Begrijpelijk dat dan menige hand jeukt en er zelfs door Pronk om gewapend ingrijpen wordt gevraagd, al is het maar opdat de Verenigde Naties hun geloofwaardigheid niet zullen verliezen. Amerikaanse Congresleden gingen nog verder en vonden dat uiteindelijk ook Belgrado niet zou mogen worden gespaard. Om te beginnen zouden alle bruggen over de Donau kapot moeten worden gebombardeerd.
In deze oorlogsstemming wekte de gezant van de Verenigde Naties in Bosnie, Yashusi Akashi, de hevige woede op van Navo-secretaris generaal Manfred Worner, toen hij afgelopen weekeinde maar bleef onderhandelen, bijna als een gevangene van Milosevic in Belgrado, en uiteindelijk de luchtbombardementen afgelastte.
Journalisten proberen nu het gedrag van de Japanner zelfs dieptepsychologisch te duiden. Heeft Akashi geen Hiroshima- complex en zou hij zich niet eens wat schuldiger moeten voelen over Pearl Harbour? Wat het in vredesnaam met Bosnie te maken heeft, mag joost weten. Vanzelfsprekend willen de stoere Navo- jongens van laag tot hoog, nu de Verdragsorganisatie zich na jaren dodelijk stilzwijgen eindelijk bereid heeft verklaard iets aan het Bosnische wespennest te doen, ook werkelijk iets laten zien. En even vanzelfsprekend is het de taak van een vertegenwoordiger van de Verenigde Naties na te gaan of dat altijd wel zo slim is en of er geen andere manier is om hetzelfde resultaat te bereiken. Tot nu toe is de Navo immers sterker gebleken als ze dreigde met geweld dan als ze buiten iedereen om wat bommen ging gooien.
Verwarrend zijn de berichten ook. In Sarajevo komen geen gewonde vrouwen en kinderen aan uit Gorazde, maar Bosnische soldaten. Er moeten allerlei redeneringen worden gebrouwen over waarom blijkbaar soldaten in het hospitaal van Gorazde liggen en nauwelijks gewonde burgers. Die zouden overhaast naar huis zijn gestuurd en niet zo gemakkelijk zijn terug te vinden. De aanwezige journalisten reageerden enigszins verbaasd. Bosnische soldaten? Ze hadden toch gemeld dat Gorazde een onverdedigde, open stad was? Het zijn toch de Serviers die hun militair materieel uit Sarajevo naar Gorazde hebben gebracht en niet de moslims? Of is het niet louter en alleen een kwestie van Servische schurken tegen Bosnische lammetjes en is er wel degelijk een oorlog aan de gang?
De Serviers beweren dat ze Gorazde niet zomaar hebben aangepakt: ze zouden zijn geprovoceerd door uitvallen van de Bosnische moslims. De Serviers zeggen bereid te zijn tot elke wapenstilstand die maar wordt gewenst. Ze hebben immers meer grondgebied in Bosnie veroverd dan ze ooit hadden verwacht, meer dan ze uiteindelijk zullen kunnen verdedigen - ze zijn zelfs bereid daar een gedeelte van terug te geven, maar het zijn volgens hen nu steeds de moslims die ontevreden zijn en daarom de oorlog willen voortzetten.
Helemaal onzinnig is deze redenering niet. En wie zou de moslims trouwens kwalijk kunnen nemen dat ze zich tegen de Servische overheersing proberen te verzetten? Maar een logische consequentie van voortzetten van de oorlog is wel dat het moorden doorgaat. Zoals het andersom een direct gevolg van een wapenstilstand zou zijn dat de Servische veroveringen worden erkend en bevroren, en dat er een nieuwe internationale grens dwars door Bosnie zal ontstaan.
Daarom is het ogenschijnlijk zinloze en onmenselijke getreiter van de Serviers bij Gorazde wel degelijk van strategische betekenis. Ze hebben daarmee laten zien dat ze op de grond nog altijd sterk zijn en dat luchtaanvallen hen maar nauwelijks kunnen deren. Ze hebben zich nu uit de directe omgeving van Gorazde teruggetrokken, maar de stad blijft geisoleerd en kan alleen met internationale hulp worden verdedigd en van proviand en hulpgoederen worden voorzien. In feite zijn de Servische posities sterker dan ooit.
De Verenigde Staten hebben intussen ingezien dat ze beter niet buiten de Russen om kunnen handelen en er is een nieuw lichaam opgericht: een ‘contactgroep’ van de Verenigde Staten, Rusland, de Verenigde Naties en de Europese Unie. Die moet naar het lijkt een aangespast oud vredesplan, dat van Owen en Stoltenberg, weer nieuw leven inblazen.
Het enige positieve dat je daarvan kan zeggen is dat het er inderdaad niet zozeer om gaat wie nu precies waar een stukje meer terrein heeft veroverd, maar hoe er na de oorlog nog weer een enigszins leefbare situatie kan ontstaan. Demonisering van de Serviers helpt daar niet echt bij. Hoe afgrijselijk een oorlog waarbij de burgerbevolking zozeer het slachtoffer is ook mag zijn, het is belachelijk de Serviers als een soort van Europese erfvijand af te schilderen. En het is onverantwoordelijk een Verenigde Naties-afgezant die het waagt met ze te onderhandelen als een Japanse verrader met spleetogen af te schilderen. De Serviers zijn geen gekken of psychopaten, het is de oorlog die gekken en psychopaten de kans geeft zich uit te leven.