New York – De termen ‘fake news’ en ‘misinformation’ roepen uiteraard sterke associaties op met de Trump-jaren, maar de fenomenen zijn natuurlijk niet nieuw. De historicus Richard Hofstadter schreef er al in 1964 zijn essay ‘The Paranoid Style in American Politics’ over, daartoe vooral geïnspireerd door de uiterst rechtse John Birch Society, die ervan overtuigd was dat Amerikaanse instituties en elites geïnfiltreerd waren door communistische agenten.
Ook nu lijkt de misinformatie in het Amerikaanse leven vooral uit rechtse hoek te komen. Zo is ruim de helft van zich als conservatief omschrijvende Amerikanen er nog altijd van overtuigd dat Joe Biden de presidentsverkiezingen alleen kon winnen dankzij fraude. Dat laatste wordt hun op nieuwszenders als Fox News, Newsmax en oann tot op heden voorgehouden.
En juist op die zenders hebben de Democraten in het Huis van Afgevaardigden het nu voorzien. Vorige week, in een hoorzitting getiteld Fanning the Flames: Disinformation and Extremism in the Media, claimden zij dat ‘de verspreiding van desinformatie en extremisme door traditionele nieuwsmedia een tastbare en destabiliserende bedreiging is’. Twee senior members van de commissie die de hoorzitting voorzat stuurden vervolgens openbare brieven aan de zeven grootste kabelproviders van het land,met de oproep om zenders als Fox en Newsmax niet langer door te geven aan hun abonnees.
Verdedigers van het recht op vrije meningsuiting stonden meteen op de achterste poten, en niet alleen ter rechterzijde. Zo waarschuwde de immer dwarse journalist Glenn Greenwald in zijn nieuwsbrief voor de redenering achter de Democratische druk op kabelproviders, die in zijn ogen tot pure censuur kan leiden. ‘De rechtvaardiging van de Democraten om hun tegenstanders online en in de media te muilkorven – “ze verspreiden nepnieuws en zetten aan tot extremisme” – is wat despoten overal ter wereld zeggen’, merkte hij niet ten onrechte op.
Ook maakte Greenwald de vergelijking met wat inmiddels bekendstaat als Russiagate. Tijdens de Trump-jaren verspreidden zenders als cnn en msnbc de wildste verhalen over Russische inmenging in de Amerikaanse politiek, die vaak op niets méér gebaseerd waren dan vermoedens of ‘bewijs’ uit tweede of derde hand. ‘Hoe zouden liberals gereageerd hebben als Republikeinen destijds geëist hadden dat cnn en msnbc uit het kabelpakket worden gehaald?’ schreef hij.