Hoe vuil was de «Vuile Oorlog» van de Argentijnse junta van Jorge Videla tegen de eigen bevolking nu ook weer precies? Wie het boek De Vuile Oorlog van de gerenommeerde Britse journalist Iain Guest uit 1991 er nog eens op naslaat, krijgt al snel koude rillingen. Het Videla-junta was zonder twijfel het wreedste regime dat Latijns-Amerika ooit heeft gekend. Wat te denken van de zogeheten Nacht van de pot loden, een gebeurtenis uit september 1976, het jaar dat de aanstaande schoonvader van Willem-Alexander Jorge Zorreguieta als onder-minister van Landbouw toetrad tot de gevreesde junta?

Die nacht werden tien schoolkinderen ontvoerd. Hun misdaad: het ondertekenen van een petitie waarin werd aangedrongen op korting op de kaartjes voor het openbaar vervoer. Als boetedoening voor hun subversieve activiteiten werden de kinderen aan ket tingen gelegd en gefolterd met elektrische prikstokken die voor het vee werden gebruikt. Zeven van de tien kleine staatsvijanden zouden het niet overleven.

Het regime-Videla bracht een geheel nieuwe dimensie in de Zuid-Amerikaanse terreur. Guest: «Nog nooit eerder was het staatsapparaat aangewend voor systematische foltering en moord. De junta maakte van de verdwijningen een regerings beleid, en gaf aldus betekenis aan

het begrip «staatsterreur». Het was even opzettelijk, methodisch en berekend als het innen van belastingen, en als zodanig iets heel anders dan de lukrake wreed heid van vorige militaire regimes.»

Naar schattingen verdwenen er tussen 1976 en 1983 tien- tot dertigduizend mensen in Argentinië. De desapericidos, de verdwenenen, worden ze nog altijd genoemd. Sommigen van hen werden met blokken beton aan hun benen uit vliegtuigen boven de oceaan gegooid, anderen vonden een anoniem massagraf in een afgelegen militair kamp.

Over de gruweldaden van het Videla-regime is nog veel onbekend. Uiterst belangrijk was het besluit van Madeleine Albright verleden week om tot dan toe geheime Amerikaanse documenten ten tijde van de Vuile Oorlog vrij te geven voor gerechtelijk onderzoek in Argentinië en Spanje.

Op verzoek van de Dwaze Moeders van het Plaza de Mayo, die zij in augustus dit jaar bezocht, besloot Albright tot het vrijgeven van uiterst gevoelige informatie over de schending van de mensenrechten tijdens de zes duistere Videla-jaren.

Het gaat om papieren die spreken over het lot van de verdwenenen en de vele gekid napte baby’s van Argentinië. Ook voor de Verenigde Staten zelf zullen die documenten niet altijd bijster plezierige boodschappen bevatten.

Uiteindelijk zijn de Verenigde Staten verantwoordelijk voor de verspreiding van de «nationale veiligheidsheidsdoctrine» in Latijns-Amerika, op grond waarvan elk initiatief voor maatschappelijke hervorming werd uitgelegd als «communis tische subversie» en een reden was de doodseskaders erop uit te sturen.

Ook was het de Amerikaanse regering onder Reagan die ervoor zorgde dat Theo van Boven, directeur van de Afdeling voor de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties, in 1982 ten val kwam nadat hij het Videla en de zijnen te moeilijk had gemaakt. Verheugend is in ieder geval dat Amerika na al die jaren toch bereid is ook zijn eigen aandeel in het bloedblad van de Videla-jaren onder ogen te zien.

Des te dissonanter weerklinkt de steunbetuiging die kardinaal Simonis eerder deze maand gaf aan het gewezen Videla-regime. De Nederlandse kardinaal liet in het dagblad Trouw weten een en al begrip te kunnen opbrengen voor de daden van Videla en zijn handlangers. De kardinaal verklaarde «dat de regering destijds orde probeerde te brengen in de chaos; dat er wellicht iets verkeerd is gegaan, is begrijpelijk»

Iets «verkeerd gegaan»? Met dertigduizend doden? Is het roomse jubeljaar de kardinaal soms naar het hoofd gestegen? Simonis wilde natuurlijk de weg vrij maken voor de komst van Jorge Zorreguieta naar Nederland.

Zijn actie mag zoals bekend als geslaagd worden beschouwd. Met haar officiële ontvangst van het echtpaar Zorreguieta gaf ook Beatrix aan pal achter de Argentijnse Nacht und Nebel te staan. Pa Zorreguieta wordt zelf ook niet moe te spreken over de «historische noodzakelijkheid» van het bloedbad waar ook hij volgens de normen van het internationale recht per soon lijk verantwoordelijk voor is.

Het is een fraaie reeks, de wederhelften van onze staatshoofden: eerst Wilhelmina met haar sinistere ariosoof uit Mecklenburg, dan Juliana die met een ss/sa/nsdap-klant thuiskomt, op de voet gevolgd door een Wehrmacht-soldaat , en nu dus de illustere Máxima, gevonden in het Germanofiele ski-oord Bariloche, ook wel het «Beieren van de Andes» genoemd. Waarom nu niet eens gekomen met een leuke sociaal-democrate, een dwaze moeder desnoods?

Rest de vraag wat onze vorstin bezielt. Brutaler en botter kan het eigenlijk niet. Haar oud-feodale trekjes, ook al terug te vinden in de Oranje-liefde voor de brute zwijnenjacht, kwamen weer eens onverbloemd aan het licht. Beatrix heeft haar eigen vuile oorlog, en wel gericht tegen de Tweede Kamer, die straks goedkeuring zal moeten geven aan het geopolitieke Huwelijk tussen Polder en Pampa, maar inmiddels door de vorstin in een positie is gemanoeuvreerd die nauwelijks meer een weg terug biedt.

Het zal heel wat heldenmoed vergen van de parlementariërs om straks een denderend «nee» te laten horen. Maar iemand moet het doen. Dertigduizend Argentijnse verdwenenen luisteren mee.