Londen – Genoeg had de wereldse Conservatief van het Lagerhuis van de, zoals hij twitterde, ‘wederzijdse beledigingen in de gotische schreeuwkamer van Westminster’. De eloquente toespraak die Rory Stewart er vier jaar geleden hield over de culturele, wetenschappelijke en historische betekenis van de egel, is inmiddels een verre herinnering. Het was voor het eerst sinds 1566 dat dit oerdier ter sprake kwam in het Lagerhuis. De schaars aanwezige Lagerhuisleden luisterden en genoten.

Maar de Brexit heeft alles veranderd. De sfeer in het Lagerhuis is bedorven en de Conservatieve Partij is overgenomen door eurosceptici. De naar de sociaalliberalen overgestapte Stewart, die zich zorgen maakt over de populistische ramkoers van premier Boris Johnson, was een van de 21 Conservatieve kamerleden die begin september uit de fractie waren gezet omdat ze met de oppositie hadden samengespannen bij het voorkomen van een No Deal Brexit.

Drie jaar geleden had de Schot, zoon van een spion, tegen het verlaten van de EU gestemd. In het voorjaar was hij de voornaamste verdediger van het akkoord dat toenmalig premier Theresa May met Brussel had gesloten. Een paar weken geleden leek hij de partij al te hebben verlaten toen hij na zijn benoeming tot politicus van het jaar zei dat hij geen politicus meer is.

Zijn definitieve vertrek als Tory kondigde hij afgelopen week in stijl aan. In de Royal Albert Hall nam hij deel aan een evenement waarbij bekendheden befaamde brieven voorlazen. Stewart koos voor een brief die een huismeester van Eton schreef aan de vader van Boris Johnson. Daarin beklaagde hij zich over de ‘schandelijke achteloze houding’ van de jonge Boris met betrekking tot de vakken Grieks en Latijn.

Nu heeft hij besloten de Theems over te steken en zijn vizier te richten op City Hall. De komende zeven maanden gaat Stewart, die faam heeft gemaakt met zijn voettochten door Afghanistan, wandelingen maken door de 32 stadsdelen om met gewone Londenaren over hun dagelijkse sores te praten. Het is iets wat de zittende burgemeester Sadiq Khan, die meer aandacht heeft voor propagenda dan voor beleid, volgens zijn critici nalaat.

Supporters van Khan zetten hun kaarten op class and race. Ze hebben al geroepen dat de multiculturele metropool niet zit te wachten op een politicus die naar Eton en Oxford is geweest. Ironisch genoeg kan Stewart wijzen op de geslaagde termijn van zijn vijand Johnson als burgemeester van Londen. Johnson bezocht ook Eton en Oxford.