Actie tegen seksueel geweld tegen vrouwen door de artist Milo Moire, nadat vrouwen in de oudejaarsnacht in Keulen waren belaagd en betast © Oliver Berg / DPA / HH

De eerste keer dat de rechter haar irritatie niet kan verbergen is direct na het begin. ‘Ik heet Mustafa E.’, zegt de jongeman. ‘Ik kom uit Marokko en ben sinds 2008 in Duitsland.’ ‘Interessant’, zegt de rechter koeltjes: ‘Ik dacht dat u Hassan T. heette, dat u uit Algerije komt, en dat u sinds 2014 in Duitsland bent.’ De man in de beklaagdenbank ziet eruit zoals honderden mannen in de stad Keulen eruitzien. Hij heeft kort zwart haar, is midden twintig, draagt een spijkerbroek en een dun rood donsjack. Even, als hij de handen van zijn advocaat schudt, toont hij een brede glimlach, dezelfde waardoor hij in juli in boulevardblad Bild nog als ‘Sex-Mob-Grinser’ is omschreven. Maar als hij gaat zitten staart hij gespannen naar beneden, bleek is zijn gezicht.

Het publieksgedeelte van de rechtbank Keulen is leeg, op een rechtbankreporter van de plaatselijke krant na. Er zijn geen camera’s, geen Bild-reporters, geen nieuwsgierige bezoekers, zoals in de eerste processen rond de oudejaarsnacht 2015 in Keulen. En toch is het juist hier, op deze vrijdagmiddag 9 december 2016, bijna twaalf maanden later, dat even alles samenkomt van de ongekend grote maatschappelijke opwinding rond de Keulse oudejaarsnacht. Want Hassan T., die vandaag Mustafa E. heet, is één van de slechts twee veroordeelden wegens een seksuele strafdaad, en hij zit hier omdat hij ook nog eens in hoger beroep gaat.

Duizend mannen stonden er tijdens de oudejaarsnacht van 2015 naar schatting op het Domplein in Keulen, ‘die naar hun uiterlijk te oordelen uit Arabische en Noord-Afrikaanse landen stamden’, zoals een officieel rapport het omschrijft. In totaal zijn er die nacht 1580 aanklachten gedaan wegens diefstal, geweld, verkrachting en aanranding op en rondom het plein. Direct bestond het vermoeden dat er zich ook vluchtelingen onder de daders bevonden. Van Donald Trump tot Geert Wilders: voor rechtse politici werd de nacht het grote symbool van het falen van het vluchtelingenbeleid van Angela Merkel, die in september 2015 besloot de grenzen te openen voor de grote vluchtelingenstroom die in Hongarije vastzat.

Tijdens het debat ging het vooral om het seksuele geweld, maar de nacht kreeg zijn betekenis ook door de late reactie van media, politiek en politie – pas rond 5 januari. Het was de ‘typisch Duitse politieke correctheid’, zeiden de politici van de AfD, de Duitse variant van de pvv, waardoor men islamitische vluchtelingen niet durfde aan te klagen. De partij schoot omhoog in de peilingen. En dus riepen regeringspolitici ferm om ‘opheldering’, ‘uitzetting van de daders’ en ‘strengere wetten’, en zette de Keulse burgemeester afgelopen oudejaarsnacht maar liefst 1700 agenten in om een herhaling te voorkomen.

Maar het belangrijkste gevolg is te zien aan de overkant van de Keulse rechtbank, waar zich het kantoorgebouw van de Staatsanwalt bevindt, de Keulse officier van justitie. Hier zit woordvoerder Ulrich Bremer aan zijn bureau, en voor hem op tafel ligt een stapeltje papier. Alles staat erin, de uitkomsten van maanden onderzoek door de Onderzoeksgroep Nieuwjaar, die de eerste weken met 150 man aan het werk ging. Mobiele telefoons van verdachten werden uitgeplozen, er werd een getalenteerde gezichtsherkenner ingehuurd die uit twaalfhonderd uur videomateriaal daders moest herkennen. Parallel startte de deelstaat Noordrijn-Westfalen, waarvan Keulen deel uitmaakt, ook nog een parlementaire enquête die pas in 2017 wordt afgesloten; iedere week zijn betrokkenen ondervraagd, van de hoogste politicus tot aan de dienstdoende politiemannen.

