Hinkstapspringend werken ze zich langs zandhopen en openliggende riolen in het centrum van de stad. ‘Deze puinhoop wordt natuurlijk nooit meer afgemaakt’, zegt een vrouw terwijl ze over haar pijnlijke enkel wrijft. Een zwarte man die batterijen en snoertjes verkoopt komt niet meer bij. ‘Natuurlijk’, proest hij. ‘Rio is failliet. Ik heb mijn baan als verpleger verloren. De school van mijn kinderen is gesloten. God verhoede dat ze straks iets krijgen en naar zo’n dumpziekenhuis moeten. Maar hé. In Barra hebben ze nu een nieuwe metro. Een vrije buspiste. Extra autobanen…’ Hij kan zijn lijstje niet afmaken omdat hij zich uit de voeten moet maken voor de gemeentepolitie die met stokken op de straatverkopers in slaat.
Barra de Tijuca is de wijk waar de Spelen geconcentreerd zijn. Een luxe flatwijk die op een moeras is gebouwd. Daar verschansen zich al jaren de nieuwe rijken achter tralies en de geweren van de bewakers van hun gated communities. In gepantserde 4x4’s rijden ze naar hun luchtgekoelde shoppingcentra en weer terug. Barra is een universum op zich. ‘De investeringen van de overheid in de Spelen transformeren Barra nu definitief tot het nieuwe Rio’, zegt Carvalho Hosken trots. Hij is de machtige projectontwikkelaar die de 31 flats van het Olympisch dorp mocht bouwen.
Lekkende gasleidingen, ondergelopen vloeren, verstopte wc’s en loshangende elektriciteitsdraden. Bij de Nederlandse en Australische delegatie brak brand uit. Daarmee kwamen zijn flats vorige week in het nieuws. Anders dan in Londen en Peking gaan de flats van Hosken na de Spelen de luxe woningmarkt op. Na het wegbulldozeren van de sloppenwijk Autodromo is de hele regio nu ‘favela-vrij’, zegt Hosken tevreden. ‘Met de Spelen staat Barra nu wereldwijd op de kaart als een stad van elite en goede smaak’, zegt de projectontwikkelaar die het equivalent van zesduizend voetbalvelden aan land in Barra bezit.
In een van de meest ongelijke landen ter wereld zijn deze Spelen dus niets anders dan opnieuw een ‘herverdeling’ van arm naar rijk. Het is misschien tekenend dat het nieuwe Olympische persdorp in Barra gebouwd is op een massagraf van slaven. Het gewin van enkelen betaald met het offer van velen. Dat zou het Braziliaanse volkslied moeten zijn dat vrijdag bij de opening wordt aangeheven.