PIET BOS begon in 1970 als etherpiraat met een eigen operaprogramma, dat later door Stad Radio Amsterdam en Radio Noord-Holland werd overgenomen. Reden voor een bezoek bij hem thuis in de Jordaan.
Wie Nederlandse kranten leest krijgt wel eens de indruk dat er voor de opening van het Muziektheater helemaal geen opera bestond.
Piet Bos: ‘Amsterdam is altijd opera-minded geweest. In de jaren twintig had je de opera in Carré. Dat was wereldberoemd. Alle grote sterren uit Italië traden daar op, mensen die belcanto konden zingen. Antenore Reali, de grote bariton, heeft er nog in 1951 gezongen. Ik heb hem zelf gehoord. Ze noemden hem de brulkikker omdat hij een enorm groot geluid had.’
Wat voor publiek kwam daar op af?
‘In Carré kwam toen echt iedereen, ook het gewone volk. Allemaal Amsterdammers, waaronder veel joodse mensen, omdat die heel goed konden luisteren. Onder anderen de voorzanger in de synagoge hier. Die zat met een stemvorkje op de bovenste galerij – daar is het geluid beter. Het kostte maar vijftig cent om binnen te komen op de goedkope plaatsen.
Bij de Stopera zie je nu een hoop mensen die interessant lopen te doen met een grote bontkraag op. En die gaan naar Rigoletto en als ze weggaan zijn ze tevreden omdat ze La donna è mobile hebben herkend. Dat zijn dan de zogenaamde kenners! Vroeger hadden de bezoekers na de voorstelling echte discussies in Carré, maar de muzikaliteit van de mensen is inmiddels achteruit gegaan. Na de uitvoering zijn ze alleen maar bezig om nog een drankje te doen of ergens te gaan eten.’
Hoe beoordeelt u de artistieke leiding van De Nederlandse Opera?
Piet Bos: ‘Tegen Pierre Audi zeg ik: doe maar gewoon, in de opera! Dit moderne gedoe werkt bij veel mensen niet, het haalt de sfeer uit de opera weg. En dus blijven de mensen weg. Ze hebben er genoeg van.’
En de Reisopera, en Opera Zuid?
‘Ze doen allemaal hun best, maar het is alles koud en kaal. En de zaal zit niet vol. Maar kijk je naar al die Oostblok-groepen die hier komen en die opera op een ouderwetse manier brengen, dan werkt het wel. Daar gaan de mensen naartoe. Het enige wat ik zelf goed vind is de Matinee op zaterdagmiddag. Daar komen mensen luisteren naar belcanto, naar mensen die echt kunnen zingen. Nelly Miricioiu bij-voorbeeld. Het Concertgebouw stond helemaal op z’n kop toen ze Poliuto van Donizetti zong. Zoiets hoor je bij De Nederlandse Opera nooit.’
Toch krijgt DNO subsidie om de opera voor de mensen toegankelijk te maken.
‘Het is weggegooid geld. Want het is vaak niet om aan te horen wat ze daar doen, denk maar aan die Mozart-cyclus. En dus kan ook niemand meer begrijpen wat het leuke aan opera is. Laat er maar een lekkere frisse wind doorwaaien!’
Heeft u ooit in de opera ‘boe’ geroepen?
‘Nee, zo ben ik niet. Ik laat mensen altijd in hun waarde. Iedereen doet zijn best, hoop ik. Maar ik ben wel vaak in de pauze weggegaan.’
Vertrekken veel Nederlandse zangers naar het buitenland omdat ze in Amsterdam niet geëngageerd worden?
‘Omdat het hier een club is die dat gewoon niet wil. Eva Maria Westbroek – die ken ik heel goed – zegt: wat moet ik hier doen? Ik ga lekker naar Duitsland, daar word ik op handen gedragen. Dat is hier niet zo. Ze heeft een jaar geleden voor het eerst bij DNO mogen zingen en heeft de sterren van de hemel ge-zongen – maar nu wordt ze overal gevraagd en nu kunnen ze haar niet meer betalen. Maar soms komt ze en zingt bij mij, in Zaandam, bij Opera Pietje. Dat vindt ze leuk.’
Was de situatie in de jaren vijftig ook al zo?
‘Gré Brouwenstein ging naar Bayreuth en werd daar een gigantische Wagner-zangeres. Anton de Rid-der ging naar Duitsland. En Christina Deutekom wordt ook in het buitenland al bijna dertig jaar op han-den gedragen. Maar niet in Nederland. Als je in de Stopera wilt komen moet je daar heel goede vrienden hebben… zoals Charlotte Margiono blijkbaar. Die is natuurlijk ook goed, maar dan ken ik honderd anderen die even goed zijn en daar niet mogen zingen. Ze halen liever een middelmatige zanger uit het bui-tenland dan een goede van hier.’
Waarom wordt uw programma niet op Radio 4 uitgezonden? Heeft het iets te maken met het feit dat u uit de Jordaan komt?
‘Zeker. Het is blijkbaar niet chique genoeg, Maar ik blijf gewoon zoals ik ben.’
Wat gaat u de koningin op 7 juni vertellen?
‘Ik ga gewoon tegen haar zeggen wat ik denk. Ze is nieuwsgierig en wil alles weten. En ik mag vier zangers meenemen, voor een klein privé-concert. Die zijn helemaal uit hun bol, want ze kunnen nu op hun cv zetten dat ze voor de koningin mochten zingen. Dat is toch leuk?’
Bij Opera Pietje geniet je, Radio Noord-Holland, iedere eerste zondag van de maand, 12.00-14.00 uur, herhaling 18.00-20.00 uur