Accra – ‘Oburoni, Oburoni!’ roepen de passagiers, terwijl het volgepakte bestelbusje over een zandweg stuitert. In het lokale Twi, een van de vele talen in Ghana, staat Oburoni voor ‘witte man’, en die witte man zit in hun busje. Gedurende de hobbelige rit blijft huidskleur hét gespreksonderwerp en word ik regelmatig gecomplimenteerd en zélfs gefeliciteerd met mijn witte huid.

Huidskleur speelt een grote rol in het West-Afrikaanse land. Hoe lichter de huid, hoe hoger je op de sociale ladder kunt komen. Enerzijds valt dit te herleiden uit het koloniale verleden van de voormalige Goudkust, waar de Europese bezetters met al hun weelde als superieur werden beschouwd. Anderzijds spelen multinationals met hun marketingtrucs handig in op de Ghanese aandacht voor huidskleur. Want naast de schappen die vol hangen met witte poppen en barbies, adverteerde Nivea vorig jaar bijvoorbeeld met een huizenhoog billboard, voor een crème die Ghanezen ‘een lichtere en eerlijkere huid’ geeft.

Eyetse legt uit dat er, vooral bij vrouwen, een sterk verband tussen huidskleur en sociale status bestaat. Als ze het restaurant in loopt, valt haar lichtere huid direct op. Enigszins verlegen friemelt ze aan haar flesje water, terwijl ze benadrukt dat ze anoniem wil blijven. Haar knokkels hebben nog steeds hun natuurlijke, donkere huidskleur, kenmerkend voor mensen die hun huid bleken. ‘In Ghana vindt men vrouwen met een lichtere huid knapper en succesvoller’, vertelt ze blozend. ‘Ik hoop dat het me helpt om een goede baan te vinden.’

Maar sinds kort gaan vrouwen te ver, vindt Eyetse. ‘Veel zwangere vrouwen slikken cosmetische pillen die de huid van hun ongeboren kind lichter maken.’ De tabletten voor baby bleaching kunnen blijvende schade aanrichten, stellen medisch specialisten. De organen van zowel de moeder als van het ongeboren kind lijden onder de bleekpillen en baby’s komen vaak ter wereld met een ernstig verzwakte huid die vatbaarder is voor huidkanker. Veel ouders beginnen ook na de geboorte direct met het opsmeren van bleekmiddel, hopend op een betere toekomst voor hun kind. Dat de gezondheid van de baby hierbij ondergeschikt is aan de vurige wens van de ouders om een stap op de sociale ladder te zetten, blijkt volgens Eyetse ook als de peuters beginnen te kruipen. ‘Het is verdrietig om de pijn en het huilen van de kinderen te zien, als ze andermaal de zwakke huid van hun knieën en ellebogen open schaven.’