Het motief ‘tijd’ is een sublieme manier om spanning op te bouwen in de western. De twee grote voorbeelden hiervan zijn Fred Zinnemans High Noon (1952) en Sergio Leone’s Once Upon a Time in the West (1968): tijd als metafoor voor de moderniteit, tijd als vertelmechanisme om de onvermijdelijke confrontatie van de held met de duistere kant van zijn ziel uit te beelden. Tijd staat ook centraal in 3:10 to Yuma, waarin een trein moet worden gehaald, tien over drie. Aan de hand van dit soort codes werkt regisseur James Mangold thema’s over moraliteit uit, net als zijn grote voorgangers in deze vorm van cinema, Zinneman en Leone, maar ook John Ford, Budd Boetticher en Anthony Mann.
Overbekende beelden en betekenissen duikelen over elkaar heen in 3:10 to Yuma. Dat maakt de film tot de eerste nieuwe conventionele western in jaren. Andere films die hiervoor in aanmerking zouden kunnen komen, zijn The Proposition (2005) van John Hillcoat en There Will Be Blood (2007) van Paul Thomas Anderson, maar die werken representeren eerder pogingen de genreregels op artistieke wijze om te buigen, waar ze beide briljant in slagen. 3:10 to Yuma werkt op een andere manier. De film is losjes gebaseerd op een kort verhaal van Elmore Leonard (gepubliceerd in 1953 in Dime Magazine, later in 1998 in The Tonto Woman and Other Western Stories. Deze verhalen tonen Leonard op z’n best: traditionele westerns worden onder zijn pen compacte, psychologische spanningsverhalen met een vleugje actie.
Mangolds filmversie is een uitvergroting van Leonards verhaal, waarin twee mannen in een kamer met elkaar praten, gevolgd door een schietpartij. De hoofdrollen in de film: Russell Crowe als de psychopathische outlaw Ben Wade, en Christian Bale als de rancher Dan Evans, die betrokken raakt bij een poging van Pinkerton-speurders om Wade naar de Yuma-gevangenis te transporteren. Tijdens de reis komt Dan oog in oog te staan met zijn eigen demonen: onvermogen voor vrouw en kinderen te zorgen, waardoor zijn mannelijke identiteit in het gedrang komt.
Film en kort verhaal worden aangedreven door tijd en conventie. Een voorbeeld van dit laatste, bij zowel Leonard als bij Mangold, is het afgezaagde hagelgeweer dat Dan (Scallen bij Leonard) gebruikt. In het beeld van dat geweer nestelt zich het hoofdthema, namelijk de vraag in hoeverre de held Dan, een personage dat veel weg heeft van de gepijnigde, vaak door James Stewart gespeelde personages in de films van Anthony Mann, bereid zou zijn te zorgen voor zijn gezin. Zou hij morele regels overtreden (afgezaagd geweer) en zodoende mensen blind doden om ervoor te zorgen dat de schurk Ben niet ontsnapt en hij derhalve zijn geld krijgt? Intussen tikt de tijd door en stijgt de spanning in deze uitstekend gemaakte western, een film die bestaat dankzij vele andere films, een werk waarin, in de woorden van Umberto Eco in zijn essay over de klassieke genrefilm Casablanca, de clichés een feestje vieren.

Te zien vanaf 18 september