Allerminst. Zijn muziek is elegant en verfijnd. Kleurrijk en transparant. Bovendien had de componist zich geen betere uitvoering kunnen wensen. De Nationale Reisopera, die deze nieuwe productie verzorgde, heeft niet alleen een goede cast aan zangers bij elkaar gebracht maar ook Nieuw Sinfonietta Amsterdam gestrikt. Dit kamerorkest speelde de partituur met de grootst mogelijke precisie en brille. Maar ook al is Boesmans een kundig vakman, een overmaat aan originaliteit kun je hem niet verwijten. Zijn idioom beweegt zich tussen Berg, Weill, Bartok en Debussy. Het is van die muziek die je steeds even ‘doet denken aan…’, maar nauwelijks een eigen signatuur heeft. Desastreuzer is het feit dat zijn schrijfwijze kortademig is. De partituur bestaat volledig uit kleine gebaren, gestes en motieven. Als je met zulke muziek ruim twee uur muziektheater probeert te vullen is het resultaat dodelijk. Ontbrak het de muziek aan een spanningsboog, hetzelfde geldt voor het toneelstuk waar de opera op gebaseerd is. Reigen, in 1897 geschreven door de Weense schrijver en psychiater Arthur Schnitzler, bestaat uit tien scènes. Tien variaties op een thema. In elke scène zien we twee minnaars, van wie er een in de volgende scène met weer iemand anders de koffer induikt. Het estafettestokje wordt zo doorgegeven tot de cirkel rond is. Bij de opvoering in 1920 veroorzaakte het stuk zo'n schandaal (‘obsceen en pornografisch’) dat Schnitzler het terugtrok. In onze tijd haal je je schouders op over zulke promiscuïteit, dus na drie partnerwisselingen heb je het wel gezien. Is Reigen gewoon een mislukte opera of had de regie nog wat kunnen redden? Andrea Raabe is de vijfde regisseur en tevens de eerste vrouw die zich aan dit werk waagt. Jammer genoeg kan ik haar aanpak niet vergelijken met die van haar voorgangers. Een vrouwelijk perspectief - vooral Boesmans zelf was daar nieuwsgierig naar - heb ik niet kunnen ontdekken. Het ging Raabe erom een universele menselijke tragiek te tonen. Hoe mensen uit geilheid, verveling, angst of eenzaamheid zich proberen te verliezen in een liefdeloze lust. Die thematiek is inderdaad van alle tijden en kan, mits goed gebracht, heel indringend en confronterend zijn. Wat we zagen in de Stadsschouwburg was echter een staaltje Weense oubolligheid die je alle lust deed vergaan. Een parade van typetjes op het niveau van de oude bok en het jonge blaadje. Een defilé van clichés. Philip Boesmans schreef Reigen in 1993, maar in alle opzichten is de opera langdradig, belegen en niet van deze tijd. En bovendien wereldvreemd in de ontkenning van elke theatrale wet. ‘Moderne’ muziek op haar slechtst. + Violist on Rose is een veteraan op het gebied van de experimentele muziek. Hij wijdt zijn leven aan het creëren van een ‘eigen’ geschiedenis van de viool. De vele mogelijkheden van het snaarinstrument gerelateerd aan de nieuwste technische verworvenheden op muziekgebied staan centraal op het String ‘em up-festival dat Dodorama en V2, naar een idee van Jon Rose, gezamenlijk in Rotterdam organiseren. Met musici als Bob Ostertag, Lucas Abel, Frances Marie Uitti, Cor Fuhler en Mary Oliver wordt het gegarandeerd een spetterend weekend. (14 t/m 16 mei, info: www.v2.nl/stringemup).