Een jaar na het Brexit-referendum had toenmalig premier Theresa May beloofd dat de netto-migratie tot tienduizenden zou worden teruggebracht. Bij het referendum over het Europese lidmaatschap speelde immigratie een prominente rol. Veel Britten vonden dat er een einde moest komen aan het vrij verkeer van personen, een van de pijlers van de Europese Unie.
Hun wil geschiedde. De komst van Europese burgers is de afgelopen jaren dan ook gedaald. Sterker, er is tijdens de coronacrisis een kleine exodus richting het vasteland op gang gekomen, wat heeft bijgedragen aan tekorten op de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd is de immigratie van het aantal mensen van buiten de EU sinds 2016 met meer dan vijftig procent toegenomen, tot 840.000.
Waar de eisen voor EU-burgers zwaarder zijn geworden, zijn die voor Engelandvaarders uit de rest van de wereld juist versoepeld. In het lopende jaar zullen immigratierecords wellicht worden gebroken, wat samenhangt met de agressie van ’s werelds twee grootste naties. Het Verenigd Koninkrijk heeft de deur wijd opengezet voor vluchtelingen uit Hongkong. Ook zullen er tienduizenden vluchtelingen uit Oekraïne komen, al is het enthousiasme over deze groep iets kleiner bij de autoriteiten.
Er is nog een andere reden dat de immigratie uit de ‘Rest of the World’ zal toenemen.
Boris Johnson merkte dat onlangs tijdens een bezoek aan India waar hij sprak over een vrijhandelsakkoord. Gastheer Narendra Modi had een belangrijke eis: meer Britse visa voor zijn landgenoten. Met deze voorwaarde zal ‘Global Britain’ ook te maken krijgen in andere landen, bijvoorbeeld in Turkije. Dat is ironisch, want tijdens de referendumcampagne was juist gewaarschuwd voor een invasie van Turken bij een EU-lidmaatschap.
Voor opschudding zorgt dit niet omdat immigratie is gedaald op de politieke agenda. Een uitzondering daarop is de illegale migratie over Het Kanaal. Sinds Brexit zijn de Fransen minder bereid om deze te stoppen. De prognose dat in 2022 zestigduizend bootmigranten zich bij de Witte Kliffen zullen melden, zorgt nu voor paniek. Dat heeft geleid tot het omstreden regeringsplan om een flink deel van deze migranten op het vliegtuig naar Rwanda te zetten. Dit plan is even onethisch als praktisch onuitvoerbaar. Het gaat evenwel om de afschrikkende werking ervan. Brexit, immers, heeft die werking niet gehad. Integendeel.
Het aantal in 2022 getelde doden en vermisten aan de buitengrenzen van Europa, volgens het Missing Migrants Project (IOM): 911