De strandlezer die naar Malta reist komt nog meer over Malta te weten dan in toeristenfolders staat als hij V. (1963) leest van Thomas Pynchon. Die avonturenroman vol slapstick en samenzweringen, spelend in het Hongarije- en Suez-crisisjaar 1956, volstaat voor de hele vakantie.
De V staat voor de Vrouw, Venus, het onbekende land Vheissu maar vooral voor de hoofdstad van Malta: Valletta. Drie personages reizen daar per schip naartoe: de schlemiel, krokodillenjager en ex-zeeman Benny Profane, de vaderzoeker Herbert Stencil en de femme fatale Paola Maijstral, terugkerende naar haar geboorte-eiland. Wat is een Maltees? Een Semitisch-Hamitisch mengsel met druppels Noord-Afrikaans en Turks bloed, ‘en God weet wat nog meer’.
Pynchon omschrijft het door en door katholieke Malta als een metaforisch model: niet alleen als ‘een gebalde vuist rond een jojotouwtje’, maar ook als een vrouw die ‘op haar rug in zee’ ligt en de bombardementen van de Italianen vanaf 8 juni 1940, en die van de Messerschmitts in 1941 en 1942, over zich heen laat gaan zonder haar ziel te verliezen. Als een rots ligt ze daar strategisch te zijn in de Middellandse Zee, millennia lang gewend aan belegeringen en veroveringen: ‘Rien n’est plus connu que le siège de Malte’, merkte Voltaire op na de Ottomaanse nederlaag.
Paola Maijstral komt eindelijk thuis. Benny Profane vindt een nieuwe vrouw op Malta en verdwijnt daarna in de duisternis van het eiland. Herbert Stencil komt zijn spion-vader op het spoor, die bij de juni-onlusten van 1919 (Malta was tussen 1800 en 1964 een Britse kolonie) om het leven komt doordat zijn boot op zee in de lucht vliegt. Alle drie zijn bootvluchtelingen die zich vastklampen aan het moedige Malta.
De lezer die op een Maltees strand twee weken lang in V. woont, reist ook nog naar de riolen van New York, Parijs, Zuidwest-Afrika en Florence, want Thomas Pynchon trekt zich zelden iets aan van grenzen. En zo reist de lezer de wereld rond dankzij één boek dat de hele twintigste eeuw omvat.
Thomas Pynchon, V, Vintage 1998, 496 blz., €12,99