Zo ongewoon zal deze roman overigens voor de lezer van misdaadromans ook weer niet zijn. Een journalist in de rol van speurder is een bekende verschijning; eruditie wordt niet geschuwd, er zijn zelfs rechercheurs die gedichten schrijven; zijpaden en omwegen worden graag bewandeld, het verhaal komt vaak pas halverwege het boek op gang; en als iemand nog sociale problemen in de literatuur zoekt, moet hij bij de misdaadroman wezen (of bij het kinderboek of de streekroman).
De reporter, in z'n vrije tijd bezig met een literair-historische scriptie, zegt moeite te hebben om zijn verslagen voor het sensatieblad in een passende stijl te schrijven. Aan de proeven die de lezer van de roman onder ogen krijgt, is dat niet af te lezen. De hospita van zijn pension noemt zijn verhaal ‘realistisch maar toch in klassieke trant geschreven’. Je zou denken dat Tabucchi een beetje de draak steekt met de journalist en zijn krant, maar de journalist brengt onverschrokken de zaak aan het licht en de krant, die extra edities uitbrengt met foto’s van het afgezaagde hoofd, blijkt een steeds belangrijker rol te krijgen in de rechtszaak tegen de corrupte politieman.
Op meer punten lijkt het boek anders te zijn geworden dan de schrijver beoogde. De advocaat die op driekwart van het verhaal de raadsman van de familie van het slachtoffer wordt, is een scepticus, een lenige geest in een enorm lichaam, die overal verstand van heeft, en nog een appeltje met de geschiedenis heeft te schillen, niet vies ook van rechtsfilosofische bespiegelingen - in feite wordt hij de hoofdpersoon van de roman, maar of dat de bedoeling was?
In zijn ‘aantekening’ achterin het boek, deelt de schrijver mee dat zijn verhaal gebaseerd is op een reële gebeurtenis in 1996 in een plaats net buiten Lissabon. In de roman worden de corrupte politiemensen vrijgesproken. Je waant je in een roman van die andere Italiaan, Sciascia, zij het dat de maffiose praktijken door Tabucchi in Portugal gesitueerd worden. Maar de aantekening die de vertaler op de laatste pagina toevoegt, zet Tabucchi’s versie van de feiten en daarmee het hele boek op losse schroeven. Daaruit blijkt dat de bij de moord betrokken brigadier eind 1997 tot zeventien jaar gevangenisstraf werd veroordeeld. Toen had Tabucchi zijn roman al geschreven.