Rome - Er was dringende behoefte aan, toen Italië 2011 tegemoet wankelde: ten minste één punt waarover iedereen het eens kan zijn. En het is gevonden, dankzij de laatste beslissing van de Braziliaanse president Inacio Lula da Silva voordat hij plaatsmaakte voor zijn opvolgster Dilma Rousseff. Het politieke asiel dat president Lula op zijn laatste ambtsdag alsnog heeft verleend aan Cesare Battisti, lid van de terroristische Rode Brigades, heeft van ruim zestig miljoen ruziënde Italianen in één klap een hecht verbonden volk gemaakt. Van communist tot fascist, van Berlusconi tot intellectueel, van man in de straat tot president van de republiek: men vindt het een schande.
De 56-jarige Cesare Battisti heeft de nationale eenwording op zijn geweten ten koste van vijf slachtoffers. In de jaren zeventig, toen menigeen die vond dat het anders moest in Italië en de wereld naar het pistool greep, wist ook Cesare Battisti de ideologische chaos te misbruiken. Niet om de wereld te verbeteren, maar zijn eigen portemonnee. Bij twee roofovervallen schoot hij een slager en een juwelier dood en maakte een dertienjarige jongen levenslang invalide. Bij twee andere vage acties ‘in naam van het proletariaat’ schoot hij een gevangeniscipier en een agent dood. In 1981 werd Battisti definitief tot levenslang veroordeeld in zijn vaderland. Bij verstek, want hij was al gevlogen. In Frankrijk werd hij, zoals vele Italiaanse Rode Brigade-leden, warm onthaald dankzij de ‘doctrine van Mitterrand’, een dwaling die erop neerkwam dat iedere Italiaanse terrorist van links in Frankrijk asiel kreeg als politiek vluchteling.
Hij heeft een mooi leven gehad in Frankrijk, Cesare Battisti, net als zijn soortgenoten. Ze werden allemaal schrijver (Battisti was zo brutaal dat hij zich tot thrillerschrijver ontpopte) en ze werden allemaal de persoonlijke vriend van Bernard-Henri Lévy. Italië bleef aandringen op uitlevering, tevergeefs. Pas in 2007 zag Cesare Battisti zich genoodzaakt te vluchten naar Brazilië, omdat president Sarkozy minder luchthartig over terroristische verledens oordeelde dan zijn voorgangers. Maar gelukkig bestond ook in Brazilië nog veel sympathie voor de ‘linkse revolutionair’ Cesare Battisti. Weliswaar werd hij gearresteerd, maar met tegenzin. Hij kreeg een gerieflijke gevangeniscel in Rio de Janeiro, veel vriendenbezoeken, open brief- en e-mailverkeer, en nu, tot slot, dus zelfs gratie.
Het zijn er wereldwijd nog 76: Italiaanse terroristen uit de jaren zeventig die her en der onderkomen hebben gevonden en hier en daar nog beschouwd worden als helden van een strijd die alleen verliezers heeft gekend. Italië pikt dat niet, want Cesare Battisti raakt de nationale trots. Als iedereen zich een mening toe-eigent over het Italië van Berlusconi zou enige kennis van de historische feiten die het fenomeen Berlusconi verklaren niet misplaatst zijn.