En nu is nummer drie in aantocht. Tenminste, als we de berichten mogen geloven die zeggen dat Sorgdrager Docters in een vertrouwelijke brief een dergelijke regeling heeft voorgesteld.
In het geval Van Randwijck riep de Tweede Kamer al dat dit nooit meer mocht gebeuren. Maar in de NRC legt hoogleraar arbeidsrecht Paul van der Heijden uit dat het ambtenarenreglement een passage bevat waarin staat dat de werknemer een uitkering krijgt die ‘het bevoegd gezag met het oog op de omstandigheden redelijk acht’. Die bepaling wordt volgens Van der Heijden zo uitgelegd dat de ex-werknemer recht heeft op doorbetaling van zeventig procent van zijn loon. In het geval van Docters (52) betekent dat dat hij wachtgeld krijgt tot zijn pensioen. Normaal is dan dat dit wordt aangevuld tot honderd procent van het laatstgenoten salaris. Docters kan daarnaast, aldus dezelfde jurist, aanspraak maken op ‘een vergoeding wegens immateriële schade’ - een gouden handdruk dus.
Wat is in de rest van de wereld gebruikelijk? Eerst de situatie voor modale werknemers. De verzamelde kantonrechters hanteren sinds 1996 een vuistregel bij het gedwongen vertrek van een werknemer. Die komt erop neer dat deze een maand salaris meekrijgt voor elk dienstjaar. Heb je dus twaalf jaar voor je baas gewerkt en word je weggestuurd, dan krijgt je een jaar salaris mee. Naarmate iemand ouder is, kan de vergoeding iets hoger uitvallen. Op deze formule is een correctiefactor van toepassing, afhankelijk van de mate waarin een van beide partijen schuldig wordt geacht aan de ontstane situatie. Heeft de werkgever zich ernstig misdragen, dan valt de vergoeding hoger uit. Heeft daarentegen de werknemer er met de pet naar gegooid, dan vertaalt zich dat in een lagere vergoeding.
Voor bovenmodale werknemers, zoals Docters van Leeuwen, geldt in het bedrijfsleven ook een bovenmodale vergoeding. Die krijgt doorgaans de vorm van een aardig bedrag ineens. Kern van alle regelingen is dat de schadevergoeding is gebaseerd op het verleden maar gericht op het afdekken van toekomstige risico’s. Anders gezegd: de werknemer in kwestie krijgt een bedrag mee om een fatsoenlijke doorstart op de arbeidsmarkt mogelijk te maken. Niet meer en niet minder.
Vertaald naar de situatie van de onderhavige bovenmodale ambtenaren zou dat betekenen dat het geen probleem hoeft te zijn dat zij een bedrag ineens meekrijgen. Dat is immers te beschouwen als een doorstartpremie. Maar wel dat dit gebeurt in combinatie met het volledig vergoeden van het salaris tot aan het pensioen. In dat geval valt er immers helemaal geen risico meer af te dekken. Het is derhalve het een of het ander. Erger wordt het nog als, zoals bijvoorbeeld Brinkman eist, dat salaris wordt gekapitaliseerd en in een keer uitgekeerd. Als de betreffende persoon na enige tijd op zijn lauweren te hebben gerust, elders een mooie betrekking aanvaardt, wordt hij op die manier dubbel beloond. Of, met een variatie op Louis Davids: sommige mensen worden geboren als Van Randwijck, maar de meesten als Van Krantwijk.
Het geval-Docters lijkt een goede gelegenheid om met deze praktijk te breken. Heeft betrokkene zelf al niet via de krant laten weten dat hij niet ‘op kosten van de belastingbetaler wil gaan rentenieren’? Laten we de man aan zijn woord houden.
En dan nog even dit: de strategische ziekmelding is in arbeidsconflicten niet ongewoon en evenmin onverstandig omdat op die manier ongewenste escalatie voorkomen wordt. Maar als je dat doet, zeg dat dan gewoon en verschuil je niet achter je suikerziekte en het infarct dat je twintig jaar geleden hebt gehad.