Deze week

INTIMIDATIE

Het voormalige Tweede-Kamerlid Ali Lazrak verliet de SP met ruzie. Nu wordt hij in Marokko aangeklaagd wegens intimidatie.

TANGER – Ali Lazrak was in december 2007 nog even in het nieuws, omdat de Nederlandse staat de 25.000 euro wil terugvorderen die hij als Tweede-Kamerlid heeft ontvangen voor een persoonlijke medewerker die hij nooit heeft aangesteld. Nu is hij in Marokko in opspraak geraakt. Medewerkers van het radiostation cap i in Tanger, waarvan Lazrak sinds de oprichting een jaar geleden directeur is, hebben een klacht tegen hem ingediend wegens intimidatie, seksuele intimidatie en het gebruik van geweld. Een jaar geleden speelde het geval van een jonge werkneemster die door Ali Lazrak werd lastiggevallen en daar niet van gediend was. Zij werd ontslagen, omdat zij zich verloofde met een collega, en ook die collega werd ontslagen. Daarop volgden demonstraties voor het gebouw van cap i tegen de directie.

Nu is een andere werkneemster het slachtoffer geworden van Ali Lazrak: de journaliste Souad Bakali. Zij zegt: ‘Ik was zes maanden in dienst bij Radio cap i. Er werken daar twintig mensen, onder wie drie vrouwen. Niemand heeft een arbeidscontract, behalve één jonge vrouw die een seksuele relatie met Ali Lazrak onderhoudt. Er worden geen vaste salarissen uitbetaald en niemand van ons heeft een ziektekostenverzekering via het werk. Ali Lazrak benadert de vrouwen die werken bij Radio cap i, en als je daar niet van gediend bent, kun je ophoepelen. Toen ik op 3 januari klaar was met het presenteren van mijn radioprogramma gaf Ali Lazrak mij te verstaan dat ik kon vertrekken. Toen ik protesteerde, sloeg hij me hard. Ik ben naar de dokter geweest, die verklaarde in een attestation dat ik twintig dagen arbeidsongeschikt was. Samen met de vrouw die eerder ontslagen werd, haar echtgenoot en een andere mannelijke collega hebben we een klacht ingediend tegen Ali Lazrak.’

Het schrikbewind van de directeur en zijn seksuele luimen hebben ook de Marokkaanse pers gehaald. Ali Lazrak heeft een belang van tien procent in het radiostation. Naar verluidt vinden zijn twee mede-eigenaren nu, in tegenstelling tot vorig jaar, dat de positie van Ali Lazrak onhoudbaar is geworden. Er zouden onderhandelingen gaande zijn over zijn vertrek bij Radio cap i.

Souad Bakali en de andere voormalige werknemers kijken uit naar de rechtszitting.

Of Ali Lazrak als directeur van cap i ook gebruik heeft gemaakt van de wachtgeldregeling van de Tweede Kamer, of mogelijk zelfs zijn kamerlidmaatschap heeft gecombineerd met betaalde werkzaamheden voor Radio cap i, is onbekend. Het Nederlandse ministerie van Binnenlandse Zaken geeft daar uit privacyoogpunt geen informatie over. Ali Lazrak was niet bereikbaar voor commentaar.

SIETSKE DE BOER

MOORDSTATISTIEKEN

Carnaval in Brazilië staat garant voor pracht, praal en samba – maar ook voor geweld. Statistici kunnen hun lol op.

SALVADOR – De politie van Salvador zal een zucht van opluchting geslaakt hebben dat carnaval dit jaar rustiger verliep dan vorig jaar. Toen werden tijdens het carnavalsfeest – na dat van Rio de Janeiro het grootste van Brazilië – drie feestgangers vermoord, onder wie een negenjarig meisje.

De sfeer tussen de politie en de bevolking van Salvador was dit jaar aan de vooravond van carnaval zeer gespannen als gevolg van een ongewoon hoog aantal burgerdoden tijdens politieacties in de stad. In januari vonden binnen een periode van twaalf dagen vier jongeren de dood door een politiekogel. Alle vier waren zwart, en onschuldig. Tijdens protesten tegen dit politiegeweld werden demonstranten door de politie met vuurwapens bedreigd.

Meer dan ooit zijn de media en de politiek in Brazilië bezig met moordstatistieken. Begin dit jaar maakte de regering bekend dat dit jaar een schrijnende mijlpaal gehaald zal worden: een miljoen moorden sinds 1978, waarvan slechts 0,03 procent werd opgelost. En die geweldsspiraal gaat steeds sneller, met name in Salvador. Met twaalf moorden in de maand januari (inclusief bovengenoemde slachtoffers van politiegeweld) begonnen de statistieken voor 2008 wel erg beroerd; als het zo doorgaat, komt het cijfer voor 2008 boven de 140 uit. Een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar.

