Een betaalde vriend

In de documentaire Nu verandert er langzaam iets komen 27 trainingen, cursussen, therapieën voorbij waarin coaches werken met mensen die iets willen leren, afleren, verbeteren, onderzoeken, overwinnen, voelen, begrijpen. De klanten noem ik cursisten, al is die term ongelukkiger naarmate het therapeutisch aspect sterker is. Want het scala is extreem breed: van Ziggo-monteurs die moeten leren omgaan met de boosheid van klanten tot een vrouw die wil begrijpen waar haar terugkerende problemen in relaties met mannen (door boosheid) vandaan komen. Van een joch dat aan een lijn hoog in een boom klimt om angst te overwinnen, tot een bejaarde die begeleid wordt in de stervensfase (ook angst misschien). Van voorbereiding op vaderschap tot neuromarketing. Van leiderschapstraining met paarden tot christelijke coaching voor intimiteit en seksualiteit. Van mindfulness voor kinderen tot valtraining voor bejaarden.

Alleen die laatste variant lijkt een optie voor mezelf. Deels doordat ik monteur noch leidinggevende wil worden. Deels door huiver voor gewroet in de ziel, al dan niet via het lichaam, en het merendeel van de getoonde projecten versterkt die eerder dan dat het over een streep trekt. Bijkomend de argwaan jegens verbeteraars, die ik in het onderwijs regelmatig het heil zag brengen, dat geen heil bleek, zo niet erger. Waarmee niets is gezegd over het belang ervan voor wie wel waagt en baat heeft. De lange film bevat geen woord explicatie, laat staan commentaar. In vaste wijde kaders wordt getoond. De kijker ziet de coach, diens methode, intentie en persoonlijkheid; en de cursist(en). En denkt en voelt daar iets over. En denkt al dan niet na over methode en intentie van de filmmaker. Want die observeert louter, maar heeft uiteraard ontelbare keuzes gemaakt, leidend tot een staalkaart van 105 minuten.

Bij mij leidt die tot een continue tweestrijd tussen ‘wie lacht niet die de mens beziet’ en ‘wie weent niet die de mens beziet’ (schrijver dezes incluis). Soms zijn die twee verweven. Er is een gigantische markt voor coaching ontstaan met groeiend aanbod en vraag. Iedereen kan coach worden en er zijn volop oppercoaches die daarbij helpen. Een zaal vol (aspirant)coaches wordt toegesproken door een alfa-coach. Ik parafraseer: ‘het rivm verwacht rond 2030 zeven miljoen chronisch zieken. Niet best. Maar voor coaches…’ Als een cabaretier wacht hij op het gelach, dat komt, zij het niet daverend. Wat een lul, denk ik en zou ik ook gedacht hebben als er geen chronische ziekte in huis was. Diezelfde alfa-coach ziet terecht in deconfessionalisering grond voor de wildgroei aan coaching. ‘Sinds de biecht werd afgeschaft ben je op zoek naar een betaalde vriend of vriendin.’ Hij moet er zelf weer erg om lachen. Een deel van de zaal ook. Cynisch.

Daarnaast meen ik ook charlatans te zien passeren, al geloven die van harte in zichzelf. Maar ook integeren. We zijn bijna het gelukkigste volk, maar er is veel ambitie en veel verdriet. En veel geld om daar iets aan te doen.