Berlijn - We kennen haar op haar best als het naïeve liefje van Hitler, dat in de film Der Untergang ook tijdens de laatste dagen van het Derde Rijk vooral aan dansen denkt. Een nieuwe, wetenschappelijke biografie van Eva Braun wil dat beeld rechtzetten. In Eva Braun: Leben mit Hitler zet historica Heike B. Görtemaker haar neer als een sterke, zelfstandige vrouw. Het boek verkoopt goed. De filmrechten zijn al verkocht, een Nederlandse vertaling volgt waarschijnlijk.
Door Brauns persoon en haar relatie serieus te nemen, raakt Görtemaker aan een gevoelig punt: ze zet de Führer neer als een mens met een gevoelsleven. Hield Hitler dan echt van Braun? ‘Alles wijst erop van wel’, zegt Görtemaker in een gesprek met buitenlandse journalisten. De twee ontmoetten elkaar in 1929 in de fotozaak in München waar Braun werkte. Braun was een jonge meid van zeventien, afkomstig uit een kleinburgerlijk, rechts nest. ‘Gemiddeld begaafd’, oordeelt Görtemaker.
De kennismaking met de toen veertigjarige Hitler zou uitlopen op een relatie die meer dan veertien jaar standhield. In het geheim, dat wel. Het Duitse volk mocht niets weten van de vrouw die hun leider gezelschap hield op zijn buitenverblijf. ‘Hitler was bang om zich persoonlijk kwetsbaar te maken’, meent Görtemaker.
Braun voldeed ook in weinig opzichten aan het nationaal-socialistische propagandabeeld van de Germaanse vrouw die thuisbleef en kinderen wierp. Ze hield van jazz, las de in Duitsland verboden Oscar Wilde en wilde net als Hitler geen kinderen. En net als haar geliefde hield ze er een alles-of-niets-mentaliteit op na. Ten minste één keer heeft ze geprobeerd zelfmoord te plegen. Uiteindelijk maakte ze er in 1945 samen met haar man een einde aan, nauwelijks veertig uur nadat ze alsnog waren getrouwd.
Maakt dat haar tot een geëmancipeerde, invloedrijke vrouw? Zo ver wil ook biografe Görtemaker niet gaan. Politieke invloed had Braun niet, geeft ze toe. Maar ze was wel een ‘psychologisch steunpunt’ voor Hitler. En ze was geen dom blondje, zoals vaak is gesuggereerd. Zo wordt zelden beseft dat een groot deel van de privé-foto’s en -films waar het grote publiek Hitler van kent, haar werk zijn.
Naar het einde toe groeide bovendien haar invloed. ‘Hoe zwakker Hitler werd, des te sterker werd Eva Braun’, zegt Görtemaker. Vlak voor de geallieerde overwinning ging ze samen met Hitler op jacht naar verraders. Om dat wrede gezicht van Braun is het Görtemaker uiteindelijk te doen: ‘Vrouwen gelden altijd als onschuldig. Over vrouwen als daders is nauwelijks literatuur. Maar iemand als Eva Braun was geen slachtoffer.’
Een waarheid als een koe. Waarom ging die er dan ruim een halve eeuw lang zo moeilijk in? ‘Misschien wilde het Duitse volk zichzelf zien als de naïeve Eva Braun’, denkt biografe Görtemaker hardop na - een onschuldige vrouw die zich liet verleiden door de charismatische Führer.