Gabel bewuste overschreeuwing nog wel eens inzetten als vocaal stijlmiddel, maar dat is voorbij: Grace heeft een enorm volume en een rafelig randje, maar kan ook liefdevol warm, zelfs teder klinken, zoals in de ode aan haar kind, Two Coffins, een van de twee nummers waarin de dood nadrukkelijk een grote rol speelt. Naast de levensvreugde die zijn transformatie heeft opgeleverd, is er op Transgender Dysphoria Blues ook plaats voor rouw. Maar niet om Tom Gabel.

beeld: Ryan Russell