Het verhaal van The Nile Hilton Incident speelt zich af tegen de achtergrond van de volksopstand van 2011 in Caïro die uiteindelijk leidde tot de afzetting van president Moebarak. Maar zoals de titel aanduidt gaat het om meer dan thema’s van opstand en bevrijding. Nile Hilton is een misdaadfilm waarin een politieagent de moord op een beeldschone zangeres moet oplossen die in een hotelkamer wordt gevonden, haar keel doorgesneden. Van zulke films gaan er dertien in een dozijn. Toch gebruikt regisseur Tarik Saleh, een Zweed van Egyptische afkomst, de genreconventies om een diepere tragedie bloot te leggen – die van mensen gevangen in het krachtenveld van corruptie en geweld gepleegd door de staat.
Het beste valt Nile Hilton te vergelijken met William Friedkins klassieker The French Connection, een sleutelwerk van de revolutionaire Amerikaanse cinema van de jaren zeventig. Gemene deler: een agent die het niet zo nauw neemt met de regels moet een misdaad oplossen, terwijl de muren van de maatschappij als het ware om hem heen instorten. De agent in Friedkins films is Popeye Doyle (Gene Hackman), de vervallen straten en gebouwen van New York zijn de setting. Net zoals Doyle geen enkele ethische overweging in acht neemt wanneer hij iemand arresteert, zo lapt agent Noredin (Fares Fares) in The Nile Hilton Incident alle regels aan zijn laars. Dat is dan nog zacht gezegd, want op de straten van Caïro zijn er geen regels. Overal waar hij komt stoppen mensen Noredin geld in de hand. Dat accepteert hij. Want zo werken de dingen nu eenmaal. Ergens weet Noredin dat hij fout zit. Zijn oude, zieke vader zegt tegen hem: ‘Zoon, eergevoel valt niet te kopen.’ Een belangrijk moment: hiermee wordt de mogelijkheid van verlossing geïntroduceerd, een van de mooiste thema’s in dit soort verhalen.
Mooier nog is dat regisseur Saleh de strijd van zijn hoofdpersonage nergens naar de oppervlakte brengt. Zoals het hoort in dit genre ontwikkelt hij het verlossingsthema subtiel en gedisciplineerd via de plot. Terwijl hij de moord op de zangeres onderzoekt stuit Noredin op een complot waarbij hoogstwaarschijnlijk regeringsfunctionarissen betrokken zijn. De enige mogelijke ooggetuige is Salwa (Mari Malek), een jonge Soedanese die in het hotel werkt waar de zangeres de dood vond. Tijdens het onderzoek merkt Noredin dat zijn bazen hem tegenwerken. Ze snappen maar niet dat Noredin zich in de zaak vastbijt. Cynisch snauwen ze hem toe: ‘Denk je nu echt dat je bezig bent met een echte zaak.’ En: ‘Wat wil je nou, jezelf schoonwassen als een pasgeboren baby?’
Maar ‘schoon’ is niet aan de orde in deze film. De stad is een wirwar van beeld, geluid en geur. Terwijl de demonstranten zich verzamelen op het Tahrirplein racet Noredin door de vieze, gevaarlijke straten op zoek naar getuigen en bewijs. In zijn melancholie, eigen aan de hoofdfiguur van de neo-noir, resoneert ook die van Popeye Doyle. Zo brengt The Nile Hilton Incident eens te meer naar voren hoe effectief deze verhaalvorm kan zijn. Hoe hard en ‘fout’ Doyle en Noredin ook zijn, ze vormen wel een moreel centrum, iets om je aan vast te klampen wanneer de wereld om je heen gek is geworden.
Nu te zien