Dat ‘De Klootzak’ onder de leden van de partij-elite geliefd was, is begrijpelijk. Luis deelde namelijk envelopjes uit. Een jaar of twintig lang, elke maand. Stapels bankbiljetten zaten erin, afkomstig van bouwmagnaten en andere grote ondernemers die vervolgens mooie klussen voor de overheid mochten uitvoeren.

Luis hield de zwarte extraatjes (vijf- tot vijftienduizend euro per maand) keurig bij in een handgeschreven kasboekje. Luis Bárcenas, zoals hij eigenlijk heet, deed zo zijn plicht als penningmeester van de Volkspartij (PP).

Lang ging dat goed. Maar bij het onderzoek naar de Gürtel-affaire, een corruptiezaak waarbij tal van regionale leiders van de PP betrokken waren, stuitte de politie op een geheime bankrekening van Bárcenas in Zwitserland met een kleine vijftig miljoen euro.

Luis kon dat niet uitleggen en verdween in voorarrest. ‘Luis, wees sterk. We doen wat we kunnen’, tikte premier en partijvoorzitter Rajoy begin 2013 in een sms’je naar het Huis van Bewaring. Dat was nogal beschamend omdat Rajoy in het openbaar zijn voormalige penningmeester allang had laten vallen.

De voormalige PP-penningmeester vond dat niet leuk. Hij had geen zin om als enige op te draaien voor de zwartgeldmachine van zijn partij en begon met justitie samen te werken. Zo speelde hij het zwarte kasboekje door naar de media. Sommige posten daaruit bleken perfect samen te vallen met contante inkomsten en uitgaven van de officiële partijboekhouding. Maar de PP-leiding ontkende alles en noemde Bárcenas een ‘leugenaar en delinquent’.

Vorige week kwam Bárcenas op borgtocht vrij. Alle tv-zenders waren ter plekke. De spanning in de PP was te snijden. Bárcenas kan 42 jaar cel krijgen, en hij weet veel. ‘Als Bárcenas intelligent is, doet hij zijn mond niet open’, had de PP vooraf gedreigd.

‘Luis heeft naar Rajoy geluisterd. Hij is sterk geweest’, waren de eerste woorden van Bárcenas tegen een horde camera’s die zijn vrijlating live uitzonden. Toen hij daarop een vraag over de zwarte boekhouding van de PP begon te beantwoorden, brak de publieke omroep tve het verslag abrupt af. Censuur? Ja, zeggen journalisten van tve zelf. ‘Onder de PP heeft de politieke manipulatie van de omroep ondraaglijke vormen aangenomen’, stellen zij in een communiqué.