Het antwoord is te vinden in het stuk van Dargis. Dat stuk is een breiwerk van diverse observaties en rancuneuze opmerkingen. Het bevat ook een passage over haar collega critici over wie ze schrijft alsof ze er niet bijhoort. Volgens haar hebben de (Amerikaanse) critici de film van Woo op een overdreven manier de hemel in geprezen. Ze heeft daar een paar verklaringen voor. Critici krijgen vanuit Hollywood zoveel rommel voorgeschoteld dat iedere iets betere film op een hysterische manier wordt bejubeld. Zo hoeven ze niet altijd negatief te schrijven en worden ze ook eens in de advertenties geciteerd. Sowieso is de rol van critici door de enorme publiciteitscampagnes van de grote Hollywoodfilms nagenoeg zonder betekenis. Om dit te maskeren overschreeuwen ze zichzelf. Het is niet waarschijnlijk dat Dargis als gastschrijfster (haar thuishaven is de New Yorkse Village Voice) invloed heeft op de keuze van het omslag, maar het is wel ironisch. De Travolta-cover dobbert duidelijk mee op de campagne van Face/Off, terwijl Dargis zich verongelijkt verzet tegen de teneur van dit soort campagnes, die een film als groots en geweldig bestempelen voordat ook maar één criticus hem heeft gezien. Zo maakt Dargis haar kritische kanttekeningen vergeefs.
Het omslag spreekt boekdelen. Travolta is een groots acteur en Face/Off een grootse film. Dargis wordt zo veroordeeld tot een rol die niet anders is dan die van de critici die ze bekritiseert. Ze is evengoed een radertje in de publiciteitsmachine. Zo moet ze reclame maken voor een film waarvan ze eigenlijk lijkt te gruwen. Een film waarin al tijdens de openingstitels een kind wordt doodgeschoten. Voor haar één van de meest weerzinwekkende scènes uit de recente filmgeschiedenis. Dat zijn toch wat grote woorden. In pastelkleuren en in slow motion vangt Travolta als goede filmvader zijn filmzoontje op bij een draaimolen. De slechte filmschurk Cage beschiet hem vanuit een hinderlaag. De kogel doorboort de held en het kind. De held overleeft en heeft een geloofwaardig motief om op maniakale wijze jacht te maken op de schurk. De mise-en-scène lijkt op vertraagd biljarten. De ballen in het spel (mensen en kogels) verschuiven via berekende en noodlottige patronen. Mooie en ingewikkelde kogelbanen zijn dan eerder vermakelijk dan gruwelijk.
Wellicht is dit dubieus vermaak, maar het is vermaak. Door het geweld in een door en door gestileerde actiefilm als Face/Off realistisch op te vatten, beweegt Dargis zich wat al te soepel van het esthetische naar het ethische domein. De film is volgens haar intens gewelddadig en de critici die hem goed vinden juichen kennelijk ook dit geweld toe. Als je deze redenering zou doortrekken, wordt bijna de hele filmgeschiedenis onbenaderbaar. De filmliefhebber wordt dan medeschuldig aan een erg grote berg slachtoffers - slachtoffers die bij de première van hun films gewoon in de zaal zitten, en dat is toch op zijn minst dubbelzinnig. Strikt genomen is John Woo niet veel meer te verwijten dan dat zijn films virtuozer en origineler zijn dan die van andere actiefilmers. Bij hem vallen de doden ook bij bosjes, maar ze vallen met meer stijl en gratie. Dat ik daar plezier aan beleef is misschien zorgelijk. Dat ik niet de enige perverseling ben, maar zalen vol mensen genieten van de slachtpartijen van Woo is misschien verontrustend. Daar zou je over na kunnen denken. Dat is niet wat Dargis doet. Die ontneemt je alleen het kijkplezier.
Doden bij bosjes
John Travolta siert het omslag van het eerbiedwaardige Sight & Sound. Hij mag het najaarsnummer helpen verkopen in de kiosk. Er is een gedistingeerde glamourfoto voor uitgezocht. Het bijbehorende artikel heeft een heel andere toon. In de opmerkelijke bespreking van Face/Off van John Woo door Manohla Dargis wordt Travolta slechts terloops genoemd. Travolta speelt samen met Nicolas Cage een hoofdrol in Face/Off, maar bij Dargis komt hij nog niet eens tot een bijrol. Dat hoeft geen punt te zijn. Er kan veel zinnigs gezegd worden over de nieuwe film van Hong Kong- en Hollywood-actiefilmmeester Woo zonder het over de acteurs te hebben. Maar waarom staat Travolta dan als een soort presidentskandidaat op de voorkant?
www.groene.nl/1997/43