Kaapstad – De ene dag liepen de Britse toeristen nog ontspannen rond in Kaapstad, genietend van de zomerzon, veelal zonder mondkapjes. De volgende dag was er een rush op Cape Town International Airport om Zuid-Afrika te ontvluchten. De paniek betrof de jongste covidvariant. De aanstichter van de chaos was de Britse premier Boris Johnson, die het virus als een hemels geschenk zag om de aandacht af te leiden van de zich opstapelende binnenlandse problemen.
Hup, dacht Johnson, we verplaatsen de schijnwerpers naar het zuiden. Kon hem het schelen. Hij moet zich de column over Afrika hebben herinnerd die hij ooit voor The Spectator schreef: ‘Het continent mag dan wel een smet zijn, maar het is geen smet op ons geweten. Het probleem is dat wij het hier ooit voor het zeggen hadden, maar dat dat nu voorbij is.’ Hij verordonneerde om alle vluchten naar Johannesburg en Kaapstad te stoppen. En daarmee schoot hij de kansen op een spoedig economisch herstel in Zuid-Afrika aan flarden. Zijn voorbeeld werd meteen gevolgd door de Europese Unie en een aantal andere landen. Het was een giftig bedankje voor de vroege Zuid-Afrikaanse waarschuwing voor een nieuwe variant, die ze in het Westen meteen maar de ‘Zuid-Afrikaanse variant’ noemden, voordat hij Omicron werd gedoopt.
De Zuid-Afrikaanse verwachting was dat het toerisme in de feestmaanden weer voor ponden, euro’s en dollars zou zorgen. Daar leek het inderdaad op. Er klonk weer Frans, Duits, Nederlands en Brits Engels in de straten van Kaapstad. Nee dus. Zelfs toen bleek dat Zuid-Afrika alleen maar zijn medische plicht had gedaan, en dat Omicron ook op vele andere plaatsen was geconstateerd, bleef het stil in Londen en Brussel. Ondanks de woede en smeekbedes bleef de vliegboycot gehandhaafd, zodat het land met zijn werkloosheid van 34,9 procent zelf maar moet uitzoeken hoe het de weer opgesierde hotels, restaurants en tourbussen vult.
In veel publicaties wordt ook gewezen op de gevolgen van de vaccin-ongelijkheid die Omicron blootlegde – het is onnozel van het Westen om de vaccins voor zichzelf te houden, want het virus kent geen grenzen en is iedereen te snel af. Zuid-Afrika hield zich wat dat betreft opvallend stil. Want ondanks voldoende vaccins is hier slechts dertig procent van de bevolking gevaccineerd. Daar kunnen ze Johnson niet de schuld van geven.