De cijfers en tabellen op Bremers papier moeten nu tegenwicht bieden tegen wilde speculaties. Bremer leest voor: een krap merendeel van de aanklachten, 46,8 procent, had betrekking op een seksuele strafdaad, al dan niet in combinatie met diefstal (zie kader). Van een georganiseerde actie is geen bewijs gevonden, groepjes mannen hadden in Keulen afgesproken om ‘te feesten’, en als oorzaak van de escalatie wordt een sterke onderbezetting van de politie gezien.

Maar Bremer weet ook waar de grootste gevoeligheden liggen: de herkomst van de daders. Meestal wordt de herkomst van criminelen ‘met migratieachtergrond’ niet in de Duitse media genoemd, of bedekt als ‘südländisch’. Bremer weet dat dat nu niet kan, niet na dit jaar. Nee, zegt hij, het waren niet ‘gewoon’ Marokkaanse tasjesdieven die al jaren rond het Keulse station hangen, zoals aan linkerzijde nog sussend is gezegd. ‘De meerderheid is in 2015 in Duitsland gekomen’, zegt Bremer. Of dat met de grote stroom vluchtelingen in de herfst was, ‘onderzoekt de officier van justitie niet’. Duidelijk is wel: het grootste deel van hen was asielzoeker uit Noord-Afrika, uit landen als Marokko en Tunesië, een minderheid was vluchteling uit Syrië en Irak.

Van de duizend aanwezige mannen zijn er uiteindelijk 326 als dader geïdentificeerd, 39 zijn aangeklaagd, 24 personen zijn tot nu toe veroordeeld, vooral wegens diefstal. Bij de seksuele strafdaden, waar het allemaal om ging, ontbrak meestal het bewijs. ‘Behalve bij twee daders konden de anderen door de slachtoffers niet met zekerheid worden geïdentificeerd.’

En hier ligt ineens het belang van de twintiger Hassan T., die vandaag in de Keulse rechtbank zit. Rechter Grave-Herkenrath leest de aanklacht tegen hem voor, snel en zakelijk, zoals alleen juristen dat kunnen. Slachtoffer Jennifer W., een 27-jarige verkoopster uit het plaatsje Siegen, bevond zich na middernacht op het Domplein in Keulen om met haar verloofde en hun twintigjarige vriendin oud en nieuw te vieren. Ze waren al op de terugweg van het vuurwerk aan de Rijn toen de 26-jarige Hassan T. en de twintigjarige Irakees Hussein A., wiens ouders zojuist als vluchteling een woning toegewezen hadden gekregen, met hen in gesprek raakten. De stemming was goed, de verloofde maakte een foto van Jennifer samen met Hussein en Hassan, lachend staan ze naast elkaar, Jennifer met lange blonde haren tussen de twee mannen in.

Een paar minuten later sloeg de stemming om. Zo’n tien tot vijftien mannen voegden zich bij het groepje. De twee vrouwen werden uit elkaar gehaald. ‘Eingekesselt’, noemt de rechter het: ingesloten. De vriendin werd door een man uit de groep aan haar ‘achterste en haar kruis’ gegrepen. Een ander probeerde haar handtas te openen.

‘Ze hebben zich als dieren op de vrouwen gestort’, leest de rechter voor. Hussein A. probeerde Jennifer W. tegen haar wil te zoenen, hij hield haar stevig vast, ze sloot haar mond, waarop hij met zijn tong over haar gezicht likte. Hassan T. zou de verloofde hebben verhinderd te hulp te komen. Eerst bood hij de verloofde vijfduizend euro voor de vrouwen, daarna dreigde hij: ‘Give us the girls, sonst tot’, geef ons de meisjes, anders dood. De vrouwen konden zich uiteindelijk zelf bevrijden.

