Berlijn – Veelzeggend is een video aan het begin van het partijcongres van de Duitse Groenen, afgelopen zaterdag. Met inslaande raketten, vluchtende vrouwen en kinderen en verwoeste steden in Oekraïne. Daarna volgen er beelden van Duitse tanks, die nu tóch aan Oekraïne worden geleverd om zich tegen Rusland te verdedigen.
‘Als de wereld verandert, moeten ook onze politieke antwoorden veranderen’, zegt even later de Grünen-minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock. De partij staat als geen ander voor de nieuwe houding binnen de Duitse politiek tegenover de inzet van militaire middelen. Tot de Russische inval in Oekraïne werden Die Grünen vooral met een sterk Duits naoorlogs ‘pacifisme’ vereenzelvigd, nu maken uitgerekend zíj zich sterk voor militaire hulp.
‘De olijfgroenen’, luidt de titel van Der Spiegel deze week. Het blad toont drie partijkopstukken in ‘olijfgroene’ militaire kledij. Maar daarmee laat het progressieve weekblad de eigen rol in dit debat wel erg makkelijk buiten beschouwing. Want juist onder links-liberale mediacommentatoren was de afgelopen weken een opvallende vurigheid voor wapenleveringen te horen.
Hun gezamenlijke mikpunt: bondskanselier Olaf Scholz (spd). Scholz had weliswaar toegezegd wapens te leveren, maar twijfelde toen er zwaar materieel werd gevraagd. Hij zei niet te willen bijdragen aan een escalatie van de strijd en wees op het risico van een derde wereldoorlog. Een golf van kritiek kwam over hem heen: ‘Met warme woorden kun je niet schieten’, schreef een journalist.
Wie vrede wil, moet ervoor kunnen vechten, is het argument. Maar de journalistieke strijdbaarheid blijkt geen afspiegeling van de algehele stemming in Duitsland. Er komen meer tegenargumenten los. Een ‘irriterende zelfverzekerdheid’ is het, vindt Jürgen Habermas (92), filosofisch kopstuk van de Duitse progressieven, waarmee de ‘terughoudende bondsregering’ wordt aangeklaagd. In de Süddeutsche Zeitung analyseert Habermas waarom ‘bezonnenheid’ in tijden van morele opwinding wenselijk is.
Uitgesprokener is een open brief in het feministische tijdschrift Emma, geïnitieerd door hoofdredacteur Alice Schwarzer en ondertekend door bekende intellectuelen als Martin Walser en Juli Zeh. Ze vinden dat Duitsland zich niet voor de gewapende strijd moet inzetten, maar voor een wapenstilstand.
Ook de bevolking blijkt allerminst unaniem. 45 procent is voor, 45 procent tegen de levering van zware wapens. De enige duidelijke voorstanders zijn de kiezers van de liberale fdp, en ook hier weer: die Grünen.