Op 6 maart, om precies 10.23 uur, komt een e-mail binnen op het hoofdkwartier van Frontex, het Europese Grensbewakingsagentschap in Warschau. Het vat in korte zinnen een net verschenen Deens krantenartikel samen waarin wordt beschreven hoe vier dagen eerder een Deense Frontex patrouilleboot op de Egeïsche Zee, nadat het 33 mensen uit een rubberbootje voor de Griekse kust had gered, het bevel krijgt de migranten ‘terug in het water te zetten en hen naar de zeegrens met Turkije te slepen’. Het bevel komt van het Griekse commando van de Frontex Operation Poseidon. De commandant van de Deense patrouilleboot weigert dit bevel uit te voeren, via Deense superieuren wordt het ongedaan gemaakt. De Denen brengen de vluchtelingen en migranten vervolgens veilig naar de haven van Kos.

Op het hoofdkantoor lijkt niemand erg gealarmeerd. Pas nadat verschillende media het incident openbaar maken, stuurt de perswoordvoerder van Frontex een bericht naar directeur Fabrice Leggeri. En dan wordt intern uitgezocht wat er precies is gebeurd. Het verhaal uit de Deense krant wordt diezelfde middag om 15.43 uur bevestigd. Om 20.13 uur die avond wordt het incident afgedaan als eenmalig en wordt de zaak gesloten.

Dit alles blijkt uit de e-mails die zijn opgevraagd door de online krant EUobserver die ze eind november publiceerde. Tot die tijd had Frontex-baas Leggeri het incident naar buiten toe ontkend. In oktober onthulde een gezamenlijk onderzoek van Bellingcat, Lighthouse Reports, Der Spiegel, ard en TV Asahi bovendien dat schepen van Frontex in 2020 vaker betrokken waren bij pushbacks op zee waarbij migranten en vluchtelingen die proberen de EU binnen te komen, terug naar Turkse wateren worden gesleept. Het bewijst dat de Griekse staat zich schuldig maakt aan illegale pushbacks van migranten én dat Frontex daaraan meewerkt.

Voor de sociaal-democraten en de Groenen in het Europees Parlement was dat afgelopen week reden om het vertrek van Frontex-directeur Fabrice Leggeri te eisen. ‘Hij heeft ons zo vaak voorgelogen en informatie achtergehouden’, zegt GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik telefonisch. De Groenen willen een parlementair onderzoek instellen, ‘om alle pushbacks aan de buitengrenzen, dus ook de rol van de lidstaten en de Europese Commissie daarbij te onderzoeken’. Of Fabrice Leggeri daadwerkelijk vertrekt is nog de vraag. ‘Uiteindelijk zijn het de regeringen van de EU-lidstaten die moeten zeggen: dit willen we niet langer.’

Het aantal in 2020 getelde doden en vermisten op de Middellandse Zee was deze week, volgens het Missing Migrants Project (IOM): 994