Zürich – In een tijd dat ook de Zwitserse vakbonden zichzelf dreigen te verliezen in de generatiekloof en teruglopende ledenaantallen hun politieke positie dramatisch ondergraaft, kwam het onverhoedse succes van de nationale vrouwenstaking van vrijdag als niet minder dan een magische wederopstanding van dood gewaande idealen. Tweehonderdduizend tot een half miljoen vrouwen legden het werk neer en trokken de straat op om hun eisen van gelijke lonen (vrouwen verdienen in Zwitserland gemiddeld twintig procent minder dan hun mannelijke collega’s) en een stop op alle vormen van seksuele discriminatie kracht bij te zetten. In Zürich was er op de centrale Helvetiaplatz geen doorkomen meer aan, de overwegend in lila geklede demonstranten namen de stad over, onder applaus van omstanders werd een gigantisch beeld van een clitoris rondgedragen.

Het financiële hart van de stad, bij de Paradeplatz en omstreken, had zich met politiematerieel voorbereid op een confrontatie, de stemming bleef echter ludiek en gemoedelijk. Vertegenwoordigsters van vakbonden uit de Verenigde Staten en tal van andere landen waren naar Zwitserland getogen om de opstand van de Helvetische vrouw te ondersteunen. Al in 1991 trokken Zwitserse vrouwen mondiale aandacht met een nationale staking, deze keer lijkt de vonk overgesprongen naar de massa. Wellicht speelt het succes van de MeToo-beweging een rol, die hier aan het licht heeft gebracht dat meer dan vijftig procent van de vrouwen in de Zwitserse mediasector te maken heeft gehad met chefs, collega’s dan wel geïnterviewden met Harvey Weinstein-trekjes.

Tot 1971 was de Zwitserse vrouw nog uitgesloten van het stemrecht, zowel passief als actief. In 1959 was het vrouwenkiesrecht bij referendum nog royaal (meer dan 65 procent) afgewezen door het – mannelijke – electoraat. In 1971 was het ja-kamp na een felle campagne van voor- en tegenstanders (opmerkelijk veel vrouwen voerden actie tegen hun eigen stemrecht) dan toch in de meerderheid. Het soevereine stemvolk van het kanton Appenzell Innerrhoden wist het vrouwenkiesrecht nog tot 1990 te blokkeren. Alleen in het vorstendom Liechtenstein, dat in 1984 als laatste Europese land het vrouwenkiesrecht invoerde, waren de politieke weerstanden nog weerbarstiger. Het duurde nog tot de jaren tachtig eer de Zwitserse vrouw geen toestemming van haar man meer nodig had voor het openen van een bankrekening. Tegen die achtergrond behelst het succes van de vrouwenstaking 2019 niet minder dan een revolutie.