Het was dus niet verwonderlijk dat de politie voor carnaval – traditioneel de gewelddadigste periode van het jaar – alles uit de kast haalde. De aanwezigheid van de politie was ostentatief te noemen. Elke bushalte werd bewaakt door vier zwaarbewapende agenten, terwijl de feestgangers moesten slalommen tussen de politiebrigades, strategisch om de honderd meter langs het festivalcircuit opgesteld. Hun gezichten stonden grimmig, een schril contrast met de gezichten van de feestgangers. Die werden goed vastgelegd: voor de gelegenheid waren er 106 veiligheidscamera’s opgehangen.

Het rustige carnaval is goed nieuws voor de toeristenindustrie van Salvador, waarvoor carnaval de grootste trekker is – dit jaar alleen al goed voor een half miljoen toeristen. Maar buiten de zwaarbeveiligde carnavalscircuits hielden de tragische statistieken de pas erin. Liefst zeven personen werden in het eerste weekend van februari in Salvador vermoord. Deze moorden vonden plaats in de arme sloppenwijken van de stad, ver van het feestgedruis, ver van de toeristen, en ver van de ogen van de politie.

ALEX HIJMANS

HOUDT HET DAN NOOIT OP?

Bij de uitreiking van de Anna Bijns Prijs rijst maar weer eens de vraag of de literaire canon geen lege doos is.

AMSTERDAM – De grote zaal van De Balie zat zondagmiddag bomvol (m/v) bij de uitreiking van de Anna Bijns Prijs 2007 aan Wanda Reisel voor haar roman Witte liefde. Was de tweejaarlijkse prijs toen hij werd ingesteld, in 1985, nog fier bedoeld voor ‘de vrouwelijke stem’ in de literatuur, ruim twee decennia later wordt gewoon ‘het beste’ van vrouwen bekroond, een roman dan wel een dichtbundel.

Sneu of noodzakelijk? Het laatste, zo blijkt, gezien de er-niet-om-liegende cijfers die groots worden geprojecteerd achter het podium. In de afgelopen tien jaar is geen van de grote literaire prijzen naar een vrouw gegaan. In het debat dat met de uitreiking gepaard gaat, rijst de vraag waarom vrouwen toch altijd weer naast die literaire prijzenpot pissen. Volgens Jos van der Schot, journalist, theatermaker en ‘pro-feminist’, is het een kwestie van niet genoeg ‘kabaal maken’. Als vrouwelijke auteur delf je het onderspit in het hoge testosterongehalte van het ‘mannelijke schrijversdebat’. Als met dat laatste wordt gedoeld op het hoogstaande literaire conflict onlangs tussen mastodonten Grunberg en Van der Heijden, dan hebben vrouwen daar inderdaad nogal een dobber aan.

Gelukkig zijn de huidige schrijfsters volgens hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde Marita Mathijsen stevige intelligente dames. Nog net op tijd slikt ze in dat ze hun mannetje wel staan, maar de manier waarop ze haar rug recht en haar borst vooruit priemt, liegt er niet om. (‘O jé’, verzucht schrijfster D. Hooijer, medegenomineerde voor de Anna Bijns Prijs én nu ook voor de Libris Prijs, na afloop in de foyer. ‘Moet ik nu ook nog een grote mond hebben?’) Voor de noodzakelijke corporale folklore zorgt schrijver Christiaan Weijts. Als je alle troep, lees: chicklit, van de vrouwelijke productie afhaalt, houd je volgens hem gewoon heel weinig over. Dus nogal logisch dat vrouwen niet in de prijzen vallen.

‘Ha!’ roept Van der Schot. ‘En wat als je alle dick- en iklit wegstreept bij de mannen?’

Eventjes dreigt de algehele conclusie te luiden dat er nu eenmaal ‘heel veel rotzooi’ wordt geproduceerd, maar daarvoor zitten we hier natuurlijk niet. De waardering, daarin zit ’m ’t grote verschil. Mathijsen leest twee fragmenten voor en het publiek mag raden: door een man of een vrouw geschreven. Natuurlijk is het meest ‘vrouwelijke’ fragment van een man, het meest ‘mannelijke’ van onze prijswinnares van vandaag. ‘Ouwe koek!’ roept iemand in het publiek. En ja hoor, een ander vraagt of hij dan in ieder geval wat námen kan horen van schrijfsters die ten onrechte niet worden ingelijfd bij de literaire canon, zodat hij daar op weg naar huis alvast wat aan kan snuffelen. Hilariteit alom. Maar daar buitelen de namen over elkaar heen. Margriet de Moor, Connie Palmen, Nelleke Noordervliet… ‘De canon is een lege doos’, merkt Mathijsen ter bemoediging op, ‘die steeds met andere namen kan worden gevuld.’

