Beppe Grillo heeft zich ingegraven in zijn strandhuis aan de Toscaanse kust van Bibbona, de plek waar het vorig jaar februari zwart zag van de journalisten. Toen was Grillo met zijn Vijf Sterren Beweging de grote sensatie van de Italiaanse verkiezingen, met 25 procent komend uit het niets meteen de grootste. Nu heet hij ‘de grote verliezer’, omdat hij ‘slechts’ 21 procent wist te boeken bij de Europese verkiezingen. Hij is daarmee de derde grootste eurosceptische partij van Europa, direct na Marine Le Pen, maar dat terzijde.

De ergste trap komt van binnenuit. Een ‘per ongeluk’ uitgelekt rapport dat ‘alleen bedoeld was voor intern gebruik’ maakt gehakt van de campagnestrategie van Grillo en zijn webstrateeg Gianroberto Casaleggio. Terwijl Renzi ‘serene opbouwendheid’ zou hebben uitgestraald, zouden Grillo en Casaleggio ‘een verontrustende atmosfeer’ hebben verspreid. Was getekend: de communicatiegroep van de Vijf Sterren Beweging, op de loonlijst van Casaleggio, en als eerste bereid om ‘de grote fouten die gemaakt zijn’ vast publiek te maken.

De bomvolle pleinen van Grillo waren ‘gezichtsbedrog’. Zijn optreden in de politieke praatsalon van Rai Uno was ‘een debacle’. De verschijning van Gianroberto Casaleggio op het Piazza San Giovanni in Rome op de laatste avond van de campagne was ‘macaber, onheilspellend en paniekzaaiend’ geweest. Deze laatste trap is extra gevoelig, omdat de van een zware hersenoperatie herstellende Casaleggio zich met moeite naar het plein in Rome had gesleept. Hij had een petje op om de kale plek op zijn hoofd te bedekken, en droeg een lange zwarte regenjas, want het regende. Fatale fouten, volgens het communicatierapport. Hij leek verdorie wel Voldemort uit Harry Potter. ‘Het volk’ zou zich doodgeschrokken zijn van Casaleggio, en sowieso zien de Vijf Sterren-parlementariërs eruit als een zooitje ongeregeld dat ‘geen vertrouwen wekt’. Er moet nodig iets worden gedaan aan de vormgeving, want kijk maar bij Renzi, hoe iedereen er daar fris, vertrouwenwekkend en professioneel uitziet. Mantelpakjes en gekapte hoofden, dat is de toekomst.

En waar ook helemaal niets van deugt, is de ontmoeting van Grillo met Nigel Farage daags na ‘de nederlaag’. Met de Engelse UKIP heeft de Vijf Sterren Beweging niets te maken, aldus het volk van Grillo op de blog. Behalve groot communicatietalent en algemeen wantrouwen tegen de ondoorzichtige Europese bureaucratie is er geen enkele overeenkomst tussen de xenofobe en homofobe UKIP en de Vijf Sterren Beweging. Dat je niets voor elkaar krijgt in het Europarlement als je niet in een groep zit, is even een tweede. Het gaat nu eerst om ‘het analyseren van de fouten’, en daarvoor zijn altijd vrijwilligers genoeg te vinden. Na afloop uiteraard.

Zie voor een groot profiel van Grillo en zijn Europese campagne De Groene van vorige week: ‘O Beppe mio’

Beeld: Beppe Grillo op campagne in Palermo, 6 mei (Guglielmo Mangiapane/Rex/HH).