In tranen heeft Jennifer W. de dader in juli in de rechtbank herkend. Het is de publicatie van de vrolijke foto geweest waardoor Hassan T. en Hussein A. konden worden opgespoord. Hassan T.’s straf: een jaar voorwaardelijk voor hulp bij aanranding. Hussein A. kreeg hetzelfde, maar dan voor aanranding.

Als de rechter klaar is met voorlezen zegt Hassan T.: ‘Niets klopt.’ Hij praat zacht, de tolk moet zich steeds naar hem voorover buigen. ‘Ik ben naar Duitsland gekomen omdat mijn vrouw ziek is en alleen hier geholpen kan worden.’

‘Het verbaast me niets’, zegt Alice Schwarzer, Duitslands bekendste feministe. Slechts twee veroordeelden voor aanranding? ‘Het ligt aan de aard van de daden’, zegt ze, door de groepsgewijze aanpak van de mannen zijn ze moeilijk te identificeren. ‘Dit is een nieuwe vorm van geweld.’

In het zuiden van Keulen ligt Schwarzers kantoor, hoog in een neogotische toren aan de Rijn. Hier huist de redactie van het tijdschrift Emma, een Duitse Opzij, waarvan de 74-jarige Schwarzer oprichtster en hoofdredactrice is. Opgelucht is ze aan de ene kant, zegt Schwarzer bedachtzaam, omdat het niet in Duitsland geboren zonen van migranten zijn geweest. Maar: de ‘vrouwenverachting’ die achter de daden steekt, is volgens haar niet te verklaren uit ‘dronkenschap’ of een ‘gebrek aan politie’. Goed, de mannen waren niet georganiseerd, maar ze ageerden wel ‘vanuit een bepaalde geest’, vindt ze. Ze denken: ‘Vrouwen die ’s nachts op straat rondlopen, zijn allemaal sletten.’ Voor Schwarzer staat daarom vast: de aanrandingen zijn het gevolg van een cultuurconflict. Alleen al de locatie, zegt ze, laat dat zien: op het plein voor de Dom, symbool van het christendom, vielen moslimmannen Europese vrouwen aan.

De vriendin werd door een man uit de groep aan haar ‘achterste en haar kruis’ gegrepen

Schwarzers tijdschrift bericht nog steeds regelmatig over ontwikkelingen rond de oudejaarsnacht. In juli publiceerde ze Der Shock, een bundel over de ‘nacht’. De oudejaarsnacht is namelijk een symbolische cesuur voor Duitsland, zegt ze. Merkels beslissing in september 2015 om de grenzen te openen ‘was nog oké’, zegt Schwarzer, die zelf ook een Afghaanse familie onder haar hoede heeft genomen. Maar Merkel ziet het probleem niet goed. Ze onderschat de invloed van de ‘politieke islam’, die volgens haar het ‘fascisme van de 21ste eeuw’ is.

In Emma spreekt men over ‘geïmporteerd geweld tegen vrouwen’, dat nu bij het ‘gewone’ geweld is gekomen. Keulen was namelijk niet de enige locatie waar de aanrandingen plaatsvonden. Ook in steden als Hamburg, Stuttgart, Frankfurt en Bielefeld gebeurde het, zij het op kleinere schaal. En na de nacht zijn er meerdere gevallen van seksueel geweld door vluchtelingen dit jaar in de Duitse media beschreven: van een vermeende Iraakse verkrachter in Bochum tot een Afghaanse zeventienjarige vluchteling die vermoedelijk in Freiburg een negentienjarige Duitse studente medicijnen heeft vermoord.

Demonstratie tegen seksisme en racisme bij het station in Keulen nadat op nieuwjaarsnacht verschillende vrouwen seksueel belaagd werden © Roland Geidheimer / Attenzione / HH

De grote vraag in het Duitse politieke debat sinds ‘Keulen’ is dan ook of met de (islamitische) vluchtelingen ook echt meer seksueel geweld het land in is gekomen. Cijfers, tabellen en percentages blijken er dankzij de vele ambtelijke instanties genoeg te zijn, alleen hoe interpreteer je ze?

