Bamako – Voor de Franse troepenmacht in Mali was dit het slechtste begin van het nieuwe jaar sinds hun aankomst, precies zeven jaar geleden. Toen werden Franse soldaten met gejuich onthaald terwijl ze op weg gingen om groepen gewapende jihadisten te verdrijven uit het noorden van Mali, inclusief de belangrijke steden Timboektoe en Gao. Dat was Opération Serval, die in 2014 plaats maakte voor Opération Barkhane, bedoeld als een bredere missie om de opmars van gewapende groepen in de Sahel-regio tot staan te brengen.

Het tegendeel is echter gebeurd: jihadisten, zelfverdedigingsmilities, criminele bendes en groepen die streven naar regionale autonomie al dan niet onder religieuze vlag hebben in een steeds groter deel van de Sahel vrij spel. Ze worden ook steeds gewaagder. Barkhane is weliswaar kleiner (5100 militairen) dan de legers van Mali en de buren, die al jaren zware verliezen lijden, maar de Franse militairen zijn veel beter uitgerust en beschermd. Toch kwamen er bij drie gewapende aanvallen eind december en begin januari vijf Franse militairen om het leven en raakten er zes gewond. Het totaal aantal soldaten dat de dood vond tijdens Barkhane staat daarmee op vijftig.

Die geweldsopleving wordt de Franse publieke opinie te gortig. Volgens de laatste peiling van het Institut français d’opinion publique (ifop) is meer dan de helft van de Fransen tegen het sturen van soldaten naar de Sahel. Ook in Mali zelf wordt vaak gedemonstreerd tegen Opération Barkhane. Veel Malinezen beschouwen de Franse missie als een bezettingsmacht, juist ook omdat het beloofde resultaat – een einde aan de aanwezigheid van gewapende extremisten – uitblijft.

En dan zijn er de echte of vermeende blunders. Op 3 januari vielen er negentien doden bij een Frans bombardement op het dorpje Bounti, gelegen in een onherbergzaam gebied waar de wegen naar Gao en Timboektoe doorheen lopen. De doden waren jihadisten, houden de Fransen vol, die zeggen dat ze handelden op informatie van hun inlichtingendiensten. ‘Gasten van een bruiloft’, hebben dorpelingen gezegd tegen de culturele organisatie Tabital Pulaaku, die namens de bewoners van Bounti naar buiten treedt. President Emmanuel Macron, die stevig heeft ingezet op de Franse aanwezigheid in heel Afrika, wil volgende maand al zeshonderd Barkhane-militairen terugtrekken. Zijn herverkiezing zal meer dan ooit mede afhangen van hoe hij het hoofdpijndossier ‘Sahel’ afsluit.