De zakenman kan president worden, maar het instinct om ergens een slaatje uit te slaan wordt daar niet minder scherp van. Na afsluiting van de G7-top in het Franse Biarritz wist Trump nog wel een locatie voor de volgende bijeenkomst van ’s werelds grootste economieën. De Verenigde Staten zijn aan de beurt als gastland, en dus stelde Trump Doral Miami voor, een van zijn golfbanen in Florida.
Trumps voorstel om de wereldleiders, plus hun hele aanhang, onder te brengen in zijn eigen resort, past in het patroon dat zich gedurende zijn presidentschap aftekent: wanneer Trump achter de microfoon staat en de aandacht van de wereld heeft, maakt hij reclame voor de Trump bv. Op de NAVO-bijeenkomst in Brussel promootte hij zijn golfbaan in Schotland als een ‘magical place’. Op de G7 sprak Trump minutenlang over het geweldige uitzicht van zijn bungalows in Miami. Sluikreclame kun je het niet eens noemen, dit is een wereldleider die zijn platform gebruikt om zijn eigen hotelkamers – en daarmee zijn zakken – te vullen. Trump deed dit tot nu toe minstens zeventig keer in speeches, interviews en tweets.
Het is niet de enige strategie die Trump heeft om te zorgen dat hij verdient aan het presidentschap. Gemiddeld twee keer per week bezoekt hij een van zijn eigen gebouwen of resorts. Het beeld van de presidentiële helikopter die op vrijdagmiddag landt op het gazon van het Witte Huis om Trump richting zijn weekendbestemming te vervoeren, is in Washington net zo goed een einde-van-de week-ritueel als het happy hour in de bar. Omdat zijn bewaking en ander personeel meereist en moet betalen voor verblijf heeft Trump tot nu toe minstens 1,6 miljoen dollar verdient aan zijn reisjes, zo becijferde The Washington Post. Omdat de Republikeinse partij vaak bijeenkomsten houdt chez Trump, komt daar nog bijna het dubbele bij.
De publieke verontwaardiging over deze belangenverstrengeling is inmiddels wat weggeëbt in de VS omdat het nieuwtje er wel af is, maar deze week bleek er toch nog een nieuwe manier te bestaan waarop politieke macht de kassa van je eigen horeca kan doen rinkelen. The Washington Post onthulde dat William Barr, Trumps minister van Justitie, zijn jaarlijkse familiefeest zal houden in het Trump Hotel. Barr gaat dertigduizend dollar besteden, en kwam volgens een verklaring van het ministerie bij Trump uit nadat andere hotels volgeboekt bleken op de gewenste datum. Barrs rekening is een klein bedrag op de 40.8 miljoen die de Trumps jaarlijks verdienen aan het hotel, maar het laat zien dat de huidige regering in Amerika dwars door het mijnenveld van verknoopte belangen banjert.
Dat Barr de rekening oppakt in een Trump-hotel is extra problematisch omdat hij verantwoordelijk is voor een team van advocaten van het ministerie van Justitie die Trump verdedigen in twee rechtszaken. De inzet van de zaken is precies de vraag die Barr opwerpt met de keuze van zijn feestlocatie: Is Trumps gedrag in strijd met de zogeheten ‘emolumenten-clausule’, die een zittend president verbiedt te verdienen aan zijn ambt?
Deze wet heeft specifiek betrekking op het aannemen van geld of gunsten uit andere landen, dus formeel mag Barr zijn creditcard trekken om Trump te betalen. Ingewikkelder zijn bijvoorbeeld de honderden Saudische lobbyisten die logeerden in Trump Hotel, en de regering van Koeweit die zijn jaarlijkse feestdag bij Trump viert. In een van de twee zaken oordeelde de rechter onlangs in het voordeel van Trump, maar als gevolg van zijn pitch voor de G7-top wordt de zaak opnieuw aangespannen.
Het kan ook anders. Jimmy Carter deed, toen hij president werd, zijn pinda-handel van de hand, om zonder financiële belangen president te kunnen zijn. Reagan, beide presidenten Bush en Clinton gaven het beheer van hun financiële bezittingen op toen ze gekozen werden. Trump breekt met die traditie. Het fonds waar Trump zijn bezittingen in heeft gestopt wordt gerund door zijn eigen kinderen, die tevens adviseur zijn in het Witte Huis.
In een recent opiniestuk noemde Jamie Raskin, Democratisch lid van het Huis van Afgevaardigden, de emolumenten-clausule ‘het meest oorspronkelijke America First-beleid.’ De founding fathers bedachten deze regel om te zorgen dat een president niet in de verleiding komt om een ander belang dan dat van Amerika te dienen. Zoals veel regels die de Amerikaanse democratie omkleden, blijkt het vooral om een norm te gaan, die bestaat bij gratie van presidenten die zich eraan houden. De vraag is wat de G7-leiders zullen doen als er volgend jaar ‘Doral, Miami’ op hun uitnodiging staat.