U bent bang op straat. Wat te doen? U wilt niet dat criminelen langer de bak in gaan want u bent links. Een terechte mening, zeggen de kenners. Hard straffen werkt niet. Wat goed werkt tegen uw beruchte gevoelens van onveiligheid zijn te voet surveillerende politieagenten in de buurt. Wat beter werkt, zeggen die kenners, is als mensen grip hebben op hun omgeving, als ze het idee hebben dat ze kunnen aan haken bij de personen die ze tegenkomen op straat. Niet letterlijk, maar figuurlijk, doordat ze de andere gebruikers van hun stoep op de een of andere manier kennen en het liefst zelfs snappen. Als je weet waar die rare man in die jurk over tobt, of waarom hij die jurk draagt, of wanneer je met hem kunt overleggen over zijn luidruchtige portiekbeleving, dan voel je je minder bedreigd. Minder bang dan als je alleen maar in de krant leest — dondert niet welke — dat zonen van mannen in jurken nogal eens inbreken.

Fijn, om te horen dat de effectiviteit van keihard straffen een leugen is. Fijn, om te horen dat als mensen hun eigen omgeving kunnen en durven beïnvloeden de onveiligheid afneemt. U wordt minder bang.

U bent ongelukkig. Wat te doen? U wilt niet meer geld want u bent links. Een juiste opvatting, zeggen de wetenschappers. Wat steevast uit onderzoeken naar welbehagen blijkt is dat een mens het meest tevreden is als hij volkomen grip op zijn leven heeft. Naarmate je meer zelf beslissingen kunt nemen over je eigen doen en laten word je tevredener. Geld speelt maar een marginale rol bij dat welbevinden. Elke binnengehaalde euro boven het bestaansminimum levert onvermijdelijk ongeveer even veel leed als lol. Status heeft zo’n zelfde effect: een hoge status maakt blij maar geeft ook meer stress. Geen speelbal zijn in handen van een vervelende baas, niet in een keurslijf van voorgeschreven handelingen zitten — dat kunnen ook heel ingewikkelde handelingen zijn — is voor je geluk belangrijker dan een hoop sterren en strepen op je schouders.

Prettig, om te horen dat je niet rijk moet zijn maar autonoom, dat je niet hoog moet zijn maar vrij. U wordt minder ongelukkig.

Grip als antwoord op uw meest urgente problemen. U hoort het veel, let maar eens op. (Grip, synoniemen: vat, greep, houvast, invloed.) De buitenwereld als nat asfalt waarop u en uw medemensen rondtollen met tot op de draad versleten banden. Grip op onze gladde omgeving is een behaaglijk antwoord, omdat het niet ten koste gaat van iemand. Het heeft een volle smaak, als chocola. Links, maar met mensenrechten. Het voelt goed om te weten dat je juist zonder de markteconomie of het strafrecht een beter individu kunt worden. Grip leest als kritiek op makkelijke en commerciële oplossingen. Maar het is een valkuil. Grip is privé, het betekent dat u grip heeft op uw persoonlijke probleem. Grip helpt u een beetje, maar grip helpt de politiek meer. Hoe meer u alleen kunt, hoe minder u de ander nodig heeft. Dat scheelt weer collectief organiseren. Grip maakt afhankelijkheid belachelijk. Wie niet weerbaar is blijft bang, wie niet autonoom kan worden blijft ongelukkig.