Hij zou meermalen Nederlands kampioen worden, wereldkampioen, nationaal grootmeester en internationaal grootmeester.

Minstens zo beroemd werden zijn optredens buiten de damsport, vanwege zijn droogkomisch talent, en vooral vanwege zijn optreden bij Mies Bouwman in 1982, waar hij, zeker voor televisiebegrippen, extreem lang zweeg op de vraag hoe oud hij was. Het werd een historisch televisiefragment, omdat het de moeilijke relatie van televisie met hoekige mensen perfect illustreert. Natuurlijk wist die presentatrice zijn leeftijd, zelfs de kijker wist wel dat zij dat wist. Maar televisielogica vereist nu eenmaal een mate van toneel. Alleen had Van der Wal een volstrekt andere logica: die van hemzelf.

Het is eigenlijk niet heel moeilijk je voor te stellen wat Meindert Talma, singer-songwriter uit Surhuisterveen, zag in het leven en de persoonlijkheid van Van der Wal als basis voor een mini-album. Bovendien zijn er overeenkomsten: allebei in Groningen gestudeerd, en allebei bepaald geen mannen van de hé-hallo-hoe-is-het-nou-school.

Talma opent zijn ep met een nummer van ruim 22 minuten, waarin hij het leven van Van der Wal chronologisch schetst. Levensgevaarlijk, zo’n aanpak in combinatie met de lengte en het repetitieve karakter van het nummer, maar Talma maakt er een zeer interessante combinatie van een nummer en een hoorspel van. Hij hanteert geregeld binnenrijm, laat zich niet belemmeren door de restricties van zanglijnen, heeft het nummer mooi gearrangeerd, en kan na iedere passage in Van der Wals leven terugvallen op het refrein: ‘Dat is een speciaal geval/ Jannes van der Wal’. De vertelling is fraai beeldend: het gehuurde kamertje in een vervallen jaren-dertigpand met een voltrekking van kranten en brieven zie je zo voor je, hij verweeft mooi enkele gevleugelde uitspraken van Van der Wal in de tekst (‘Een dammer praat niet veel. Als hij naar de bakker gaat zegt hij bijvoorbeeld: “Eén brood”’). Geweldige typering: ‘Jannes is niet de knapste/ Heel erg klein en ook nog verlegen/ Maar praters kom je in de damwereld/ ook heel weinig tegen.’

Het derde nummer van de ep duurt bijna zes minuten en de tekst bestaat alleen maar uit de woorden ‘Dam dam dam’. Het is niettemin een heerlijk nummer, dat op knappe wijze de meligheid weet te omzeilen. Knap, want die ligt met zo’n tekst nogal op de loer. Eigenlijk is het een nummer met een volstrekt eigen logica en waarheid, los van alle gangbare opvattingen daarover. Daarom is het een fraaie samenvatting van het leven van de hoofdpersoon.

Meindert Talma, Jannes van der Wal (Excelsior)