Als een conflict in de spiraal van wraak en weerwraak is gekomen, kan het alleen door interventie van een derde macht worden opgelost. Al een paar maanden zijn Israël en Palestina in dit stadium gevangen. Eerst was het de vraag wie de derde partij zou zijn, en hoe die het zou aanpakken. Het antwoord daagt. Het is, bijna vanzelfsprekend, weer Amerika. Maar de oplossing waaraan Bush en de zijnen werken, verschilt principieel van wat zijn voorgangers voor verstandig hielden. Deze president is het eens met het axioma van Sharon: het Palestijnse vraagstuk zal zijn opgelost als Arafat er niet meer is.
Na de elfde september waren ook hier de verhoudingen veranderd. Arafat zag toen het gevaar dat hij beschouwd zou worden als de lokale Osama bin Laden en liet zich voor de televisie bloed aftappen voor de New Yorkse brandweermannen. Hij zag ook nieuwe kansen. Amerika, het Westen in het algemeen, maakte een nieuwe opening naar «de wereld van de islam» en toonde dat door voor het eerst openlijk te spreken over een Palestijnse staat. Intussen zag ook Sharon nieuwe mogelijkheden, namelijk als lokale bestrijder van het internationale terrorisme.
Voor Arafat is het daarna snel verkeerd gegaan. In hoeverre dat zijn eigen schuld is en in welke mate hij niet in staat was zijn vrienden van Hamas en Jihad in de hand te houden, weten we niet. Maar wel dat het vredesproces veranderde in een intifada en die weer in het soort oorlog dat daar nu woedt. De derde partij is uit de coulissen getreden. Na de onderschepping van het mysterieuze schip met wapens in de Rode Zee heeft Bush zich tot bondgenoot van Sharon gemaakt. Washington heeft zijn zegen gegeven aan de strijd zoals die nu door het Israëlische leger wordt gevoerd.
Niet alleen worden terroris ten dood geschoten en verdachten geliquideerd; het vliegveldje is omgeploegd, havenwerken, het radiostation en kantoren van de Palestijnse Autoriteit zijn opgeblazen, de voorzitter zelf heeft huisarrest gekregen en wordt door tanks bewaakt. Wie niet volstrekt verblind is, ziet dat de infrastructuur van wat drie maanden geleden nog een staat in wording leek te zijn, stelselmatig wordt verwoest.
Dit is geen regionaal conflict. Saoedi-Arabië laat Bush weten dat hij op de verkeerde weg is. Ex-eurocommissaris Hans van den Broek vindt het tijd voor «harde sancties» tegen beide partijen. In het Israëlische leger weigeren veteranen medeplichtig te zijn aan «de blokkade, het vernederen en uithongeren van een volk». Het onderscheppen van de wapenzending wordt door Uri Avnery van de vredesbeweging Gush Shalom als een verdacht zaakje ontrafeld. Het axioma van Sharon wordt langzamerhand herkend als het beste uitgangspunt om het conflict op de verkeerde manier te inter nationaliseren behalve in Washington.
Na de elfde is het conflict veel gevaarlijker geworden. Bush en Sharon delen het nieuwe Amerikaanse unilateralisme. De afstand tot Europa wordt groter. De Europese Commissie in Brussel moet alle moed bij elkaar rapen, een eigen politiek voeren en nu beginnen met de sancties vóór Sharon op 7 februari in Washington is. Niemand in Europa wil «Israël de zee in». Nee. Alleen het begin van het einde aan een catastrofe in plaats van die, met de steun van Bush en de zijnen, eindeloos te laten escaleren.