Merkwaardig te zien hoe de monarchie in de slipstream van de glorieuze performance van Máxima Zorreguieta als een feniks uit haar as herrijst. In het voorheen republikeinse bastion van Buitenhof pleitte prof. A. Zijderveld afgelopen zondag zelfs voor de «maximalisering van de monarchie», waarmee hij kennelijk een revitalisering van het neofeodale stelsel van Maurits en Frederik Hendrik beoogde, aangelengd met een snufje Argentijns charisma. Ook in de eerste aflevering van het nieuwe tv-praatprogramma Het schaduwkabinet werd uitbundig de Oranje-liefde bedreven. Zelfs presentator Felix Rottenberg, de goeroe van de bestuurlijke vernieuwing, ontpopte zich als een geharnaste, zo niet agressieve Oranje-klant, terwijl ook Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Broertjes en kamervoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven zich nadrukkelijk wensten te afficheren als «sociaal monarchist». De enige uitgenodigde republikein, chirurg A. Dunning, zat er wat bedremmeld bij, alsof hij vreesde bij al te veel tegengas onverwijld naar het Haagse plein Groene Zoodje te worden afgevoerd om aldaar het lot te ondergaan van zijn republikeinse voorgangers Johan en Cornelis de Witt in het rampjaar 1672.

Blijkbaar kampt men hier met een naschokeffect. Al die hoogoplaaiende republikeinse sentimenten van de afgelopen weken worden heden van de weeromstuit in grote golven van monarchale trouw teruggestort. Het is een Oranje-backlash, of een geval van posttraumatische stress, en het heeft in ieder geval een verlammende werking op bijna iedereen. Zelden was de Tweede Kamer levenlozer en gedweeër dan verleden week donderdag, tijdens de behandeling van de Zorreguieta-crisis. Het bood een nog aandoenlijker aangezicht dan de verzamelde vaderlandse pers een week daarvoor moet hebben geboden in een kelder van paleis Noordeinde, alwaar men hutje en mutje bijeen was gebracht om via de beeldbuis van de annonce van de kroonprinselijke verloving getuige te zijn. Het verzamelde parlement bleek echter nog meer kopschuw. De toehoorder werd geen millimeter wijzer over aard en wezen van de koningscrisis die enkele dagen boven Den Haag had gehangen. Geen enkele partij bleek bereid premier Kok daarover eens flink het vuur aan de schenen te leggen. De uitgelezen gelegenheid om eindelijk eens een debat te beginnen over op zijn minst enkele noodzakelijke constitutionele beperkingen werd door iedereen in de Kamer onbenut gelaten. Het meest republikeinse geluid sinds Máxima’s D-day moest nota bene uit de mond van een minister komen, en dan bovendien ook nog eens de aanstaande schoonvader van een andere prins, minister Laurens-Jan Brinkhorst. Deze verklaart deze week in de Nieuwe Revu dat de monarchie wat hem betreft nu volledig kan worden gedemonteerd als politiek instrument en dat alle macht bij de volksvertegenwoordiging zou moeten liggen. «Ik ben daar een voorstander van», aldus Brink horst, die kennelijk solliciteert naar ontslag op staande voet. Wil hij zo ontkomen aan de vertoornde stemming na de slag bij Kootwijkerbroek? In ieder geval getuigt zijn coming-out als republikein van heel wat meer heroïek dan de verzamelde oppositie enkele dagen eerder demonstreerde.

In de Kamer kwam het een week eerder niet verder dan wat plichtmatig wapengekletter uit de gelederen van de SP, die (o, heldenmoed!) liet weten uit protest verstek te laten gaan du moment dat Kok zijn goedkeuringswet voor het huwelijk van WA en Máxima door de Kamer zal loodsen. GroenLinks wilde de flauwste niet zijn en liet bij monde van Rosenmöller weten al bij voorbaat voor het wetsvoorstel te zullen stemmen. Welke steekproeven onder het GroenLinks-electoraat zullen deze wel zeer premature knieval nu weer rechtvaardigen?

Bij de ook al wat aangeslagen pers, die zich en masse op de mond- en klauwzeer stortte om maar niet meer te hoeven denken aan de ware contouren van het ontzaglijke koningsdrama dat zich had ontrold, begint men weer enigszins de draad op te vatten. Zo blijkt nu ook moeder Zorreguieta te solliciteren naar een bordesverbod, met de jongste onthulling dat zij enkele jaren na de val van de Argentijnse junta nog ijverig petitioneerde voor eerherstel van vader des vaderlands Jorge Videla. En zo gaat de nadere kennismaking met de nieuwe Latijnse Oranje-tak onverdroten een nieuwe fase in. Tegen de tijd dat het dossier helemaal rond is, kan Brink horst als nieuwe leider van D66 dan eindelijk eens beginnen met het invoeren van de republiek. Alles beter dan het nieuwe Oranje-pampa-model.