Speciaal op aanvraag van De Groene heeft de politie in Keulen een analyse van de criminaliteit in de stad vervaardigd: op elk terrein blijkt de criminaliteit over een periode van vijf jaar gezien dalend, behalve rond seksueel geweld, daar wordt voor 2016 een ‘sterk stijgende tendens’ verwacht in vergelijking met de 983 gevallen uit 2015. Maar, zegt de woordvoerder, dat zegt niks: ‘We hebben vrouwen na oudjaar voor het eerst gevraagd álles te melden’, dus werden dit jaar ook handtastelijkheden tijdens carnaval gemeld waarover daarvoor werd gezwegen.

Het Bundeskriminalamt (bka), de federale recherchedienst, stuurt een rapport met cijfers van ‘criminaliteit onder asielzoekers’. Daaruit blijkt dat in 2015, het jaar van de grote toestroom, in de categorie ‘strafdaden tegen de seksuele zelfbestemming waarbij één of meer asielzoekers betrokken zijn’ ‘een stijging van 77 procent in vergelijking met 2014’ geconstateerd is. Maar de bka-woordvoerder waarschuwt dat de cijfers niet zeggen of vluchtelingen ook echt crimineler zijn dan Duitsers. Er kwamen gewoon meer mensen het land in, zegt hij, dus stegen ook de strafdaden. In 2016 daalde het aantal weer.

Het enige wat volgens hem wetenschappelijk hard te maken is, zijn de criminaliteitscijfers van asielzoekers onderling: hieruit blijkt, zoals Thomas de Maizière, de minister van Binnenlandse Zaken (cdu), het onlangs in Die Welt zei, dat Noord-Afrikaanse asielzoekers in vergelijking met Syrische vluchtelingen afgelopen jaar beduidend meer strafdaden pleegden.

De moeizame interpretatie neemt niet weg dat dit jaar, in aanloop naar de verkiezingen in september, de integratie van vluchtelingen het belangrijkste strijdpunt zal worden. Want was ‘Keulen’ het begin van het eind van de Willkommenskultur? Aan de top van de Keulse politiek klinkt het opvallend verzoenend. Na afloop van een openbaar optreden bij een kerkelijke vereniging zegt burgemeester Henriette Reker: de asielzoekers die voor problemen zorgen ‘moeten we laten deelnemen aan cursussen, en een baan bezorgen’. En: ‘Ik wil het imago van Keulen als vrolijke en tolerante stad terugwinnen.’

Het leven van de partijloze Reker wordt sinds anderhalf jaar bepaald door de vluchtelingencrisis. Ze werd op 17 oktober 2015, tijdens de campagne voor de burgemeestersverkiezingen, door een rechts-radicaal neergestoken vanwege haar steun voor Merkels vluchtelingenbeleid. Toen ze uit haar coma bijkwam, was ze gekozen tot burgemeester. Een paar weken later kwam de oudejaarsnacht, en Reker maakte een opmerking die de wereld over ging: om zoiets niet nog eens te laten gebeuren, zei ze, moeten vrouwen Arabisch uitziende mannen maar ‘op een armlengte afstand houden’. Dat had ze niet zo ongevoelig bedoeld, moest Reker snel erna uitleggen.

In de stad is het haar direct vergeven. Geliefd is ze vanavond in het zaaltje, men vindt haar ‘authentiek’, ze zegt wat ze denkt. En dat wordt in dit geval niet ‘rechts’ bedoeld. Want na het jaar debat over de oudejaarsnacht is ze niet veranderd, zegt Reker: de Willkommenskultur ondersteunt ze nog steeds. Natuurlijk, voor de vrouwelijke slachtoffers is het frustrerend dat er zo weinig daders veroordeeld zijn – ‘en dat zeg ik zelf ook als slachtoffer’. Maar volgens haar zijn de ‘slechte voorbeelden’, zoals in de oudejaarsnacht, vooral een ‘aansporing’ het nu beter te doen. De oorzaak van de escalatie vorig jaar was niet een cultuurconflict, vindt ze, maar een gebrek aan politie.