Ongetwijfeld bevindt zich daarin straks ook Wanda Reisel, die zich in haar elegante dankwoord extra verrast betoont met deze vrouwenprijs, ‘jongensmeisje’ als ze zichzelf altijd heeft beschouwd. Ze was liever ‘one of the boys’, meisjes waren ‘stom en achterbaks’. Misschien verandert er pas echt eens iets als er niet alleen een Menno ter Braak Prijs voor mannelijke schrijvers wordt ingesteld, zoals Mathijsen voorstelde, maar ook eens een gelauwerde vrouw bekent altijd het liefst roze jurkjes te hebben gedragen, trippelend achter die poppenwagen.

MARJA PRUIS

DAADKRACHT OF

GOEDE BEDOELINGEN?

De Afrikaanse Unie heeft dit weekend een nieuwe algemeen voorzitter en een Commissie-voorzitter gekozen. Wat kunnen zij doen?

AMSTERDAM – Terwijl in Tsjaad rebellen oprukten naar de hoofdstad, het Grote Meren-gebied een serie aardbevingen onderging en in Kenia het moorden doorgaat, vond van 31 januari tot 2 februari de tiende algemene vergadering van de Afrikaanse Unie plaats. Daar werden een nieuwe algemeen voorzitter én een nieuwe voorzitter van de Commissie gekozen.

Die twee worden nogal eens door elkaar gehaald. Afgelopen jaar was president Kufuor van Ghana algemeen voorzitter en Alpha Konare uit Mali voorzitter van de Commissie. Deze laatste heeft meer macht: zijn positie is vergelijkbaar met die van José Barroso binnen de Europese Unie. President Jakaya Kikwete van Tanzania is de nieuwe algemeen voorzitter van de Unie. Een veilige keuze. Tanzania bekleedt weliswaar een magere 99ste plaats op de democratiseringsranglijst van The Economist uit 2007, maar het is in ieder geval stabiel en heeft een economische groei van bijna zeven procent per jaar. Kikwete heeft de reputatie eerlijk te zijn en oprecht geïnteresseerd in de behoeften van de massa.

De nieuwe voorzitter van de Commissie is de Gabonees Jean Ping. Gabon heeft een goed lopende economie: met een bnp per hoofd van bijna 14.000 dollar is het een van de meest welvarende landen in Afrika. Ping heeft een indrukwekkende staat van dienst, hij begon zijn diplomatieke carrière in 1972 bij de Unesco, bekleedde enkele vooraanstaande posities binnen de Afrikaanse Unie en was minister van Buitenlandse Zaken en vice-premier in Gabon.

De kwestie-Kenia is een nieuwe test voor de daadkracht van de AU. Terwijl de scheidend voorzitter van de Commissie sprak, zat de omstreden Keniaanse president Kibaki op de eerste rij. ‘We kunnen niet met de armen over elkaar blijven zitten. Als Kenia brandt, blijft er niets meer over’, waarschuwde Konare. Maar tot een besluit om in te grijpen kwam het niet.

Toch zijn er wel degelijk AU-wapenfeiten. Terwijl de VN schitterde door afwezigheid wist de Afrikaanse Unie een militaire vredesmacht van 7000 man naar Soedan te sturen. Die macht was te klein en te slecht geoutilleerd om iets uit te kunnen richten, maar toch. Ook in Somalië probeert een AU-vredesmacht de stabiliteit te herstellen. Oeganda leverde al soldaten, Burundi, Nigeria en Malawi zullen dat naar verwachting nog doen.

Er is een voorzichtige opgaande lijn te ontdekken in de daadkracht van de Afrikaanse Unie. Het eensgezinde optreden van Afrikaanse landen tijdens de Mugabe-controverse op de top in Lissabon van december 2007 liet zien dat Afrika meer zelfvertrouwen krijgt.

JIKKE WECHGELAER

DANK AAN ONZE RIVALEN!

De herverkiezing van Boris Tadic is een stem voor Europa van Servië. De vraag is nu wat te doen met de zittende pro-Russische elite.

AMSTERDAM – Met de herverkiezing van de Servische president Boris Tadic is de coalitieregering in Belgrado aan het wankelen gebracht. De pro-Europese Tadic won afgelopen zondag met een nipte meerderheid (50,5 procent) van zijn nationalistische rivaal Tomislav Nikolic, en mag nog vijf jaar langer aanblijven.

‘Onze dank gaat ook uit naar alle mensen die ons níet hebben gesteund’, zei Tadic tijdens zijn overwinningstoespraak in Belgrado. ‘Want met hen zouden we nooit hebben geweten hoe sterk we zelf zijn.’ Deze steek onder water naar premier Kostunica werd zondagavond direct begrepen door het toegestroomde publiek, dat massaal reageerde met een luid boegeroep en de eis om vervroegde parlementsverkiezingen.

