Rond 1973 zette Lauck de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei-Auslands und Aufbau Organisation (NSDAP-AO) op, met de hoofdzetel in Lincoln. De organisatie diende als stand-in voor de in Duitsland verboden NSDAP. Laucks Amerikaanse NSDAP-Nieuwsbrief wordt in tenminste twaalf talen uitgegeven, onder andere in het Duits, Nederlands, Deens, Zweeds, Russisch, Hongaars en Spaans. Een groot deel van Laucks propaganda komt in Duitsland terecht, verzonden onder valse afzenderadressen in Nederland en Denemarken.
Laucks partij is in 1974 officieel verboden in Duitsland. Lauck zelf verbleef in 1976 nog vier maanden in een Duitse cel op grond van een veroordeling vanwege nazi- propaganda, waarna hij als ongewenst vreemdeling Duitsland werd uitgezet. Sinds eind jaren zeventig prijkt zijn naam op de lijst van gezochte personen van de Duitse justitie. Officieel was hij in 1979 voor het laatst in Duitsland, in het bezit van een vrijgeleide om te getuigen in een proces tegen Michael Kuhnen, de Duitse neonazi die tot zijn dood in 1991 werd gezien als de echte leider van de NSDAP-AO. Later was Lauck nog vele malen in Duitsland, zonder dat dat ooit tot een aanhouding leidde. Sinds de Wiedervereinigung schijnt Lauck zich niet meer in Duitsland gewaagd te hebben. Zijn ontmoetingen met Duitse sympathisanten vonden sindsdien vooral plaats in Denemarken, waar de wetgeving een gunstiger klimaat schept voor neonazistische activiteiten.
OOK IN NEDERLAND kent Lauck een trouwe aanhang. Die is te vinden bij het Aktiefront Nationaal Socialisten (ANS), waar de Groningse ex-SS'er Eite Homan de scepter zwaait, en bij de onlangs verboden CP ‘86 van Kusters. Ook Joop Glimmerveen van de ontbonden Nederlandse Volksunie behoort tot het kringetje van Nederlandse Lauck-fans. Homan, Glimmerveen en Kusters bevonden zich onder het groepje demonstranten dat daags na Laucks aanhouding in Denemarken een protestdemonstratie belegde voor de Deense ambassade in Den Haag. In februari dit jaar had KRO’s Brandpunt een interview met Lauck, waarin Lauck zijn vriendschap met Homan bevestigde. Maar hij weigerde te zeggen wie de Nederlandse uitgave van zijn blad koopt, 'omdat het ondemocratische dictatorschap van de regeringen, overheerst door joden, daar soms mensen voor in de gevangenis gooit’. Lauck stelde dat er per aflevering zo'n vijfduizend exemplaren van zijn blad in Nederland circuleren. Het Fascisme Onderzoeks Kollektief (FOK) houdt het op maximaal driehonderd.
Laucks activiteiten in Nederland zijn al jaren een punt van aandacht voor het Centrum voor Informatie en Documentatie Israel. In 1993 vroeg de organisatie aan het ministerie van Buitenlandse Zaken of men de Verenigde Staten kon aanzetten tot maatregelen tegen de vloedgolf van nazistische propaganda uit Lincoln.
In zijn geboorteland kon Lauck tot voor kort bijna ongehinderd zijn gang gaan. In zestien Amerikaanse steden heeft Laucks organisatie zelfs toegang tot het kabelnet. Burgemeester Kehlenback van Laucks woonplaats legde verzoeken om maatregelen tegen Lauck altijd naast zich neer en noemde hem zelfs ‘een voorbeeldige burger’. In zijn eigen land is Lauck al deel gaan uitmaken van de nationale folklore. De pers noemt hem de ‘farm belt Fuhrer’ en karakteriseert hem in de regel als een curiosum.
Sinds de bomaanslag in Oklahoma op 19 april jl., die vooralsnog wordt toegeschreven aan extreem-rechtse organisaties als de Patriots, is er aan die houding een eind gekomen. Binnen de rijke Amerikaanse subcultuur van Arier-verering, antisemitisch geinspireerd komplotdenken en anti-overheidsparanoia - de voornaamste ingredienten die leidden tot de 167 doden in Oklahoma City - fungeert Lauck als een van de belangrijkste inspiratoren. Zo staat de NSDAP-AO in nauw contact met organisaties als de Aryan Nations en de Ku-Klux-Klan.