In de actuele oudejaarsnacht vond de grootste test plaats van haar nieuwe beleid. De massaal aanwezige politie heeft preventief ongeveer 650 mannen omsingeld en gecontroleerd, verreweg het merendeel Noord-Afrikanen, die volgens de politie ‘met een vergelijkbare agressiviteit’ als in 2015 richting het Domplein trokken. Maar in plaats van tevredenheid dat grote incidenten zijn vermeden, kwam er de dagen erna een discussie of de Keulse politie nu ‘racistisch’ is.

Alice Schwarzer blijft bezorgd. Volgens haar heerst er in Duitsland een ‘schijntolerantie’, waardoor problemen met moslims niet ‘openlijk’ benoemd kunnen worden. Heel Duits, vindt ze dat: ‘Erg zwart-wit wordt er gedacht: iets is óf goed óf slecht, er is geen middenweg. Ik word daarom al de “feministe van rechts” genoemd.’

‘Na de oudejaarsnacht heeft het integratiedebat zich kort geopend’, zegt ze. Ze noemt onder meer de nieuwe strengere wet op seksuele strafdaden die als gevolg van de oudejaarsnacht is doorgevoerd en vrouwen beter dient te beschermen. ‘Maar een jaar later is het debat weer teruggevallen.’ Het gevolg: ‘Tachtig procent van de mensen die nu AfD stemmen doet dat omdat ze het probleem niet mogen noemen.’

Onzin, vindt Lamya Kaddor, islamwetenschapper, bekend publiciste en oprichter van de Liberale Islamitische Bond in Keulen. Ze vindt de stellingname dat er in Duitsland niet over integratieproblemen gesproken kan worden ‘huichelachtig’. Volgens Kaddor is het juist ‘gevaarlijk’ om de aanrandingen in de oudejaarsnacht als een ‘cultuurconflict’ te bestempelen. ‘Ja, er zijn Noord-Afrikanen met een negatief vrouwbeeld. Maar ik heb een groot probleem met de veralgemenisering hiervan, zoals Alice Schwarzer doet. Juist dat drijft de samenleving nóg meer uit elkaar dan ze nu al is. Niet alles wat vreemd is, is principieel slecht. Ook moslimmigranten komen met positieve waarden naar Duitsland.’

Kaddor publiceerde dit jaar het boek Die Zerreissprobe waarin ze de Duitse samenleving verwijt te weinig open te staan voor de integratie van moslims. Het leverde haar een reeks doodsbedreigingen op, vertelt ze, waardoor ze met haar werk als lerares islamitische religie op een middelbare school moest ophouden. ‘Als dat boek vóór de oudejaarsnacht was gepubliceerd, was de reactie vermoedelijk niet zo extreem geweest.’

‘Erg zwart-wit wordt er in Duitsland gedacht: iets is óf goed óf slecht, er is geen middenweg’

Het debat tekent de extreme polarisering die in de vluchtelingencrisis in Duitsland is ontstaan. En precies omdat iedere nuance verdwenen is, zegt de Berlijnse psycholoog Ahmad Mansour, die zich nu al tien jaar in Duitsland inzet voor vrouwen die slachtoffer van geweld worden in islamitische gemeenschappen, heeft de Duitse politiek ook een jaar na de oudejaarsnacht nog niet de juiste les getrokken.

