Na de val van de Muur werd het monument in 120 stukken gezaagd en in het bos begraven. Het plein werd omgedoopt in het Plein van de Verenigde Naties. De kop bleef heel. Hij werd in één keer door een machtige kraan van het standbeeld getild. In een sleutelscène van de populaire film Good Bye Lenin! is de onthoofding gereconstrueerd.

In het uiterste westen van Berlijn is een tentoonstelling in aanbouw van verdwenen monumenten. Door de eeuwen heen heeft Berlijn zijn versteende helden begraven. De kop van Lenin zou het pronkstuk van de tentoonstelling moeten worden. Maar het stadsbestuur verbood het uitgraven ervan. Argumenten: te veel werk en te duur, de delen van het monument mogen niet worden gescheiden, en bovendien weet men niet precies waar de kop ligt. Curatoren, experts, burgers en politici reageerden verbijsterd. Vijf jaar geleden was de toestemming al gegeven, het geld is er, en hoezo weten we niet waar het hoofd ligt? Er zijn tekeningen van de positie in het bos en er zijn foto’s van hoe het monument er lag voordat boswachter Karl-Heinz Marx er zand overheen stortte. Nu heeft de boswachterij de grootste moeite de media en hobbygravers in toom te houden die met spaden klaarstaan om het hoofd te onthullen.

Inmiddels heeft zich ook de Amerikaan Rick Minnich gemeld. In 1994 maakte hij de film The Book of Lenins over het lot van Lenin-monumenten in Oost-Europa. Zijn grootste trots is de scène waarin hij eigenhandig de Berlijnse kop van Lenin uitgraaft. Vorige week leidde hij de pers feilloos naar de plek waar de kop begraven zou zijn.

Wat bezielt het stadsbestuur om het opgraven te verbieden? Een banaal politiek machtsspel? Na de val van de Muur heeft de cdu, destijds de machtigste partij in Berlijn, vele ddr-relicten laten verwijderen. Nu is de partij, na jarenlange linkse dominantie, weer aan de macht.

Van politiek tegenvoeter Klaus Wowereit, tot 11 december spd-burgemeester, verlangt men nu een machtswoord. Over de komende tentoonstelling zei hij ooit: ‘Het is goed om Lenin weer aan het licht te brengen.’