Helaas blijven de relaties erg stroef tussen Poetin en zijn westerse tegenhangers. Obama en hij hadden altijd al een hekel aan elkaar, en onlangs zei een Kremlin-medewerker expliciet dat Poetin en Merkel ‘elkaar nooit hebben kunnen uitstaan’.
De persoonlijke antipathieën van de leiders vormen natuurlijk nooit een beletsel voor een diplomatiek akkoord, maar ze helpen ook niet. Dit terwijl de uitkomsten van een akkoord al in grote lijnen vaststaan. Vroeger of later krijgt Oekraïne een federale regering met verregaande autonomie voor de oostelijke provincies, plus de garantie dat Oekraïne nooit lid wordt van de Navo of van Poetins droom, de Euraziatische Unie.
Deze werkelijke langetermijnoplossing lijkt echter nog lang niet bereikbaar. Dat heeft in de Verenigde Staten, en in mindere mate in Europa, voeding gegeven aan het waanidee dat de crisis in Oekraïne vooruit kan worden geholpen door wapens naar het land te sturen. Dit bleef eerst beperkt tot wat geschreeuw uit het oude kamp van Bush jr., maar inmiddels hebben de Amerikaanse legertop en de aanstaande minister van Defensie zich achter het plan geschaard. Zelfs onder verstandige mensen in Amerikaanse denktanks neemt de steun voor deze maatregel toe. Obama lijkt mee te gaan in de fantasie dat dreigen met wapenleveranties ‘druk’ op Poetin zou zetten en hem zo aan de onderhandelingstafel zou ‘dwingen’. Ook in Nederlandse media duikt dit waanidee op.
De pleitbezorgers laten niet alleen de desastreuze geschiedenis van Amerikaanse wapeninjecties in lopende oorlogen links liggen, ze onderkennen de feiten van de oorlog in Oekraïne niet. Feit is dat Rusland in Oekraïne oorlog voert, met eigen soldaten en eigen materieel. Geen enkel westers land is bereid dat te matchen, omdat geen enkel westers land dezelfde kosten en risico’s wil lopen als Rusland. Feit twee is dat Oekraïne nooit militair tegen Rusland opgewassen zal zijn, hoeveel ‘defensieve wapens’ (een gevaarlijk misleidende term) de VS ook verschepen. Feit drie is dat een wapeninjectie de oorlog zal intensiveren. Dit is duidelijk tegen westerse belangen maar niet per se tegen die van Rusland. Poetin wil de huidige, pro-westerse regering in Kiev destabiliseren en de entree van Oekraïne in de Navo en de Europese Unie onmogelijk maken. Een burgeroorlog doet beide. Er is geen enkele serieuze reden om te geloven dat Poetin bakzeil zal halen als er meer wapens op het strijdtoneel komen. Wel is het te voorzien dat in West-Europa de roep zal toenemen om in hemelsnaam concessies te doen als in Oekraïne meer doden vallen.
Wapens naar Oekraïne sturen is een slecht plan dat vooral is ingegeven door de wens om niet werkeloos toe te kijken hoe die vreselijke Poetin een land binnenvalt. En juist dat laatste is niet waar. De EU gebruikt voor het eerst haar grootste kracht als geopolitiek wapen: de Europese economie. Mede door EU-sancties is de Russische economie in duikvlucht gegaan. Het zou ongelooflijk stom zijn om de confrontatie te verplaatsen naar een terrein van Europese zwakte: het opbouwen van militaire kracht op de drempel van Rusland. Nederland mag zich daarom best wat sterker achter Merkel scharen. En misschien kunnen we nog wel iemand uit de hoge hoed toveren die een fijne broederband met Poetin heeft. Eindelijk een positief nut voor Berlusconi?