Mansour, als Palestijn in Israël opgegroeid, was dit jaar een veelgevraagd duider van de oudejaarsnacht in talkshows en kranten. Hij waarschuwt voor te veel statistiek: zowel links als rechts blijkt met dezelfde cijfers aan de haal te gaan. De ene partij om álle vluchtelingen te beschuldigen, de andere om állen per se vrij te spreken. Hij is tegen het generaliseren van vluchtelingen als ‘vrouwenverachtende groep’, zegt hij, maar net zo goed is hij tegen het ‘relativeren van de oudejaarsnacht’ door te zeggen dat ‘zoiets op het Oktoberfest ook gebeurt’. De patriarchale structuren in islamitische gemeenschappen zorgen er nu eenmaal voor dat vrouwen niet dezelfde rechten hebben als mannen. ‘De onzekerheid in Duitsland hoe hiermee om te gaan is enorm’, zegt Mansour. Hij pleit daarom voor een realistischer inschatting in Duitsland van de problemen die met de vluchtelingen het land binnen zijn gekomen. ‘Anders maakt men de fout die men ook bij de gastarbeiders gemaakt heeft: er wordt niets gedaan om de integratie te verbeteren.’

Zijn voorstel: ‘Integratiecursussen moeten veel sterker dan nu waarden uitdragen.’ In zijn ogen is Duitsland nog steeds te onduidelijk over de ‘basisprincipes’ die in het land zouden moeten heersen. Als reactie zijn er asielzoekers die de staat ‘zwak’ vinden en er misbruik van maken.

De Keulse oudejaarsnacht van 2015 is een jaar later daarom vooral het symbool geworden van de onzekerheid rond het Duitse vluchtelingenbeleid. Want ook de effectiviteit van de nieuwe strenge politieke taal blijft onduidelijk.

De deelstaat Noordrijn-Westfalen stuurde in december 2016 trots een persbericht uit dat een van de oudejaarsnachtdaders zojuist het land was uitgezet. Maar: ‘Niemand weet of de 24 veroordeelden nu uitgezet zijn’, zegt een woordvoerder. Het is de verantwoordelijkheid van de gemeenten waar ze asiel hebben aangevraagd.

De Duitse regering wil al maanden diverse Noord-Afrikaanse landen tot ‘veilig herkomstland’ verklaren, zodat criminele asielzoekers makkelijker kunnen worden uitgewezen. Maar de Groenen in de Bondsraad blokkeren tot nu toe deze beslissing. Een land als Marokko neemt nu slechts één of twee uitgezette asielzoekers per maand terug, uitsluitend in een toestel van Air Maroc en alleen als de piloot het wil, zegt de woordvoerder. ‘We werken hard aan een nieuw verdrag.’

Maar dan nog, zegt Mario Geuenich, advocaat van Hassan T., als daders gepakt worden vernietigen sommigen hun paspoorten, zodat niemand weet waar ze naartoe gestuurd moeten worden. Hij weet waar hij het over heeft. Ongeveer ‘acht tot tien’ daders heeft hij als cliënt, en ze zijn, tot nu toe, allemaal nog in Duitsland. Geuenich, in de kantine van de rechtbank in Keulen, is de laatste schakel in het enorme raderwerk van het onderzoek naar de oudejaarsnacht. Al twintig jaar doet hij dit werk. Ze komen vaak naar hem toe, de kleine criminelen met Noord-Afrikaanse achtergrond die in of rond Keulen worden gepakt. Dr. Mario noemen ze hem.

Een realist, zo ziet Geuenich zichzelf. Volgens hem was het debat rond ‘Keulen’ ‘veel lawaai om niets’. De straffen? ‘Veel te hoog. Men heeft het politiek tegen de vluchtelingen willen gebruiken.’ Vrouwenverachting? ‘Natuurlijk! Vrouwen tellen voor veel van deze mannen niet zo. Het was naïef van Merkel te denken dat zoiets niet zou gebeuren. Als je zoveel jongemannen het land binnenlaat, moet je daar rekening mee houden.’ Maar een cultuurconflict? ‘Veel te algemeen: ik ken Syriërs die na tien maanden goed Duits spreken en een baan hebben.’ De daders behoren volgens Geuenich tot een groep jongemannen die zichzelf in feite al hebben opgegeven. Ze reizen soms al jaren door Europa. ‘Ze hebben geen plan, ze grijpen gewoon wat ze grijpen kunnen.’

