De Deense journalist, die wereldwijd bekend werd nadat hij in 2005 cartoons van de profeet Mohammed in zijn krant Jyllands-Posten had laten afdrukken, was door de Universiteit van Kaapstad (uct) uitgenodigd om deze maand de TB Davie Memorial Lecture te geven. Die jaarlijkse lezingen staan in het teken van onvervaarde academische vrijheid. De reeks is vernoemd naar uct-academicus T.B. Davie, die zich tijdens de vroege apartheidsjaren opwierp als strijder voor dit nobele doel, alsmede de autonomie van de universiteit.
Opvallende namen op de lijst: de naar anarchisme neigende Amerikaanse historicus Howard Zinn, de Palestijns-Amerikaanse intellectueel Edward Said en de Nigeriaanse schrijver Wole Soyinka. Rose, die zich sinds de hoog oplopende heisa rond de cartoons opwerpt als verdediger van vrijheid van meningsuiting, zou zeker geen onaardige toevoeging zijn geweest aan de reeks van vrijdenkers, vonden de organisatoren.
De uitnodiging was in maart 2015 verstuurd. Maar vorige maand besloot het universiteitsbestuur dat het toch niet zo’n fijn idee was om de controversiële journalist naar de Kaap te halen. In een open brief zette rector Max Price de beweegredenen uiteen. Die kwamen erop neer dat het Special Executive Task Team (dit jaar opgezet om spanningen op uct te voorkomen) het universiteitsbestuur erop had geattendeerd dat Rose een veiligheidsprobleem vormt. Na consultatie van de moslimgemeenschap in Kaapstad en belangengroepen op de universiteit werd besloten dat hij maar beter kon wegblijven. Price erkende dat dit besluit ‘een bevestiging is van de beperkingen van de vrijheid van meningsuiting en academische vrijheid op de campus’. Maar hij en zijn collega’s hadden even geen zin in nog meer onrust na een jaar van protest en vernielingen door studenten die ‘dekolonisatie’ van uct eisen.
De reacties waren furieus. Wederom een knieval van die slappe Price voor druk van radicalen! Academische vrijheid? Me reet! uct is een grap geworden! Maar Price kreeg hier en daar ook bijval. Want, zoals hij het zelf verwoordde, die Rose, die wordt ‘door velen over de hele wereld’ gezien als extreem-rechts, islamofoob, provocerend en beledigend. Haatspraak ook! Inderdaad, maar dat wisten we toch al? Kortom: een dubbelblunder. Zoals rechtskundigde Pierre de Vos in een opiniestuk schreef: ‘De uitnodiging aan Flemming Rose terugdraaien was betreurenswaardig. Maar waarom moest hij überhaupt worden uitgenodigd?’