Waar gaat het eigenlijk over? Heerlijke vraag, vooral als die wordt gesteld met de juiste Theo & Thea-intonatie. De nieuwe roman van Abdelkader Benali, Laat het morgen mooi weer zijn, gaat over een jonge man die na de dood van zijn moeder door zijn vader op een cruiseschip wordt gezet, liefde opvat voor een Spaanse schone, haar achterlaat bij haar broer in Tanger en zelf doorreist naar het land waar zijn ouders vandaan komen om te ontdekken wat zijn vader ooit bezielde om spion te worden. Gelouterd keert hij huiswaarts, waar zijn vader inmiddels is overleden. Hij vat het plan op diens laatste wens gestand te doen, richt een Instituut voor de Ziel op en wordt authenticiteitsheler. Jaren en vele kilo’s later besluit hij eindelijk zijn eigen leven te gaan leiden.

Het heeft iets sufs, de dingen herleiden tot het verhaaltje. Op die manier gaat de film E la nave va van Fellini over een cruiseschip vol operazangers en operaliefhebbers die hun collega respectievelijk idool de laatste eer bewijzen door haar as naar haar geboorte-eiland te brengen, maar daarin worden opgehouden door gekonkel, ronddobberende Servische bootvluchtelingen en een zeezieke neushoorn in het vooronder. Maar gáát het daar ook over?

Evenals bij Fellini is het cruiseschip bij Benali van bordkarton, en de boottocht een kapstok – een handige manier om iemand van A naar B te laten gaan, de meest uiteenlopende types tegen te laten komen en al die levensverhalen uit te venten. Waar een filmkijker echter ook genoegen kan nemen met puur visueel spektakel kan een lezer het spoor bijster raken en zich blijven afvragen waar het éigenlijk over gaat. Dat gebeurt een beetje, in Benali’s roman.

Dat komt vooral door de manier waarop hij zijn verhaal heeft opgebouwd: de cruisetocht is al achter de rug als de roman begint. Malik Ben is authenticiteitsheler, weegt 140 kilo en besluit ermee te stoppen: zowel met zijn zielspraktijk als met het bovenmatige eten. Hij denkt terug aan de levenslessen van «de Spaanse» en via haar belandt hij in gedachten weer op de SS Latina. In het vervolg van de roman blijft er heen en weer geschakeld worden tussen het bootavontuur en de zielspraktijk, tussen het levensverhaal van zijn ouders en dat van de Spaanse. Aan het eind zijn we terug bij het begin: Malik Ben heeft genoeg van zijn helerschap en denkt in navolging van de Spaanse dat je niet op zoek moet naar de betekenis van het leven, maar zo veel mogelijk de ruimte van het volledige leven moet benutten. Paul van Ostaijens «Bloot zijn en beginnen» wordt zijn credo, en opeens is het alsof deze tweehonderd pagina’s de aftrap vormden tot het «echte» verhaal. Maar dan is het boek dus uit.

Is dat grappig of onbevredigend? Bij een schrijver als Benali neem je genoegen met het een noch het ander. Er moet meer aan de hand zijn. Vooral ook omdat de roman niet absurd of barok genoeg is om «slechts» als felliniësk spektakelstuk te dienen. Mocht er een sleutel zijn waarmee de roman gelezen moet worden, dan moet die in Malik Bens bijzondere professie schuilen: authenticiteitsheler. Op vallend is dat zijn cliënten er bekaaid van af komen in dit boek. De authenticiteitszoekers krijgen geen naam of gezicht. Benali schrijft in algemene termen over waar het hun mankeert. Het zijn mensen die ooit veel zelfvertrouwen hadden en obsessief controle willen houden over het pad van hun succes. Maar op een dag is hun zelfvertrouwen vakkundig de nek omgedraaid. De heler doet niet veel meer dan luisteren en zijn cliënten confronteren met een uitspraak van Rilke: Du muss dein Leben ändern. Malik heeft zichzelf een soort heilige opdracht gesteld: hij doet wat zijn vader had willen doen als hij was blijven leven, en besluit daar nú mee op te houden.

Gaat Laat het morgen mooi weer zijn dan – gezien het soort klachten van de authenticiteitszoekers – éigenlijk om Benali’s schrijverschap dat zo snel succesvol ook belastend werd? Gaat het over de zoon die het vaderlijk huis verlaat en eindelijk zijn eigen koers gaat varen? Is deze roman de intentieverklaring van een schrijver die aankondigt iets te gaan doen wat niemand van hem verwacht? Het is een van de irritantste manieren waarop een recensie kan eindigen, maar Benali’s volgende werk zal dat moeten uitwijzen. In het licht van die nieuwe roman kan Laat het morgen mooi weer zijn pas echt betekenisvol worden.