Hassan T., de bleke jongeman met zijn rode donsjack, zou er zomaar bij kunnen horen – maar niemand weet het precies. Hij staart deze middag naar beneden in de beklaagdenbank, begint over zijn zieke vrouw, en zegt ineens: ‘Niets klopt.’ Zelfs Geuenich is er verbaasd over.

De rechter stopt de zitting, zodat er overlegd kan worden. Ze laat aan Hassan T. de keuze of het proces helemaal opnieuw moet: ‘Maar dat zal nog lang duren, alle getuigen moeten opnieuw opgeroepen worden. Dat wordt dan pas in februari.’ Hassan T. wil het, en dus moet, twaalf maanden na de strafdaad, alles opnieuw. Niet vanwege het verhaal over de zieke vrouw, maar, zegt de rechter, omdat dat nu eenmaal kan in een rechtsstaat.

Hassan T. denkt dat hij in Duitsland kan blijven als het proces over wordt gedaan, vermoedt zijn advocaat. Hij zit namelijk in een Abschiebeanstalt, een gesloten instelling waar uitgeprocedeerde asielzoekers vastzitten. Zijn asielaanvraag is afgewezen, onafhankelijk van zijn veroordeling voor de oudejaarsnacht. En er zijn van hem papieren gevonden die zijn herkomst kunnen bewijzen. De rechter hoopt dan ook, denkt Geuenich, dat Hassan T. in februari al uitgewezen kan zijn.

Of Hassan T. zelf begrijpt hoe het allemaal in elkaar zit? Mario Geuenich kan het niet zeggen: ‘Soms vraag ik me af of hij überhaupt wel iets heeft begrepen van wat dit jaar is gebeurd.’ Voor de advocaat is het oudejaarsnachtdossier in ieder geval nog niet afgesloten, zelfs niet als zijn cliënt wordt uitgezet. ‘Dan komt hij na een paar maanden gewoon weer terug. Ik ken er zelfs eentje, die is vijf keer teruggekomen.’


De feiten

De slachtoffers: Driekwart van de ongeveer duizend slachtoffers was vrouw, zo blijkt uit onderzoek van rechtspsycholoog Rudolf Egg eind oktober. 29,6 procent van de aanklachten is uitsluitend van seksuele aard (vooral vrouwen), 46,5 procent betreft uitsluitend diefstal (een derde hiervan komt van mannelijke slachtoffers), in 17,2 procent gaat het om een combinatie. De scheidslijn tussen diefstal en aanranding was nu eenmaal dun. ‘Zelfs toen mijn spullen weg waren gingen de aanrakingen door’, zo vertelt een slachtoffer.

De daders: Van de 326 geïdentificeerde daders zijn er 39 aangeklaagd en 22 veroordeeld, volgens de Keulse officier van justitie. Het merendeel vanwege diefstal, vijf zijn wegens aanranding aangeklaagd, twee daarvoor veroordeeld. Een paar processen voor diefstal en belediging lopen nog. 92 daders komen uit Algerije, 84 uit Marokko, 34 uit Irak, 27 uit Syrië, 10 uit Tunesië. 9 zijn EU-bewoners, 22 hebben een Duits paspoort, en die zijn uitsluitend wegens heling aangeklaagd. 109 van hen zijn illegalen, 103 zijn asielzoekers, 48 hadden asiel gekregen, 2 waren afgewezen.

De straffen: Volgens de rechtbank Keulen was de lichtste straf tien euro boete voor belediging van een ambtenaar in dienst. De zwaarste straf is een jaar en tien maanden gevangenis en werd opgelegd voor een roofdiefstal met gevaarlijk lichamelijk letsel. De straffen waren deels zwaarder dan in vergelijkbare gevallen, zegt woordvoerder Bremer van de officier van justitie, ‘omdat de daders misbruik hebben gemaakt van de chaos’.


zie groene.nl voor Dossier Migratie