Kostunica (dss) zette kwaad bloed bij veel stemmers, toen hij vlak voor de beslissende ronde van de presidentsverkiezingen voorwaarden stelde aan zijn steun voor de zittende president Boris Tadic (DS), met wiens partij hij in de coalitieregering zit. Premier Kostunica is fel gekant tegen de komst van een mogelijke EU-missie naar Kosovo en eiste dat Tadic hem hierin zou volgen door een annex in het al bestaande coalitieverdrag te ondertekenen. In deze bijlage zou komen te staan dat Servië weigert verdere toenaderingsverdragen met de Europese Unie te sluiten, wanneer de EU besluit een missie naar Kosovo te sturen zonder goedkeuring van de VN. Tadic hekelde publiekelijk deze ‘chantagepoging’ en wees de eis resoluut van de hand met de boodschap dat toetreding tot de EU en de kwestie Kosovo wat hem betreft los van elkaar staan. Daarop weigerde Kostunica zijn coalitiepartner in de verkiezingsstrijd te steunen, een daad die hem duur kan komen te staan nu Tadic alsnog de overwinning heeft behaald. In Servië wordt sinds zondag druk gespeculeerd over de vraag of premier Kostunica na deze nederlaag niet zou moeten aftreden. De Servische bevolking heeft met Tadic immers gekozen voor ‘Europa’, al is het slechts met een kleine meerderheid.

De Europese Unie heeft haar genoegen over de winst van Tadic deze week niet onder stoelen of banken gestoken. ‘Europa is zeer verheugd over deze uitslag’, zei Javier Solana tijdens een persconferentie waarin hij de zittende president feliciteerde. ‘We zullen onze samenwerking met Servië voortzetten en willen dat Servië verder gaat op de Europese weg.’ Toch is het de lidstaten nog niet gelukt om overeenstemming te bereiken over de vraag of Belgrado klaar is voor de ondertekening van de Stabilisatie- en Associatieovereenkomst, die de toetreding van Servië tot de EU een stapje dichterbij brengt. Volgens Nederland werkt Belgrado onvoldoende samen met het Joegoslavië-tribunaal en kan de overeenkomst pas gesloten worden zodra de oorlogsmisdadiger Ratko Mladic is uitgeleverd aan Den Haag. Onder druk van de Nederlandse regering heeft de EU daarom op 28 januari een tussentijdse overeenkomst aan Servië gepresenteerd die alleen rept over verdergaande samenwerking op het gebied van handel, onderwijs en de versoepeling van het visumregime. De verwachting is dat Belgrado die overeenkomst deze week nog zal ondertekenen.

JORIE HORSTHUIS

EROTIEK AAN DE CAM

Academische vorming is gebaat bij abstinentie. Voor beter resultaat: geen seks op de campus.

LONDEN – Een onderzoek van het universiteitsblad Varsity in Cambridge heeft aangetoond wat al jaren werd vermoed: een verhoogde promiscuïteit gaat ten koste van academische prestaties. Faculteiten waar studenten seksueel actief zijn, bungelen ergens onder aan de toonaangevende Tompkins Table. Zo staat Peterhouse, het oudste college, dat politicus Michael Portillo, regisseur Sam Mendes en journalist Peregrine Worsthorne tot zijn alumni mag rekenen, op de 25ste plaats van Tompkins, maar heeft het brons gewonnen in het promiscuïteitklassement. De seksuele revolutie heeft de meest ingrijpende gevolgen gehad op Homerton, getuige de zeven verschillende partners met wie een homertoniaan gemiddeld vrijt. De prijs is de rode lantaarn in Tompkins. Andersom lopen er bij het gerenommeerde Christ’s College, de alma mater van Simon Schama, de meeste maagden rond: 28 procent. King’s College, waar Salman Rushdie, Zadie Smith en Noreena Hertz zijn opgeleid, telt de meeste homo- en biseksuele studenten.

Hoewel een deelnemer aan het onderzoek beweerde dat ‘structural mechanics’ veel spannender is dan seks, tonen de resultaten aan dat het duffe imago van Cambridge niet geheel gewettigd is. Zo blijken zes op de tien studenten seks te hebben gehad in de open lucht, waarbij de beroemde Grantchester Meadows waarschijnlijk een geliefd decor zijn. Tevens blijkt dat geneeskundestudenten het vaakst de liefde bedrijven, terwijl de wiskundigen, theologen en toekomstige dierenartsen zich op andere zaken concentreren. ‘Het is duidelijk dat de wiskundigen de winnende formule nog niet gevonden hebben’, verklaarde studentenleider Mark Fletcher, ‘maar het is goed te zien dat doktertje spelen nog altijd een populair tijdverdrijf is.’

PATRICK VAN IJZENDOORN