Rick Moody

In de nieuwe The Believer bespreekt schrijver Rick Moody uitvoerig zijn avonturen in de jury van de Amerikaanse National Book Award-prijs 2004, vergelijkbaar met de Libris- en de Akoprijs bij ons. Er was dit jaar in de media veel kritiek: foute jury, foute keuzes, onbekende schrijvers et cetera. De shortlistnamen: Lily Tuck, Joan Silber, Christine Schutt, Kate Walbert, Sarah Shun-lien Bynum. Wie zegt u? Geen man? Veel boosheid over het ontbreken van Philip Roth. Moody laat het er niet bij zitten.

Sarcasme

Wat begrijp je als je iets begrijpt? Om het sarcasme in een sarcastische uitspraak te herkennen, bericht de New Scientist, moeten er verschillende hersengebieden worden ingeschakeld. Het taalgebied interpreteert de letterlijke betekenis, de rechterhersenhelft en de voorhoofdskwabben verwerken de emotionele strekking, terwijl de prefrontale cortex de twee samenbrengt. Patiënten met

hersenletsel konden niet meer onderscheiden tussen

een sarcastische

en een gemeende uitspraak. En misschien geldt het zelfde al voor milde ironie.

7 juni 1912

«Erg. Vandaag niks geschreven. Morgen geen tijd.»

Franz Kafka

Shakespeare

Shakespeares voorouders spelden hun naam op tachtig verschillende manieren, waar onder Sak spere, Schakosper, Schackspere, Saxper, Schaftspere, Shakstaf, Chacsper en Shasspeere. De eerste Shakespeare, die waarschijnlijk uit Normandië kwam, wordt in 1195 genoemd: William Sakespee. In het zestiende-eeuwse Stratford werd de naam nog steeds op twintig verschillende manieren gespeld. De bard zelf schrijft zijn naam in de zes authentieke hand tekeningen zes keer anders, waaronder Wm Shakspere. Hij kort zijn naam ook af tot Shakp of Shakspe of Shaksper. Maar hij heeft zich nooit Ben Jonson genoemd.

9 juni 1972

«Het hoort bij toegejuicht worden dat het uiteindelijk leidt tot depressiviteit, teleurstelling en zelfs tot een soort kater, een schuld gevoel.»

Andrej Tarkovski

Sottisier

James Joyce studeerde in 1902 in Parijs medicijnen toen hij bezoek kreeg van zijn landgenoot, de toneelschrijver John Synge. In plaats van te spreken over hogere dingen las Joyce voor uit een zelf aangelegde verzameling literaire stommiteiten van beroemde tijd genoten. Van die sottisier is maar één uitspraak overgeleverd, van Arnold Graves, die de profeet Tiresias laat zeggen: Pas op! Pas op! Of de steen die je bovenaan de heuvel aan het rollen hebt gebracht zal je nog verpletteren! Synge moest niet lachen.

Sottisier 2

Is het aanleggen van zotteklappers een exclusief Franse aangelegenheid? Je hebt er de twee delen Le Musée des Erreurs uit 1928 en de Dictionnaire de la Bêtise uit 1965, met daarin talloze verwarde metaforen, logische inconsequenties, onachtzaamheden en verkeerd woord gebruik. Niet alleen uit kranten en tijdschriften maar ook van Dumas, Proust, Flaubert, Huysmans, Verne en anderen. Twee voorbeelden:

Het atelier was bijna leeg. In een hoek een enorm hoofd van de Hemelse Vader, driemaal de natuurlijke grootte… (Edmond Jaloux)

Zijn voet stootte tegen een lijk. Het was compleet dood… (Alexandre Dumas)

Wonder

Week 22

Ik maak alles goed

Ik maak alles nieuw

Lees mijn evangelie er maar op na

Ja! Ik frituur volgens de spelregels

Ik frituur verantwoord

Ik frituur in vloeibaar frituurvet

Geef me een vinger

En ik geef je een hele hand

Ik beloof niks

Maar je krijgt van mij het paradijs

Wie voor een dubbeltje geboren is

Geef ik een kwartje erbij

En waarom doe ik dit allemaal?

Omdat ik van jullie hou

Ik vraag maar één klein dingetje

Als tegenprestatie:

Je uitgeperste sinaasappelschillen

En je lege flesjes bier

Dat is toch schappelijk?