In 2005 verraste de Amerikaan John Green (1977) met Het grote misschien (Looking for Alaska), een tragikomische, originele kostschoolroman over het doolhof van het leven en de moeizame weg daaruit. Slechts ruim een jaar later verrast hij opnieuw, met een roman die zeker zo ambitieus is als zijn eersteling. 19 keer Katherine (An Abundance of Katherines) is een lichtvoetige filosofische roman. De kracht ligt niet in een spectaculaire plot, maar in de wijze waarop Green de voor iedereen herkenbare zoektocht vormgeeft naar de ware liefde en de beste vriend. Naar het eureka-moment kortom. Green schreef een onvervalste road novel met opnieuw een hoofdrol voor adolescenten.
En wát voor adolescenten. De in Chicago wonende, hoogbegaafde maar licht geschifte zeventienjarige Colin Singleton die is bezeten van anagrammen, zijn luie, dikkige Libanese vriend Hassan Harbisch die zich aan vreemden voorstelt als ‘soennitisch moslim; geen terrorist’, en de voor zekerheid kiezende ehbo-verpleegkundige in opleiding Lindsey Lee Wells: het zijn stuk voor stuk unieke, levensechte personages, op zoek naar betekenis in hun leven.

Wanneer Colin ontdekt dat hij als voormalig wonderkind nooit een echt genie zal worden en bovendien voor de negentiende keer gedumpt is door een meisje met de naam Katherine (‘Colin Singletons type was niet lichamelijk maar taalkundig. (…) Hij was met negentien meisjes gegaan. Allemaal hadden ze Katherine geheten. En allemaal – stuk voor stuk, de een na de ander – hadden ze hem gedumpt’), neemt Hassan hem mee op wat een bevrijdende ‘road trip’ moet worden.

Een groot reclamebord halverwege Nashville en Memphis (Tennessee) met daarop ‘bezoek het graf van aartshertog Franz Ferdinant’, lokt de vrienden naar het gehucht Gutshot, waar de totale bevolking leeft van de opbrengsten van Gutshot Textiles, een tamponkoordjesfabriek. In Gutshot ontmoeten de vrienden Lindsey Lee Wells en haar moeder Hollis, die eigenaar van genoemde fabriek is. Hollis vraagt de jongens – tegen betaling – te helpen met het samenstellen van een mondelinge geschiedenis van Gutshot door oudere inwoners te interviewen. Colin en Hassan gaan in op het verzoek en blijven de rest van de roman in Gutshot, waar alledaagse en soms hilarische gebeurtenissen Colin onverwacht helpen zijn ‘eureka-moment’ te vinden. Die gebeurtenissen worden evenwichtig afgewisseld met flashbacks waarin alle Katherines de revue passeren, interessante en hilarische voetnoten over de vele merkwaardige wetenswaardigheden die Colin te pas en te onpas ophoest en ingewikkelde wiskundige formules en grafieken die Colins ‘Theorema van de onderliggende Katherine-Voorspelbaarheid’ helpen visualiseren. Boeiend is dat de wiskunde werkelijk klopt, dankzij een van Amerika’s beste wiskundigen, Greens goede vriend Daniel Biss. Deze legt in een appendix op begrijpelijke wijze uit hoe Colin door middel van wiskunde de afloop van een romantische relatie wil voorspellen. (Hoe verhouden de ‘Dumper’ en ‘Gedumpte’ zich tot elkaar?)

Het boeiendst in 19 keer Katherine is Greens beurtelings licht ironische en intellectuele, beschouwende toon. Wanneer Colin zijn ouders inlicht over zijn aanstaande road trip schudt zijn moeder ‘ritmisch met haar hoofd, als een afkeurende metronoom’. Maar als zij vraagt waarheen en waarom, antwoordt Hassan wijs: ‘U snapt het niet goed. Er is geen waarheen en waarom.’ Wanneer Colin na veel ‘breinpijn’ ontdekt dat ‘de toekomst onvoorspelbaar is’, ontkracht Hassan zijn nieuw verkregen inzicht onmiddellijk door te zeggen dat ‘de kafir (Arabisch voor niet-moslim, ongelovige – mn) het af en toe leuk vindt om met een ontzettend diepzinnige stem voor de hand liggende opmerkingen te maken’. Wat weer wordt gevolgd door een filosofische verhandeling van Colin over de oneindigheid van de toekomst en de daaruit voortkomende betekenisloosheid van ieders leven en het bestaansrecht van verhalen.

Naarmate het verhaal vordert, groeien Hassan, Colin en Lindsey naar elkaar toe en worden ze volwassener. Hassan leert inzien dat hij meer in zich heeft dan altijd maar lolbroek c.q. Colins reddende engel zijn, en besluit zijn tot dan toe zwalkende bestaan meer richting te geven. Lindsey ontdekt en aanvaardt dat de wereld niet hetzelfde zal blijven. En Colin weet voorgoed dat je de toekomst niet kunt tegenhouden en dat vaak die ogenblikken waarin niets gebeurt het meest betekenisvol zijn.