POPMUZIEK – LEON VERDONSCHOT

Fresku

Over twee weken verschijnt-ie, het langverwachte derde nieuwe album van Fresku, de Eindhovense rapper die de luchtigheid van het bestaan moeiteloos afwisselt met een venijnig engagement en met een opvallende kwetsbaarheid. In zijn nieuwe clip draagt hij, bepaald niet voor het eerst, bij aan het multiculturele debat. Zijn focus is een gewaagde: het beleid van de Nederlandse publieke-omroepradio op het gebied van het draaien van hiphop. Op z’n Fresku’s: scherp en met humor.

Lowlands

Voor het eerst in vele jaren niet uitverkocht in de voorverkoop: Lowlands. Over de oorzaken daarvan kunnen we het lang en breed hebben (bijvoorbeeld: de relatief nieuwe concurrentie ter linkerzijde, van steeds meer festivals met een eveneens progressieve programmering en aandacht voor ander voedsel dan friet, andere drank dan bier en meer aankleding dan een grasveld), maar er zijn alleen al op programmatisch gebied vele redenen om ook dit jaar wel degelijk naar Lowlands te gaan. We noemen er drie: de vorige week in De Groene besproken Lianne La Havas, een van de mooiste stemmen op deze editie:

Twee: Father John Misty. Ooit drummer van de Fleet Foxes, maar inmiddels een solo-artiest met een folky inslag en een theatrale podiumpresentatie.

Drie: Kendrick Lamar. De ster van het deze week in De Groene besproken nieuwe album van Dr. Dre en van ieder festival waar hij de laatste jaren, zeker na zijn doorbraak, heeft opgetreden. Hoe goed zijn laatste album ook is, het is wel een studio-album pur sang, dus verwacht vooral veel werk van zijn doorbraakplaat good kid, m.A.A.D. City.

Lowlands: 21, 22, 23 augustus, Biddinghuizen.

Tuinfeest

Wie Lowlands te ver de polders in vindt, of niet hard genoeg, kan ook richting het zuiden rijden dit weekend, voor de jubileumeditie van een van de gezelligste festivals van Nederland: het Nirwana Tuinfeest. Met op zaterdag de chaotische zigeunerpunk van Gogo Bordello en de Nederlandse aanstichter van ieder festivalfeest: Typhoon. En op vrijdag de band die op Lowlands bepaald niet had misstaan (in plaats van het infaam luie Limp Bizkit, bijvoorbeeld): Dropkick Murhpys, al jaren de erfgenamen van zowel The Pogues als The Clash. Wie in anderhalve minuut wil zien waar die band uit Boston voor staat:

Nirwana Tuinfeest: 21, 22, 23 augustus, Lierop.

TELEVISIE – Walter van der Kooi

De VPRO gooit er nog Koken met Van Boven tegenaan, maar voor de rest bevinden we ons, kort voor de start van het nieuwe seizoen, op de tv-bodem. De tips zijn daar ook een beetje naar, want respectievelijk herhaling en themazender (de laatste niet in het basispakket van de kabelaars). Maar wel zeer de moeite waard.

De VPRO herhaalt de vierdelige documentairereeks Poetin, Rusland en het Westen. BBC-productie uit 2011 waarbij de VPRO plus een groot aantal publieke omroepen uit andere landen financieel betrokken waren. Ik miste de serie destijds maar haal nu de schade in. Dit is de veelgeplaagde BBC op zijn best. Aflevering 1, De leiding nemen (vorige week donderdag uitgezonden maar nog drie weken te zien via de site van de VPRO 2Docs) opent met een letterlijk en figuurlijk wankelende Jeltsin die, straalbezopen, door hoge militairen ondersteund, een lint aan een grote krans verschikt. En die in 1999 een nieuwe premier benoemt. Die Poetin blijkt een argwanend man, duidelijk niet op zijn gemak in het eerste, nog weinig lakei-achtige, interview voor de staatstelevisie: ‘U noemt zichzelf een bureaucraat; nu moet u politicus zijn: kunt u dat?’ De aflevering eindigt met de arrestatie van Chodorkovski in 2003 waarmee Poetin, inmiddels president, zijn voornaamste tegenstander breekt. Poetin in een direct uitgezonden persconferentie: ‘In verband met de arrestatie van het hoofd van Joekos moet er een eind komen aan alle speculatie en hysterie. Ik verzoek u om de regering niet in deze discussie te betrekken.’ Zo kennen we onze Vladimir. De commentaarstem: ‘Poetin was nu de leider van een sterker, rijker en minder democratisch Rusland.’

Aflevering 2, Democracy Threatens, donderdag 20 augustus, NPO 2, 23.45 uur. Aflevering 3, War (over de oorlog met Georgië) op 27 augustus. Aflevering 4, New Start (over Medvedevs toenadering tot de VS) op 3 september. De relaties zijn sindsdien ingrijpend veranderd, maar dat doet niets af aan voorbeeldige contemporaine geschiedschrijving.

