Het misverstand werd veroorzaakt door het muziekje. Na iedere rit werd onmiddellijk de finish van de schaatsers in slow-motion herhaald, zoals in een voetbalwedstrijd de doelpunten worden herhaald, vlak na het moment dat er is gescoord. Bij zo'n herhaald doelpunt is er geen live geluid, want het oorspronkelijke geluid wordt in de vertraging ernstig vervormd. Slow- motion-geluid bij die beelden zou ongetwijfeld op de lachspieren van de kijkers werken. De hele heroiek van zo'n doelpunt zou verdwijnen, en dat kan nooit de bedoeling zijn.
Maar de Italianen hadden iets bedacht om de heroiek van de finishende schaatsers niet alleen te behouden, maar ook nog eens aan te dikken. De slow-motion-beelden gingen vergezeld van een muziekje. De beelden van de finishende schaatsers kregen door het muziekje veel meer sfeer. Je hoefde niet eens te weten wie daar reed of wat z'n tijd was om meteen emotioneel geraakt te worden door wat je zag en hoorde. Dat is een gegeven: muziek werkt nou eenmaal dramatisch. Maar de keuze van de muziek was in dit geval wat curieus. Geen stevige overwinningsdeun zoals het We Are the Champions van Queen, dat steevast de start en finish van alle Ajax-wedstrijden begeleidt. De Italiaanse televisie koos voor Die Forellen van Schubert. Beschaafde pianomuziek, die op de Nederlandse televisie alleen maar wordt gebruikt voor beschouwende programma’s zoals documentaires of kunstprogramma’s. Muziek voor op de achtergrond, waar een spreekstem doorheen kan praten. Muziek die de luisteraar in een lichte, dromerige stemming brengt. Het resultaat van dat muziekje was niet dat de beelden voor mij aantrekkelijker werden. Integendeel: ik kon niet geloven dat het ging om een herhaling van de live- opnamen van de wedstrijd. Door de lichte muziek verloren de beelden de directheid van het heden, en ik plaatste ze in het verleden.
Muziek kan een sluier leggen over de werkelijkheid. Als je de wereld bekijkt met een walkman op, heb je meteen het idee dat je in een film zit, of naar videobeelden kijkt. Blijkbaar heb je live-geluid nodig om te kunnen ervaren dat je in het werkelijke leven zit. Je moet geluiden horen die voortkomen uit datgene wat je ziet. Zo heb ik onlangs een boswandeling gemaakt zonder te beseffen dat ik echt in een bos was. Het was de wandeling-met-geluid die je kunt maken op het landgoed van kasteel Groeneveld (bij Baarn). Klankschap heet deze walkman-tour. De tekst is geschreven door Boudewijn Paans en ingesproken door Hanneke Groenteman, en vertelt over het verleden van het landschap. De muziek is uitgekozen door Han Reiziger. Daar loop je dan met je walkman op. Je moet allemaal strenge instructies volgen. Hanneke vertelt hoe je moet lopen, en waar je precies moet gaan staan, en dat je het bandje uit moet doen als je drie tikken hoort. Ze vertelt over de muziekkapel die er niet meer is. ‘Maar de muziek hangt nog in de takken van de bomen.’ En daar klinkt weer een mopje muziek. Het komt niet uit de takken van de bomen. Die hoor je namelijk helemaal niet meer als je een walkman op hebt. Je wordt een beetje doof van die koptelefoon. Je wordt een schreeuwerige toerist die veel te hard aan z'n medewandelaars vraagt of we niet verkeerd lopen. Hoe het was om in dat bos te zijn, daar heb ik geen idee van. Het is alsof ik in een film heb gewandeld. Met mooie stukjes muziek, die de beelden met verschillende emoties kleurden. Stravinsky, Bruckner, Wagner. En ook een stukje Schubert.