Als popcultuur in de jaren tachtig een neon-getinte uitvergroting van zichzelf was, dan was Saved by the Bell daar nog eens een uitvergroting van. De introclip van de tv-serie was een vortex van graffiti, hoge sneakers, skateboards, housebroeken, fluorescerende leggings, Wayfarer-zonnebrillen, matjes en haar zo hoog getoupeerd dat het alle wetten van de zwaartekracht brak. Deze items kwamen in beeld alsof het items op een menukaart waren, alsof doordat ze werden gepresenteerd als een modecatalogus iedere kijker al wist waar hij of zij zich aan overgaf.
In de traditie van John Hughes’ klassieker Ferris Bueller’s Day Off (1986) sprak de hoofdpersoon in de camera: Zack Morris, de populairste jongen van de school, grote zonnebril, Hitlerjugend-blond, kraagje omhoog. ‘Preppy’, noemde A.C. Slater hem, de atletische macho met wie hij streed om de welhaast onomatopeïsch genaamde Kelly Kapowski, het Mooiste Meisje van de Klas. A.C., zei Slater, stond voor ‘Absolutely Charming’. Zulke jongens dus. Ze hadden ook nog een vriend die even onomatopeïsch Screech heette, een kinds piepend jongetje dat alleen in computers was geïnteresseerd. Niet cool!
(Gedachte-experiment: gooi die personages twintig jaar vooruit de tijd in en je vindt ze op een andere plek in de culturele matrix. De verwende, seksistische Zach zou nog steeds zijn kraagje omhoog hebben, maar nu met een maga-petje erboven. Zo’n corpsbal die opeens de landelijke media haalt als het gezicht van campus rape culture. Screech daarentegen zou Facebook uitgevonden hebben.)
Zoals zoveel tv-helden uit die tijd (1989-1993) was Zack bijdehand en ironisch, maar dan, als de aflevering zijn einde naderde, loste hij het probleem van de week op – over afkijken, of het gevaar van roken – door het juiste ding te doen. Amerika in de jaren tachtig was immers een bastion van deugdelijkheid. In een van de scènes die eruitzag alsof Ronald Reagan hem zelf had geschreven vraagt Zack Kelly mee naar het schoolbal, waarop ze in tranen uitbarst. Ze kan niet naar het bal, zegt ze, want ze kan geen jurk betalen. Haar vader is namelijk wapenhandelaar, en door Reagan is er nu overal vrede!
Zouden de schrijvers dit met droge ogen geschreven hebben? En hoe zouden de acteurs de beruchte scène hebben gespeeld waarin Jessie – Slaters intellectuele vriendinnetje – verslaafd raakt aan cafeïnepillen, omdat ze daarmee beter kan leren. ‘I’m so excited!’, roept ze, ‘I’m so excited! I’m so… scared!’ en huilend valt ze in Zacks armen. In de talloze reconstructies en oral histories die in de afgelopen jaren zijn geschreven over Saved by the Bell bleek dat cafeïnepillen wel het laatste waren waar de acteurs zich druk om maakten. De set was blijkbaar een grote bende, waar iedereen affaires met iedereen had, en drugs vrolijk uitgewisseld werden.
Jaren later zou Mark-Paul Gosselaar, de acteur die Zack speelde, het opnemen voor Justin Bieber, toen die weer eens na een dronken bui in slechte pers was beland. ‘Kijk’, zei Gosselaar. ‘We doen allemaal rare, domme dingen als we dronken zijn. Alleen toen wij jong waren had niet elke voorbijganger een telefoon om ze vast te leggen.’
Het zijn die domme, triviale dingen die de hoofdrolspelers vooral na de serie hebben gedaan die de serie nu zo’n cultstatus hebben gegeven. Tiffani-Amber Thiessen leeft vooral verder als Kelly: zo’n beetje elke modeketen verkoopt T-shirts bedrukt met haar in gebleekte jeans en een topje met de tekst ‘I KISSED KELLY KAPOWSKI’. Slater ziet er, redelijk beangstigend, nog steeds uit alsof hij zeventien is en presenteerde de Amerikaanse X-Factor. De boekenwurmige Jessie greep de hoofdrol als paaldanseres in Paul Verhoevens Showgirls, een film die zo slecht is dat allerlei filmfanaten hem inmiddels goed vinden. Haar seksscène in een zwembad scoort nog altijd goed in lijstjes van slechtst geacteerde scènes aller tijden. Stel je een dolfijn voor die een epileptische aanval krijgt, met dito geschreeuw.
En Screech? Screech was kansloos. Toen de serie begon was hij, Dustin Diamond, de enige die al een beetje bekend was, als hetzelfde nerdy personage uit een andere tienerserie. Waar de andere tienersterren maar wat aanklooiden was hij professioneel. Hij leerde zijn tekst en bedacht elementen om aan zijn personage toe te voegen. Maar dat personage was Screech. De oernerd. Dus toen Diamond na de serie voor andere rollen auditie deed, hoorde hij overal: ‘Je speelt het heel goed, maar tsja, je bent toch te veel Screech.’
Kindsterren moeten de mythes van volwassenen belichamen, schreef de critica Margo Jefferson in haar boek over Michael Jackson. Ze werken voor volwassenen, ze ‘spelen’ kinderen zoals volwassenen kinderen bedacht hebben en ze werken volwassen uren. Alles staat in stelling om te vergeten dat ze uiteindelijk slechts kinderen zijn, die nog hun hele leven door moeten.
Screech, het meest pre-adolescente personage van Saved by the Bell, ging dus halverwege de twintig pas de puberteit in, haalde het nieuws met dronken vechtpartijen. Diamond liet een sekstape uitlekken (‘Screeched!’), begon een metalband, ging semi-professioneel worstelen, publiceerde een naargeestige memoir over de serie waarin hij al zijn medesterren als sukkels wegzette. Alles om rancuneus of onverschillig over te komen. Om maar niet als Screech gezien te hoeven worden.
In januari werd bij Diamond longkanker ontdekt, hij stierf binnen een paar weken. De laatste paar jaar verscheen hij af en toe weer op tv, in talkshows. Vooral om sorry te zeggen. Hij was ouder geworden, en stond stil bij alle keren dat fans hem mailden dat ze zich ook ‘als Screech’ voelden op de middelbare school, dat hij hen had geholpen dat te accepteren. Hij wilde zich niet langer tegen Screech verzetten.