De Duitse justitie, die zelf maar al te vaak wordt beschuldigd van ‘blindheid aan het rechteroog’, klaagt al jaren over het gebrek aan medewerking van de FBI om Lauck te vervolgen. ‘Hoe meer je naar de militie kijkt, des te meer verbanden zie je tussen neonazistische en andere extreem-rechtse organisaties in binnen- en buitenland’, verklaarde Joseph Melnichak, een oud-politiechef uit Iowa die het extreem-rechtse milieu in Amerika al jaren bestudeert. ‘Justitie is lang geneigd geweest om deze groepen als ongevaarlijk af te doen vanwege hun kleine ledenaantallen. Maar ze doen intens aan netwerken. En ze worden juist effectiever vanwege hun kleine schaal.’
Niettemin besloot Lauck onlangs zijn organisatie in Nebraska te ontbinden. ‘Onze dossiers zijn al verplaatst, zodat ze niet in handen van de vijand kunnen vallen’, deelde hij mee. De Amerikaanse burgerrechtenbeweging had hem het leven blijkbaar te zuur gemaakt. De Hitler-kloon stelde dat zijn organisatie nu ondergronds ging, geheel in overeenstemming met het masterplan dat hij eerder opstelde ter wederopbouw van het mondiale fascisme. In dat twintig pagina’s tellende document verordonneert de nieuwe Fuhrer dat de nieuwe nazistische beweging zich uiteindelijk van terroristische activiteiten zal moeten bedienen, nadat het volk eerst via propaganda is rijp gemaakt voor de grote ommekeer.
Het Duitse Bundeskriminalamt beklaagde zich regelmatig over de Amerikaanse onwil om Lauck aan te pakken. ‘Telkens weer hebben we onze Amerikaanse vrienden erop aangesproken, maar ze zeggen ons dat er geen manier is binnen het Amerikaanse juridische systeem om de produktie te stoppen’, zo verklaarde Eckart Wertebach, hoofd van het Bundeskriminalamt, tegenover de International Herald Tribune. ‘Het is wat ongeloofwaardig, vooral omdat de Amerikanen ons al jaren hebben bekritiseerd omdat we niet hard genoeg zouden optreden tegen activiteiten van extreem-rechts.’ Hoeveel klachten er ook werden geuit, Lauck ging altijd vrijuit. ‘Ik ben een politieke dissident, geen crimineel’, zo verdedigde Lauck zich onlangs nog in een brief aan de Washington Post. ‘Mijn werk is volkomen legaal, zowel in Denemarken als de Verenigde Staten.’
SINDS 6 MAART STAAT Lauck op de lijst van internationaal gezochte personen van Interpol. Op 20 maart jl. werd hij in het Deense Hundige, een randgemeente van Kopenhagen, gearresteerd ten huize van Johnny Hansen, leider van de Deense nationaal-socialistische partij DNSB. Dit op verzoek van de Hamburgse procureur-generaal Rudiger Bagger, die Lauck aanklaagt op grond van de verspreiding van racistische lectuur, het aanzetten tot rassenhaat en lidmaatschap van een criminele organisatie.
Direct na Laucks arrestatie viel de Duitse politie op tachtig verschillende plaatsen in Duitsland huizen van neonazi’s binnen. Deze Operatie Atlantik II diende om de banden tussen Lauck en Duitse neonazi’s te bewijzen. Inderdaad werd op verschillende plekken materiaal uit Lincoln gevonden.
Op 5 april vlogen er stenen en flessen door de ruiten van het gerechtshof in Roskilde, waar achter gesloten deuren het besluit tot verlenging van Laucks preventieve hechtenis werd genomen. Vijftig neonazi’s probeerden het gerechtsgebouw binnen te dringen. De Deense minister van Justitie heeft inmiddels toegezegd dat Lauck aan Duitsland wordt uitgeleverd. Lauck tekende protest aan, met als voornaamste argument dat de beschuldigingen die in Duitsland tegen hem zijn geuit, in Denemarken doorgaans veel lichter worden bestraft. Het Cidi heeft er inmiddels bij minister Sorgdrager op aangedrongen dat zij ook verzoekt om uitlevering van Lauck. Volgens Ronnie Naftaniel van het Cidi zouden Nederland en Duitsland kunnen samenwerken in de berechting van Lauck.
Het zal Lauck waarschijnlijk niet deren. ‘In de afgelopen twintig jaar is het de Stasi noch de Westduitse veiligheidsdienst gelukt ons uit de weg te ruimen’, zo vertelde hij enkele jaren geleden aan Michael Schmidt, de journalist die onder valse voorwendselen tot diep in Laucks kring van vertrouwelingen doordrong en daar een boek en een film over maakte. ‘Wij zijn hier, en we blijven hier. Wij vechten door tot het einde. Wij hebben een langere adem dan de politici in Bonn, want we hebben meer idealisme en meer opofferingsgezindheid. En meer strijdlust.’ Nu hangt hem een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar boven het hoofd.