Het Grachtenfestival kennen we voornamelijk door registratie van het Prinsengrachtconcert: voornamelijk beelden van welgestelde, goedgeklede, gebruinde, ostentatief gelukkige en geheel in muziek en topmuzikant wegzwijmelende bootbezitters die het met het leven en zichzelf enorm getroffen hebben. Maar dat festival heeft heel wat te bieden aan concerten met vaak jonge musici. Themakanaal NPO Cultura brengt deze hele week rond 21.00 uur live uitzendingen, omlijst door een interessante muziekprogrammering bestaand uit eerdere registraties en muziekdocumentaires. Op vrijdag 21 augustus om 21.20 uur bij voorbeeld een live Vivaldi-programma door jonge blokfluitiste Lucie Horsch, dito violiste Sonoko Miriam Shimano Welde en leden van ‘Combattimento’. Daarna herhaling van een interview met cellist Wouter Mijnders over de doorstart onder ingekorte naam van het ‘Combattimento Consort’ na het vertrek van hun leider Jan Willem de Vriend. Waarna om 22.55 uur een registratie uit 1999 van Purcells Dido and Aeneas door het oude Consort onder De Vriend en in de regie van Erik Vos. Met onder anderen Xenia Meijer die de mooiste rouwaria uit de muziekgeschiedenis zingt: When I Am Laid in Earth.

FILM – Gawie Keyser

Woody Allens nieuwste film gaat dan eindelijk deze week in Nederland in première nadat een selectie uit zijn werk een zomer lang in een retrospectief in het filmmuseum EYE te zien was. Interessant is om de toon van deze films – veelal the early funny ones – te vergelijken met de sfeer van reflectie en melancholie die zijn werk in de laatste jaren kenmerkt. In Irrational Man is Joaquin Phoenix te zien in de rol van Abe, een depressieve filosofie-professor die een nieuwe baan krijgt aan een universiteit op Rhode Island waar Jill (Emma Stone), een van zijn studenten, verliefd op hem wordt.

De mooie Jill valt voor Abe zoals wij voor Woody Allen vallen. Beiden zijn mannen die een leven leiden dat het daglicht niet kan verdragen. Ze zijn depressief, omdat ze ‘geheime informatie’ over het leven hebben. Ze hebben ontdekt, door iets te veel na te denken, zou je kunnen zeggen, dat het leven geen zin heeft, dat er geen organiserend principe in het ganse universum te vinden is. Dus, de enige zekerheid is de dood.

Even terug naar de early funny ones, bijvoorbeeld Sleeper (1973) waarin Woody duizenden jaren in de toekomst in een scifi-wereld wakker wordt, en waarin hij ons later in de film mededeelt dat er naast de dood ook nog seks is, hoewel de dood eigenlijk de voorkeur boven seks heeft, aangezien je na de dood tenminste niet misselijk wordt. Aan Abe zijn zulke kwinkslagen niet besteed – totdat hij iets doet waardoor hij bevrijd wordt van zijn melancholie. Het afwerpen van de ketens van zwaarmoedigheid en de daarop volgende lichtheid van geest bij de filosofieprofessor leveren fabuleuze scènes op, schitterend gespeeld door Phoenix en in zijn schaduw Stone. Natuurlijk zijn er consequenties. We hebben hier tenslotte te maken met een man die het geheim van het leven denkt te hebben ontdekt. Zoiets kan nooit vrijblijvend zijn.

Een tip voor de kijker zou zijn om, naast zo weinig mogelijk filmrecensies van tevoren te lezen, tijdens het zien van Irrational Man vooral niet te veel eerder werk van Allen in het donker in de bioscoop in de herinnering te roepen, zeker niet Crimes and Misdemeanors (2005) en Match Point (1989) waarin soortgelijke thema’s aan de orde komen. Op deze manier valt er veel plezier uit Allens nieuwste te halen.

Guy Ritchie, de Engelse regisseur die beroemd is vanwege zijn moderne Sherlock Holmes-films, en die berucht is doordat hij met Madonna getrouwd was, is terug met The Man from U.N.C.L.E. De film is gebaseerd op de gelijknamige televisieserie uit de jaren zestig waarin Robert Vaughn en David McCullum te zien zijn in de rollen van Napoleon Solo en Ilya Kuryakin, twee geheim agenten, de ene Amerikaans, de andere Russisch, die voor een internationale organisatie werken die misdaad en terrorisme bestrijdt. De serie persifleert klassieke spionageverhalen op heerlijke wijze, wat de belangrijkste reden is om ook naar de nieuwe film te gaan.

Irrational Man en The Man from U.N.C.L.E zijn vanaf 20 augustus te zien.

Beeld: Warner Brothers Records UK