Midden in coronatijd is in het centrum van Amsterdam een groot aantal toeristenwinkels overgenomen door één ondernemer. Sinds maart van dit jaar liet deze ondernemer elf zaken op zijn naam zetten. Hij werd daarbij geholpen door een notaris die in februari wegens witwassen van crimineel geld uit zijn ambt is ontzet. Geen enkele opsporingsdienst kwam in actie. Dat blijkt uit onderzoek van Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico voor De Groene Amsterdammer.
De omstandigheden van de overname zijn een ‘sterk signaal’ voor mogelijk illegaal handelen, erkent het team Financieel Economische Criminaliteit (FinEC) van de Amsterdamse politie, dat na vragen van Investico met een onderzoek is begonnen.
De souvenirbranche is extra gevoelig voor witwaspraktijken vanwege de hoge marges en variabele prijzen van de spullen. Ook is tachtig procent van de omzet cash. Door het wegblijven van toeristen daalde de omzet de afgelopen maanden echter naar bijna nul, hoewel veel souvenirzaken, anders dan andere winkels, gewoon open bleven.
De gemeente Amsterdam en het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum waarschuwden ondernemers in mei voor de risico’s van ondermijning door corona. Dat leverde wel ‘indicaties’ op dat ondernemers worden benaderd door investeerders met verkeerde bedoelingen, maar instanties wisten de dubieuze overnamegolf niet te verhinderen.
Tijdens de lockdown en in de maanden daarna nam ondernemer Davoud Quadri, eigenaar van Q&Q Tabak en Souvenirs, meerdere souvenirwinkels over op het Rokin, de Dam, de Damstraat, het Damrak en de Nieuwendijk, zo blijkt uit informatie van de Kamer van Koophandel. In maart richtte Quadri ook een nieuwe holding op, waar volgens het handelsregister in totaal elf nieuwe vestigingen onder vallen. Daarvan vielen zeker zeven locaties niet eerder onder zijn naam.
Jaarverslagen met een verantwoording van de geldstromen door het zakennetwerk van Quadri zijn nooit ingeleverd bij de Kamer van Koophandel, waardoor onduidelijk is hoeveel omzet en winst zijn winkels behalen. De oprichtingsaktes voor overgenomen winkels zijn gepasseerd bij notaris Maarten Prinsze uit Almere. Die werd in februari door de Kamer voor het notariaat uit zijn ambt ontzet vanwege betrokkenheid bij witwassen in 2016, nadat hij zich een jaar eerder al eens voor de tuchtrechter moest verantwoorden wegens een valse bankverklaring.
Ondernemer Quadri, die naar eigen zeggen twintig jaar geleden platzak als vluchteling uit Afghanistan naar Nederland kwam, stelt in een reactie dat hij alle overnames heeft gefinancierd met gespaard geld van hemzelf, ongeveer een ton per overgenomen winkel. ‘Ik leef niet luxe, ik rijd geen dure auto, ik investeer bijna alles in mijn bedrijf.’ Een deel van de transacties waren volgens hem geen overnames maar een omzetting van eenmanszaken naar een BV. Over omzet en winst van zijn souvenirshops is bij de Kamer van Koophandel niets te vinden; van betrokkenheid bij witwassen is volgens hem geen sprake.
Naast souvenirwinkels heeft Quadri samen met een compagnon ook een exportbedrijf en een import-exportbedrijf met een zakenpartner in Rusland, waarmee onder meer bloemen van Amsterdam naar Moskou zouden zijn verkocht via een Moldavisch transportbedrijf. Die zaken zijn volgens Quadri echter nooit actief geweest.
Notaris Prinsze ging in beroep tegen de uitspraak van het tuchtcollege en mag in afwachting daarvan zijn werk blijven uitoefenen. Op de overname van de ondernemingen in de souvenirbranche geeft hij geen commentaar. ‘Iets bijzonders is me in dit geval niet bijgebleven.’
‘We draaien om de hete brei heen’, zegt wijkagent Chris Merks, die al elf jaar actief is in de oude binnenstad van Amsterdam. ‘Dat er iets niet in de haak is, is evident. In coronatijd zie je extra helder welke zaken het volhouden en welke niet. Dan moet toch ergens een lichtje gaan branden?’ Merks zegt al tien jaar melding te maken van ‘dit soort zaken’ bij de Belastingdienst. ‘Vaak krijg ik terug dat het geen prioriteit heeft, of dat ze niets verdachts kunnen vinden.’